Suedezët

Suedezët
*svenskar*
Popullsia e përgjithshme
	rr. 13 million
Rajone me popullsi të konsiderueshme
	Suedia rr. 8 milion Qendra të tjera të rëndësishme të popullsisë: Minoritetet suedeze të njohura zyrtarisht
Finlanda	rr. 290.000 (2008)
Estonia	300 (2000)
Shtetasit suedezë jashtë vendit	rr. 546,000
Mërgata suedeze	rr. 4.5–5 milion
Shtetet e Bashkuara	3,912,522 (2013; ancestry); 29,000 (shtetas suedez)
Kanada	341,845 (2011; ancestry; 26,000 (sole ancestry)
Mbretëria e Bashkuar	100,000
Norvegjia	36,887–90,000
Australia	30,375 (2006; ancestry)
Franca	30,000
Gjermania	30,000
Brazili	23,000 (ancestry)
Spanja	20,385
Danimarka	16,620
Tajlanda	15,000
	7,400
Zvicra	6,800
Belgjika	4,600
Holanda	4,000
Italia	3,233
Portugalia	3,150
Polonia	2,560
Turqia	2,500
Greqia	2,300
Austria	2,000
Irlanda	1,800
Luksemburgu	1,600
Zelanda e Re	1,911 (2018; ancestry)
Gjuhët
	Suedisht
Fetë
	Fillimisht Krishterimi Luteran; (Kisha Suedeze)
Grupe etnike të lidhura
	Popuj të tjerë gjermanikë, veçanërisht popuj gjermanë veriorë
	^a Shifra totale është thjesht një vlerësim; shuma e të gjitha popullsive të referuara që pretendojnë prejardhjen suedeze në mbarë botën dhe si e tillë mund të jetë mashtruese ose e ekzagjeruar.; ^b Meqenëse nuk ka statistika zyrtare në lidhje me përkatësinë etnike në Suedi, numri nuk përfshin suedezët etnikë që kanë lindur jashtë vendit, por tani janë riatdhesuar në Suedi, as nuk përfshin finlandezët që flasin suedisht në Suedi; vlerësohet për vitin 2015.; ^c Kjo shifër përputhet me ato të listuara në diasporë pasi shumica e qytetarëve suedezë kanë emigruar në ato vende të renditura më poshtë në kutinë e informacionit.; ^d Finlandezët që flasin suedisht ose finlando-suedezët formojnë një grup pakicë në Finlandë. Karakteristika e këtij minoriteti është e debatuar: ndërsa disa e shohin atë si një grup etnik më vete disa e shohin atë thjesht si një pakicë gjuhësore. Grupi përfshin rreth 265,000 njerëz, që përbëjnë 5,10% të popullsisë së Finlandës kontinentale, ose 5,50% nëse përfshihen 26,000 banorët e Åland (ka edhe rreth 60,000 finlandezë suedisht-folës që banojnë aktualisht në Suedi). Është paraqitur se grupi etnik mund të perceptohet gjithashtu si një kombësi e veçantë suedisht-folëse në Finlandë. Në Finlandë jetojnë gjithashtu 9000 shtetas suedezë.

Suedezët (suedisht: svenskar) janë një grup etnik gjermano-verior me origjinë nga rajoni nordik, kryesisht shteti i tyre kombëtar i Suedisë, të cilët ndajnë një prejardhje, kulturë, histori dhe gjuhë të përbashkët. Ata banojnë kryesisht në Suedi dhe në vendet e tjera nordike, në veçanti në Finlandë, me një mërgatë të konsiderueshme në vende të tjera, veçanërisht në Shtetet e Bashkuara. Suedezët janë një pakicë e njohur zyrtarisht në Finlandë dhe Estoni.

Gjuha

Gjuha amtare e pothuajse të gjithë suedezëve është suedishtja (svenska) një gjuhë gjermanike veriore, e folur nga afërsisht 10 milionë njerëz, kryesisht në Suedi dhe pjesë të Finlandës, veçanërisht përgjatë bregdetit të saj dhe në ishujt Åland. Është, në një masë të konsiderueshme, reciprokisht e kuptueshme me norvegjishten dhe në një masë më të vogël me danishten e folur. Së bashku me gjuhët e tjera gjermanike veriore, suedishtja është pasardhëse e nordishtes së vjetër, gjuha e përbashkët e popujve gjermanikë që jetonin në Skandinavi gjatë epokës së vikingëve. Është më e madhja nga gjuhët gjermanike veriore për nga numri i folësve.

