Arsenal F.C.

Arsenal F.C. (Arsenal Football Club) është klub futbolli anglez me seli në veri të Londrës. Arsenal konsiderohet si një nga klubet më të suksesshme të Anglisë, Arsenali u krijua, në fillim si një klub futbolli amator, nga një grup punonjësish në ish uzinën e armatimeve në Woolwich, Londër.

Arsenal F.C.

Emri i plotë	Arsenal Football Club
Pseudonimi(et)	The Gunners
Themeluar	1886
Stadiumi	Emirates Stadium
Kapaciteti	60,338 vende
Pronari	Chips Keswick
Trajneri	Mikel Arteta
Liga	Premier League
2023–24	2.
Faqja zyrtare	[[1] Faqja zyrtare e klubit]
Ngjyra shtëpi Ngjyra jashtë Ngjyra e tretë

Në vitin 1913, klubi u zhvendos nga lindja e Londrës në veri të saj, duke e vënë klubin në rivali të drejtpërdrejtë me klubin sportiv Totenham Hotspër (Tottenham Hotspur FC). Stadiumi i ri i quajtur Haiburi (Highbury) do të ishte shtëpia e këtij klubi për 93 vjet rresht. Aktualisht, klubi është vendosur në stadiumin e ri, Emirates Stadium, në Holloway të Londrës Veriore.

Historiku

Klubi filloi jetën si një klub futbolli amator i titulluar Dial Square në vitin 1886 por më vone u rititullua si Royal Arsenal. Më vonë, në vitin 1891, Arsenali do ta ndryshonte emrin përsëri, këtë herë u titullua Woolwich Arsenal. Po në të njëjtin vit, klubi u kthye në një klub profesionistë, duke u futur në Ligën e Dytë së Anglisë (Football League 2nd Division). Dy vjet më pas, Arsenali do të shijonte triumfin e parë duke fituar Ligën e Dyte, një gjë e përsëritur në edhe në 1903. Edhe pse i suksesshëm në ligë, Arsenali vuajti nga tifozëria e dobët, diçka që e dobësoi klubin nga ana financiare.

I vetmi shpëtim për klubin në atë kohë, ishte dislokimi në një vend ku tifozëria dhe mbështetja e klubit do të ishte më e madhe. Kështu që në 1913, Arsenali u zhvendos në një stadium të ri, në Holloway, Londër Veriore. Stadiumi u quajt Highbury, falë emrit të zonës ku stadiumi u ndërtua. Kështu filloi era e lavdishme e Hajburit, stadium që do të ishte identiteti i klubit për 93 vjet me radhë. Zhvendosja në Londrën Veriore, e futi menjëherë klubin në rivalitet dhe konkurrence me klubin sportiv Totenham Hotspër. (Tottemham Hotspur FC)

Në vitin 1925, klubi emëroj menaxherin tepër i aftë, Herbert Çapman si menaxher i klubit. Menjëherë, Çapman filloi me ndryshimet në klub. Nëpërmjet disiplinës, trajnimit dhe dietrave ushqimore të shumta, ai ua rriti kapacitetin fizik të lojtarëve dhe zhvilloi taktika të reja në futboll diçka që i pruri klubit shume suksese duke fituar kampionatin 5 herë dhe kupën e Anglisë (FA Cup) 2 herë midis 1930-1938. Gjithashtu gjatë sundimit të tij tek Arsenali, Çapman ishte influenca kryesore në ndryshimin e emrit të stacionit së metrosë lokale nga Xhilespi Road, në Arsenal. Deri tani, Arsenali është klubi i vetëm që ka një stacion metroje në emër të tij.

