Oise
Oise ( Frëngjisht: [waz] (
dëgjoni); Shqip: Uazë) është një departament në veri të Francës . Është emërtuar sipas lumit Uazë . Banorët e departamentit quhen Oisiens ( Frëngjisht: [wazjɛ̃] ) ose Isariens, sipas emrit latin për lumin, Isara. Kishte një popullsi prej 829,419 në 2019. [1]
Oise | |
|---|---|
 | |
 Flamuri  Stema | |
 Vendndodhja gjeografike e Oise | |
| Koordinatat: 49°23′N 02°25′E / 49.383°N 2.417°E | |
| Shteti | Franca |
| Rajoni | Epërmet e Francës |
| Prefekturat | Beauvais |
| Nënprefekturat | Clermont Compiègne Senlis |
| Qeveria | |
| • Presidenti i Këshillit të Departamentit | Nadège Lefebvre[1] (LR) |
Sipërfaqja
| |
| • Gjithsej | 5.860 km2 (2,260 sq mi) |
| Popullsia (Jan. 2019) | |
| • Gjithsej | 829.419 |
| • Vendi | 26th |
| • Dendësia | 014/km2 (037/sq mi) |
| Zona kohore | UTC+1 (CET) |
| • Verës (DST) | UTC+2 (CEST) |
| Numri i departamentit | 60 |
| Arrondissements | 4 |
| Kantonet | 21 |
| Komunat | 679 |
| ^1 Të dhënat e regjistrit francez të tokave, të cilat përjashtojnë grykërderdhjet, dhe liqene, pellgje, dhe akullnaja më të mëdha se 1 km2 | |
Historia
RedaktoU është një nga 83 departamentet origjinale të krijuara gjatë Revolucionit Francez më 4 Mars 1790. Ajo u krijua nga një pjesë e provincës së Ishulli-i-Francës dhe Pikardisë .
Pas fitores së koalicionit në Waterloo, departamenti u pushtua nga trupat britanike midis qershorit 1815 dhe nëntorit 1818.
Në mars 2021, deputeti vendor i Parlamentit Olivier Dassault u vra në një përplasje aeroplani. [2]
Gjeografia
RedaktoUaza është pjesë e rajonit aktual Epërmet e Francës dhe ndodhet 35 km në veri të Parisit . Ajo është e rrethuar nga departamentet e Somme, Aisne, Seine-et-Marne, Val-d'Oise, Eure dhe Seine-Maritime .
Qytetet kryesore
RedaktoKomuna më e populluar është Beauvais, prefektura. Që nga viti 2019, janë 13 komuna me më shumë se 10,000 banorë. 10 komunat më të populluara janë: [1]
| Komuna | Popullsia (2019) |
|---|---|
| Beauvais | 57,071 |
| Compiègne | 40615 |
| Creil | 36,169 |
| Nogent-sur-Oise | 20,780 |
| Crépy-en-Valois | 14,788 |
| Senlis | 14,760 |
| Méru | 14,452 |
| Montataire | 13,645 |
| Noyon | 13,190 |
| Pont-Sainte-Maxence | 12,602 |
Demografia
Redakto
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Politika
RedaktoPresidente e Këshillit të Departamentit është Nadège Lefebvre, e zgjedhur në vitin 2017.
Raundi i dytë i zgjedhjeve presidenciale
Redakto| Zgjedhjet | Kandidati fitues | Partia | % | Kandidati për vendin e dytë | Partia | % | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2022 | Emmanuel Macron | LREM | 47,27 | Marine Le Pen | RN | 52,73 | |
| style="background-color: #FFD600
" | |
2017 [3] | Emmanuel Macron | LREM | 53,28 | Marine Le Pen | FN | 46,72 |
| style="background-color: #0066CC
" | |
2012 | Nicolas Sarkozy | UMP | 52,66 | François Hollande | PS | 47,34 |
| style="background-color: #0066CC
" | |
2007 | Nicolas Sarkozy | UMP | 58,28 | Ségolène Royal | PS | 41,72 |
| style="background-color: #0066CC
" | |
2002 [3] | Zhak Shirak | RPR | 74,93 | Jean-Marie Le Pen | FN | 25.07 |
Përfaqësuesit aktualë të Asamblesë Kombëtare
Redakto| Njësia elektorale | Anëtar [4] | Partia | |
|---|---|---|---|
| style="background-color: #0066CC
" | |
Njësia e parë elektorale e Uazës | Victor Habert-Dassault | Republikanët |
| style="background-color: #35A2EF
" | |
Njësia e 2-të e Uazës | Agnès Thill | Unioni i Demokratëve dhe të Pavarurve |
| style="background-color: #FFD600
" | |
Njësia e 3-të e Uazës | Pascal Bois | La République En Marche! |
| style="background-color: #0066CC
" | |
Njësia e 4 elektorale e Uazës | Éric Woerth | Republikanët |
| style="background-color: #0066CC
" | |
Njësia e 5-të e Uazës | Pierre Vatin | Republikanët |
| style="background-color: #FFD600
" | |
Njësia e 6-të elektorale e Uazës | Carole Bureau-Bonnard | La République En Marche! |
| style="background-color: #0066CC
" | |
Njësia e 7-të e Uazës | Maksim Minot | Republikanët |
Turizmi
RedaktoAtraksioni kryesor turistik i departamentit është Parku Astérix, i cili u hap në 1989 dhe ndodhet në skajin jugor të tij. Vende të tjera interesante janë Katedralja e Beauvais, Kështjella e Pierrefonds, e restauruar nga Viollet-le-Duc, dhe koleksioni i artit i Château de Chantilly, i cili është një nga më të mëdhenjtë jashtë Parisit.
-
Galeria e artit në Kështjellën e Chantilly -
-
Rrokullitësja në Parc Astérix -
-
Qarku i binjakëzuar
RedaktoUaza është e binjakëzuar me Bedfordshire në Angli . Ajo është gjithashtu i binjakëzuar me regjencën indoneziane të Karanganyar dhe provincat kineze të Shandong dhe Zhejiang .
Një nga fshatrat përgjatë lumit Uazë është Auvers-sur-Oise, i famshëm për atë që është vizituar nga disa artistë impresionistë . Ky është vendi ku Vincent van Gogh kaloi 70 ditët e tij të fundit dhe është vendi i tij dhe i vëllait të tij Theo.
- Rrethet e departamentit Oise
- Kantonet e departamentit Oise
- Komunat e departamentit Oise
- Monument aux morts (Oise)
Referime
Redakto- ^ a b Populations légales 2019: 60 Oise, INSEE
- ^ "French MP and billionaire Olivier Dassault dies in helicopter crash". BBC News (në anglishte britanike). 2021-03-07. Marrë më 2021-03-08.
- ^ a b l'Intérieur, Ministère de. "Présidentielles". interieur.gouv.fr.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Nationale, Assemblée. "Assemblée nationale ~ Les députés, le vote de la loi, le Parlement français". Assemblée nationale.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)