Shih gjithashtu

Referime

^ "Befolkningsstatistik i sammandrag 1960-2015" (në suedisht). 27 mars 2016. Arkivuar nga origjinali më 27 mars 2016. Marrë më 20 gusht 2017.
^ Rapo, Markus. "Tilastokeskus - Väestörakenne 2008". tilastokeskus.fi (në finlandisht).
^ ^a ^b Ewa Hedlund (2011) "Utvandrare.nu – Från emigrant till global svensk". Föreningen svenskar i världen. p. 42 ISBN 978-91-979795-0-4
^ 2000. Aasta rahva ja eluruumide loendus (Population and Housing Census) (në estonisht dhe anglisht). Vëll. 2. Statistikaamet (Statistical Office of Estonia). 2001. ISBN 9985-74-202-8. Arkivuar nga origjinali më 14 korrik 2019. Marrë më 2009-09-23.
^ ^a ^b Bureau, U.S. Census. "American FactFinder - Results". Factfinder2.census.gov (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2015-02-15. Marrë më 2017-08-20.
^ ^a ^b Statistics Canada (8 maj 2013). "2011 National Household Survey: Data tables" (në anglisht). Marrë më 8 mars 2014.
^ "About us". Londonsvenskar.com (në anglisht). LondonSwedes. Marrë më 2016-12-23. Approximately 100 000 Swedes live in London and the UK, with about 500 000 Swedish tourists visiting the UK capital annually.
^ Personer med innvandringsbakgrunn, etter innvandringskategori, landbakgrunn og kjønn SSB, retrieved 13 July 2015
^ "Fakta om Norge". Utlandsjobb.nu (në norvegjisht). Utlandsjobb.nu. Arkivuar nga origjinali më 24 dhjetor 2016. Marrë më 2016-12-23. 90 000 svenskar bor i Norge
^ 2006 Australian Census Arkivuar 22 korrik 2008 tek Wayback Machine Reports 30,375 people of Swedish Ancestry
^ "Présentation de la Suède". France Diplomatie : : Ministère de l'Europe et des Affaires étrangères (në frëngjisht).
^ "Bevölkerung, Migartion : : Deutsches Bundesamt" (në gjermanisht).
^ "Imigrantes Suecos ao Brasil genealogy project". Geni family tree (në anglishte amerikane). Marrë më 2021-04-18.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja)
^ "TablaPx". Ine.es (në spanjisht). Marrë më 2020-11-01.
^ "Map Analyser". Statistikbanken (në danisht). Marrë më 15 maj 2020.
^ "Swedes in Thailand". www.bangkokpost.com (në anglisht). Marrë më 2021-04-13.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ "Swedish people". www.joshuaproject.net (në anglisht). Marrë më 2020-08-10.
^ "statistiche e distribuzione per regione". Tuttitalia.it (në italisht). Marrë më 15 maj 2020.
^ "Mais de três mil suecos em Portugal correm risco de perder isenções fiscais". www.jn.pt (në portugalisht). Marrë më 2021-09-01.
^ "Czy Szwedzi uciekają do Polski? Liczba przybywających osób od lat utrzymuje się na stałym poziomie" [Are the Swedes fleeing to Poland? The number of people arriving has remained steady for years] (në polonisht). Arkivuar nga origjinali më 9 gusht 2019.
^ "2018 Census ethnic group profiles: Swedish" (në anglisht).
^ "Statistik". Svenskakyrkan.se (në suedisht). Marrë më 20 gusht 2017.

[SCB2015-1] "Befolkningsstatistik i sammandrag 1960-2015" (në suedisht). 27 mars 2016. Arkivuar nga origjinali më 27 mars 2016. Marrë më 20 gusht 2017.

[2] Rapo, Markus. "Tilastokeskus - Väestörakenne 2008". tilastokeskus.fi (në finlandisht).

[Hedlund2011-3] Ewa Hedlund (2011) "Utvandrare.nu – Från emigrant till global svensk". Föreningen svenskar i världen. p. 42 ISBN 978-91-979795-0-4

[2000_census,_volume_2-4] 2000. Aasta rahva ja eluruumide loendus (Population and Housing Census) (në estonisht dhe anglisht). Vëll. 2. Statistikaamet (Statistical Office of Estonia). 2001. ISBN 9985-74-202-8. Arkivuar nga origjinali më 14 korrik 2019. Marrë më 2009-09-23.

[US_Census_ACS-09-1yr-B04003-5] Bureau, U.S. Census. "American FactFinder - Results". Factfinder2.census.gov (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2015-02-15. Marrë më 2017-08-20.

[Swedes-6] Statistics Canada (8 maj 2013). "2011 National Household Survey: Data tables" (në anglisht). Marrë më 8 mars 2014.

[7] "About us". Londonsvenskar.com (në anglisht). LondonSwedes. Marrë më 2016-12-23. Approximately 100 000 Swedes live in London and the UK, with about 500 000 Swedish tourists visiting the UK capital annually.