Sukseset nuk do të zgjasnin shumë dhe vdekja e Çapmanit në 1935, e futi klubin përsëri në krizë. Pas fundit të Luftës së Dytë Botërore, futbolli filloi përsëri në Angli por Arsenali nuk do të shijonte sukses deri në fund të viteve 60. Në sezonin 1969-1970 Arsenali fitoi kupën prestigjioze evropiane Fairs Cup kundër Anderlektit. Ky triumf do të ndiqej nga një triumf akoma më i madh. Gjatë 70-71, për herë të parë në historinë e klubit, Arsenali do të fitonte Kupën e Anglisë dhe gjithashtu Kampionatin e Anglisë, atëherë e njohur si League 1.

Periudha 1970-1990, do të ishte e suksesshme nga ana e arritjeve duke arritur 4 finale së Kupës së Anglisë (humbur 3, dhe fituar 1), 1 finale evropiane në 1980 - Kupa e Fituesve së Kupës (Cup Winners Cup) - duke e humbur atë me penallti kundër Valencias, 1 finale së Kupës së Ligës (League Cup), në vitin 1987, duke e fituar atë kundër rivalëve të tyre Totenham Hotspër dhe duke fituar Kampionatin e Anglisë një vit më vonë si dhe gjatë sezonit 1988-99 dhe 1990-91.

Për herë të dytë në historinë e klubit, gjatë sezonit 1992-93, Arsenali do të shpallej kampion i Anglisë si dhe fitues së Kupës së Anglisë. Në sezonin e ardhshëm, 1993-94, Arsenali arriti finalen evropiane Kupa e Fituesve së Kupës për herë të dytë në historinë e klubit, këtë herë, të suksesshëm në fund duke mundur Parmën me rezultatin 1-0. Fatkeqësisht, falë disa transfertave të parregullta futbollistësh, menaxheri i asaj kohe Xhorxh Graham, u pushua nga puna.

Kështu pas një periudhe 1 vjeçare, Arsene Venger (Arsene Wenger) iu dha detyra si menaxher i klubit, ky duke qënë menaxheri i parë i huaj në historinë e klubit. Venger nuk ishte i njohur në Angli dhe metodat e tij të trajnimit në fillim u dukën shumë të çuditshme dhe fare të papritura nga lojtarët dhe kolegjet e tij menaxherë. Por shumë shpejt, këto metoda do të jepnin rezultate pozitive, duke fituar për herë të tretë, në sezonin 1997-98, Kupën e Anglisë dhe gjithashtu Kampionatin. Kjo do të përsëritej gjatë 2001-02 duke fituar të dyja kupat. Në vitin 1999, Arsenali bleu sulmuesin francez, Tierri Henri (Thierry Henry) nga Juventusi me një çmim nominal. Henri ishte lojtar i Vengerit kur ai ishte menaxher i Monakos dhe Vengeri pa diçka tepër të veçantë tek i riu francez që menaxherët e tjerë nuk e dalluan dot. Nën tutorimit e Vengerit, Henri u shndërruar ndër një nga sulmuesit më të aftë në botë.

Nga periudha 1996-2004 Arsenali do të mbaronte sezonin ose në vend të parë ose të dytë në Kampionatin Anglez (i rititulluar Premier League). Kjo arritje kulminoi kur gjatë sezonit 2003-04, Arsenali do të fitonte Kampionatin pa humbur asnjë loje dhe duke arritur një numër rekord 49 lojëra pa humbur. Gjithsej, nën Vengerin, Arsenali do të fitonte Kupën e Anglisë 4 herë, Kampionatin 3 herë dhe gjithashtu duke arritur finalen e Kupës UEFA (humbur me penallti kundër Galatasarait) dhe finalen e Kupës së Kampionëve (humbur kundër Barcelonës). Në vitin 2006, një kapitull i ri filloi, në historinë e klubit, duke u zhvendosur në një stadium të ri me një kapacitet mbi 60 000 vende.

Stema

Stema e parë e klubit, 1888
Stema e klubit 1949-2002	Shenja dalluese e Arsenal FC

Stema e parë e klubit, atëherë titulluar Royal Arsenal u inaugurua në 1888, që kishte tri topa të drejtuar lart. Kjo stemë kishte ngjashmëri me atë të zonës metropolitane të Londrës, Woolwich ku klubi ishte i bazuar. Pasi Arsenali u largua nga kjo zonë e u vendos në Highbury, klubi e ndryshoj stemën. Stema e re kishte vetëm një top të drejtuar në anën e majtë. Më vonë stema u modifikua dhe një moto në gjuhën latine, Victoria Concordia Crescit që do të thotë "Fitore vjen nëpërmjet Harmonisë" iu shtua asaj. Stema do të ndryshonte përsëri në vitin 2002, këtë radhë duke pasur tipare më moderne dhe të thjeshta. Motoja u hoq dhe titulli "Arsenal" u shkruajt në ngjyrë të bardhe, me fushë të kuqe.

Ngjyrat

Ngjyrat tradicionale të Arsenalit janë ngjyra e kuqe dhe ngjyra e bardhe (fanellë e kuqe, me mëngë të bardha, tuta dhe çorape të bardha në fushën e tyre), si dhe ngjyra e verdhë dhe e zezë (fanellë e verdhë me tuta dhe çorape të zeza në fushë të huaj).

Përveç ngjyrës së verdhë dhe të zezë, fanellat e për fushat e huaja kanë pasur edhe ngjyra të tjera. Për sezonit 2007-08, fanella e dytë (për fusha të huaja), nuk ishte e verdhe por e bardhë me mëngë të kuqërremta të cilat, kanë qenë ngjyrat kryesore të klubit. Gjithashtu, në sezonin 2009-2010, fanella e dytë është e tëra blu e errët me vija të bardha, ndërsa fanella e tretë është e bardhë me vija të kuqërremta dhe me tuta të zeza. Përdorimi i tepërt i ngjyrës së bardhë ka ndikuar negativisht me shumë shoqata tifozësh së Arsenalit duke protestuar kundër, sepse sipas tyre, këto fanella ngajne shumë me atë që rivalët lokal Tottenham Hotspur, përdorin, fanellë e cila është e tërë e bardhë.

Stadiumet

Emirates

Stadiumi i tanishëm është stadiumi 60 432 vendesh, Emirates. Projekti kushtoi £ 430 milion dhe u hap në vitin 2006, ndeshja e parë duke qenë në nder të ish-sulmuesit të Arsenalit, Dennis Bergkamp. Emri vjen nga sponsori i ri i Arsenalit, kompania ajrore Emirates. Stadiumi u ndërtua me historinë e Arsenalit në mendje. Për këtë arsye, stadiumi u ndërtua vetëm disa metra larg nga stadiumi i vjetër 38000 vendesh, Hajburi (Highbury). Arkitektura është moderne dhe shume e ngashme me stadiume të tjera futbolli si stadiumi i FC Benfica, Stadiumi i Dritës.

Stadiumi ka lidhje të mira transporti me Londrën qendrore fale stacionit Arsenal të metrosë londineze si dhe linjat e shumta autobusi.

Stadiumi Emirates gjatë ndeshjes Arsenal-Manchester City

Highbury 1913-2006

Highbury

Klubi u dislokua në Highbury në vitin 1913, atëherë si skuadër e Divizionit të Dytë. Arkitekti origjinal i projektin ishte Arkibald Leitç (Archibald Leitch). Highbury atëherë përbëhej nga dy tribuna ; tribuna Veriore dhe ajo Jugore. Më vonë dy tribuna të tjera u shtuan; Tribuna Lindore dhe ajo Perëndimore. Edhe pse një arenë futbolli, në këtë stadium janë zhvilluar lojëra të tjera si baseball, kriket si dhe një ndeshje boksi në 1966, midis Muhamed Ali dhe Henri Kuper (Henry Cooper), ndeshje e cila u fitua nga Muhamed Ali. Në disa raste, Arsenali nuk i luajti lojërat nikoqire në Highbury. Një rast i tillë ishte gjate Luftës së Dytë Botërore, ku në fushë u dislokuan bateri kundërajrore dhe në disa raste vetë stadiumi u bombardua. Gjatë kësaj periudhe, Arsenali i luajti ndeshjet në arenën e rivalëve të mëdhenj, Totenham Hotspër, stadiumi White Hart Lane.

Pas Luftës, Arsenali u kthye përsëri në Highbury. Gjithashtu, gjatë sezonit 1998-99 dhe 1999-00, ndeshjet e Ligës së Kampionëve (Champions' League) u luajtën në Stadiumin Kombëtar Uembli (Wembley) dhe jo në Highbury.

Fusha e Highbury kishte përmasat nga më të voglat në futboll; vetëm 100x67m diçka që më vonë, nuk lejoj ndeshje ndërkombëtare të luheshin në këtë stadium.

Stadiumi u mbyll zyrtarisht në maj 2006, ndeshja e fundit duke qënë Arsenali kundër Uigan Athletik (Wigan Athletic), ndeshje e cila u fitua nga Arsenali me rezultatin 4-2. Ndeshja e fundit evropiane u luajt midis Arsenalit dhe klubit spanjoll Villareal CF, ndeshje e cila u fitua nga Arsenali 1-0.

Tashmë, stadiumi po rindërtohet si një bllok apartamentesh. Tribuna Lindore dhe ajo Perëndimore tashme janë prishur. Gati të tërë apartamentet e planifikuara janë shitur, shumica e të cilave janë blerë nga tifozë të Arsenalit. Madje edhe vetë menaxheri aktual Arsene Wenger ka blerë një apartament atje, edhe pse nuk mundi të blej atë që dëshironte - atë më afër pankinës ku ulej gjatë ndeshjeve.

Arritje dhe suksese

Kupa

Kombëtare

• Divizioni i Parë (deri ne 1992)/Premier League (pas 1992)

Fitues: 13 herë, 11 si Divizioni i Pare, dhe 2 here si Premier League

Vendi i dytë: 8 herë

• Kupa e Anglisë (FA Cup)

Fitues: 11 herë

Vendi i dytë: 7 herë

• Kupa e Liges

Fitues: 2 herë

Vendi i dytë: 4 herë

• Mburoja e Komunitetit (Ndeshje midis fituesve së Kupës dhe të Kampionatit Anglez)

Fitues: 12 herë

Vendi i dytë: 7 herë

Evropiane

• Liga e Kampionëve/Champions League

Vendi i dyte: 1 herë

• Kupa e Fituesve së Kupës/Cup Winners Cup

Fitues: 1 herë

• Inter-cities Fairs Cup

Fitues: 1 herë

• Kupa UEFA/UEFA Cup

Vendi i dytë: 1 herë

• Superkupa UEFA/UEFA Super cup

Vendi i dytë: 1 herë

• sezoni 09/10

FA Cup Winner

Emirates Cup Winner (true:D)

Rekorde të arritura

• Arsenali mban rekordin si skuadër e pamundur (49 ndeshje) në Ligen Angleze
• Në Evropë gjatë sezonit 2005-2006, Arsenali theu rekordin atëherë e mbajtur nga Real Madrid si skuadra kundrejt cilës nuk u shënua dot një gol, duke shkuar 10 ndeshje evropiane me rezultate te pastra.

Lojtarët

Skuadra aktuale

Redaktuar më 31 gusht 2021

Nr. Kombësia Poz. Lojtari 1 Pt Bernd Leno 3 Mb Kieran Tierney 4 Mb Ben White 5 Mf Thomas Partey 6 Mb Gabriel 7 Mf Bukayo Saka 8 Mf Martin Ødegaard 9 Sm Alexandre Lacazette (vice-captain) 10 Mf Emile Smith Rowe 14 Sm Pierre-Emerick Aubameyang (captain) 15 Mf Ainsley Maitland-Niles 16 Mb Rob Holding (4th captain) 17 Mb Cédric Soares 18 Mb Takehiro Tomiyasu

Nr. Kombësia Poz. Lojtari 19 Sm Nicolas Pépé 20 Mb Nuno Tavares 21 Mb Calum Chambers 22 Mb Pablo Marí 23 Mf Albert Sambi Lokonga 25 Mf Mohamed Elneny 26 Sm Folarin Balogun 30 Sm Eddie Nketiah 31 Mb Sead Kolašinac 32 Pt Aaron Ramsdale 33 Pt Arthur Okonkwo 34 Mf Granit Xhaka (3rd captain) 35 Sm Gabriel Martinelli

UEFA Skuadra rezervë

Redaktuar më 29 nëntor2018

Nr. Kombësia Poz. Lojtari 36 Mb Daniel Ballard 38 Mb Tolaji Bola 40 Mf Robbie Burton 43 Mf Charlie Gilmour 44 Pt Dejan Iliev 47 Mb Zech Medley 49 Sm Eddie Nketiah 50 Mb Joseph Olowu 51 Mb Tobi Omole 52 Mb Jordi Osei-Tutu 53 Mb Julio Pleguezuelo 54 Mf Ben Sheaf

Nr. Kombësia Poz. Lojtari 55 Sm Emile Smith Rowe 56 Mb Dominic Thompson 57 Mf Nathan Tormey 59 Mf Joe Willock 60 Mf Gedion Zelalem 66 Sm Xavier Amaechi 69 Mf Harrison Clarke 70 Mf Trae Coyle 72 Sm Tyreece John-Jules 86 Pt Arthur Okonkwo 87 Sm Bukayo Saka

Në huazim

Nr. Kombësia Poz. Lojtari 13 Pt David Ospina (në huazim tek Napoli deri në fund të sezonit 2018–19) 21 Mb Calum Chambers (në huazim tek Fulham deri në fund të sezonit 2018–19) 37 Mb Krystian Bielik (në huazim tek Charlton Athletic deri në fund të sezonit 2018–19) 48 Mf Reiss Nelson (në huazim tek Hoffenheim deri në fund të sezonit 2018–19)

Nr. Kombësia Poz. Lojtari 54 Pt Matt Macey (në huazim tek Plymouth Argyle deri në fund të sezonit 2018–19) 98 Mf Kelechi Nwakali (në huazim tek Porto B deri në fund të sezonit 2018–19) — Sm Takuma Asano (në huazim tek Hannover 96 deri në fund të sezonit 2018–19)

Pronësia

Zyrtarisht Arsenali është pronësia e kompanisë Arsenal Holdings plc. e cila operon si një kompani publike e pakuotuar. Më 27 maj, vlera e klubin ishte afërsisht £ 415,3 milion, vlerë e cila mendohet që do të rritet në të ardhmen pasi disa nga kreditë e marra nga klubi për ndërtimin e stadiumit të ri, do të ripaguhen gradualisht. Bordi drejtues i Arsenalin aktualisht zotëron mbi 45% të klubit. Pjesën më të madhe e zotëron Danny Fitzman me 24,1 % dhe Zonja Bracewell-Smith me 15,9 %. Vetë presidenti Peter Hill-Wood zotëron nën 1 % të klubit. Ky zotërim i jep bordit djetues kontroll të plotë ekzekutiv mbi klubin.

Kjo ka qënë e vetmja pengesë për një nga pronarët e tjerë të klubit, amerikani Stan Kroenke i cili zotëron 12,19 % të klubit, që nuk e ka lejuar atë ta blej të tërë klubin. Kroenke bleu këtë pjesë të klubit nga kompania televizive ITV e cila nuk ishte më e interesuar të zotëronte një pjesë së klubit. Shfaqja në skenë e Stan Kroenke's ishte një nga arsyet kryesore pse ish drejtori i klubit David Dein (njëkohësisht edhe shok i ngushtë i menaxherit Wenger) dha dorëheqjen nga bordi drejtues i klubit. Sipas mediave angleze, Dein ishte në favor që Kroenke ta blente klubin duke ndjekur modelin e Chelsea FC, Manchester United dhe Liverpool, por pjestarët e tjerë (Hill-Wood, Fitzman, Bracewell-Smith, Edelman) ishin në disfavor të kësaj. Shumë kanë spekuluar që Dein do t'i shesi pjesët që zotëron (14,6 %) në klub amerikanit Kroenke duke i dhënë mundësinë atij që të marr nën kontroll klubin, por tani për tani një gjë e tillë nuk ka ndodhur. Më vonë vetë Kroenke doli publik duke deklaruar se nuk kishte plane për blerjen e klubit por ishte thjesht një investim nga ana e tij.

Gjatë sezonit 2007-08, një personazh tjetër hyri në skenën e pronarëve së Arsenalin, pikërisht miliarderi rus Alisher Usmanov. Fillimisht, Usmanov bleu të tëra pjesët që ish drejtori Dein zotëronte, 14,6 %. Zyrtarisht këto pjesë menaxhohen nga kompani Red & White Securities, kompani e krijuar nga vete Usmanov dhe nga partneri i tij, financieri Farhad Moshiri, dhe drejtuar nga David Dein. Kjo shifër zotërimi është rritur tashme në 24 %, diçka që ka rritur spekulimet mbi qëllimet e vërteta të Usmanovit. Vetë Usmanov ka shprehur interes për të blerë shumicën e pjesëve së Arsenalit duke i dhënë kontroll total mbi klubin, diçka që Dein vetë ka mbështetur. Por deri tani asnje konkrete nuk ka dale dhe bordi drejtues është shpallur se nuk i intereson shitja komplet e klubit. Mirëpo tani arsenali ka bleni lojtar shqiptar të quajtur Nevruz Rexha, i cili luan në pozitën e sulmusit.

Skuadra e Femrave

Arsenali gjithashtu ka edhe një skuadër futbolli femrash të cilat luajnë në kampionatet e tyre. Aktualisht kjo skuadër është më e suksesshmja në Britaninë e Madhe dhe në Evrope. Gjatë sezonit 2006-07 ato fituan 4 kupat e mundshme që një skuadër mund të fitoj në Angli, kupën e Kampionatit, Kupën e Anglisë, Kupën e Ligës si dhe Kupën UEFA për femra. Deri tani, një sukses i tillë nuk është arritur as edhe nga skuadra kryesore e Arsenalit.

Trajnerët

Artikulli kryesor: Lista e trajnerëve të Arsenal F.C.

Arsène Wenger, trajneri më i suksesshëm i klubit, drejtoi Arsenalin nga 1996 deri në 2018.

Trajneri aktual i klubit është Unai Emery, i cili u punësua në vitin 2018. Në klub kanë qënë 18 trajner të përherëshëm dhe 5 të përkohëshëm që nga vendosja e trajnerit të parë profesionist nga ana e klubit, Thomas Mitchell në vitin 1897. Trajneri më jetëgjatë i klubit, me më shumë vite dhe ndeshje, është francezi Arsène Wenger, i cili drejtoi klubin në vitet 1996–2018. Ai është gjithashtu trajneri i parë jo-britanik i klubit. Arsenali ka pasur gjithashtu edhe dy trajnerë që kanë vdekur gjatë kohës që kanë qënë të punësuar – Herbert Chapman dhe Tom Whittaker.

Lidhje të jashtme

• Uebfaqja zyrtare
• Arsenal në uebfaqen zyrtare të Premier Ligës
• Arsenal në uebfaqen zyrtare të UEFA-s