[8] Personer med innvandringsbakgrunn, etter innvandringskategori, landbakgrunn og kjønn SSB, retrieved 13 July 2015

[9] "Fakta om Norge". Utlandsjobb.nu (në norvegjisht). Utlandsjobb.nu. Arkivuar nga origjinali më 24 dhjetor 2016. Marrë më 2016-12-23. 90 000 svenskar bor i Norge

[10] 2006 Australian Census Arkivuar 22 korrik 2008 tek Wayback Machine Reports 30,375 people of Swedish Ancestry

[11] "Présentation de la Suède". France Diplomatie : : Ministère de l'Europe et des Affaires étrangères (në frëngjisht).

[12] "Bevölkerung, Migartion : : Deutsches Bundesamt" (në gjermanisht).

[13] "Imigrantes Suecos ao Brasil genealogy project". Geni family tree (në anglishte amerikane). Marrë më 2021-04-18.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja)

[14] "TablaPx". Ine.es (në spanjisht). Marrë më 2020-11-01.

[Statistikbanken-15] "Map Analyser". Statistikbanken (në danisht). Marrë më 15 maj 2020.

[Little_Stockholm_rising_in_Hua_Hin-16] "Swedes in Thailand". www.bangkokpost.com (në anglisht). Marrë më 2021-04-13.

[Swedish_people_-_Joshua_Project-17] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ "Swedish people". www.joshuaproject.net (në anglisht). Marrë më 2020-08-10.

[Tuttitalia.it-18] "statistiche e distribuzione per regione". Tuttitalia.it (në italisht). Marrë më 15 maj 2020.

[19] "Mais de três mil suecos em Portugal correm risco de perder isenções fiscais". www.jn.pt (në portugalisht). Marrë më 2021-09-01.

[20] "Czy Szwedzi uciekają do Polski? Liczba przybywających osób od lat utrzymuje się na stałym poziomie" [Are the Swedes fleeing to Poland? The number of people arriving has remained steady for years] (në polonisht). Arkivuar nga origjinali më 9 gusht 2019.

[2018_Census_ethnic_group_profiles:_Swedish-21] "2018 Census ethnic group profiles: Swedish" (në anglisht).

[svenskakyrkan_2015-22] "Statistik". Svenskakyrkan.se (në suedisht). Marrë më 20 gusht 2017.

[a]

[b]

[1]

[d]

[2]

[3]

[4]

[c]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

Popullsia e përgjithshme

rr. 13 million^[a]
Rajone me popullsi të konsiderueshme
Suedia rr. 8 milion^[b]^[1] Qendra të tjera të rëndësishme të popullsisë: Minoritetet suedeze të njohura zyrtarisht
Finlanda	rr. 290.000 (2008)^[d]^[2]^[3]
Estonia	300 (2000)^[4]
Shtetasit suedezë jashtë vendit	rr. 546,000^[c]^[3]
Mërgata suedeze	rr. 4.5–5 milion
Shtetet e Bashkuara	3,912,522 (2013; ancestry)^[5] 29,000 (shtetas suedez)^[5]
Kanada	341,845 (2011; ancestry^[6] 26,000 (sole ancestry)^[6]
Mbretëria e Bashkuar	100,000^[7]
Norvegjia	36,887^[8]–90,000^[9]
Australia	30,375 (2006; ancestry)^[10]
Franca	30,000^[11]
Gjermania	30,000 ^[12]
Brazili	23,000 (ancestry)^[13]
Spanja	20,385^[14]
Danimarka	16,620^[15]
Tajlanda	15,000^[16]
	7,400^[17]
Zvicra	6,800^[17]
Belgjika	4,600^[17]
Holanda	4,000^[17]
Italia	3,233^[18]
Portugalia	3,150^[19]
Polonia	2,560^[20]
Turqia	2,500^[17]
Greqia	2,300^[17]
Austria	2,000^[17]
Irlanda	1,800^[17]
Luksemburgu	1,600^[17]
Zelanda e Re	1,911 (2018; ancestry)^[21]
Gjuhët
Suedisht
Fetë
Fillimisht Krishterimi Luteran (Kisha Suedeze)^[22]
Grupe etnike të lidhura
Popuj të tjerë gjermanikë, veçanërisht popuj gjermanë veriorë
^a Shifra totale është thjesht një vlerësim; shuma e të gjitha popullsive të referuara që pretendojnë prejardhjen suedeze në mbarë botën dhe si e tillë mund të jetë mashtruese ose e ekzagjeruar. ^b Meqenëse nuk ka statistika zyrtare në lidhje me përkatësinë etnike në Suedi, numri nuk përfshin suedezët etnikë që kanë lindur jashtë vendit, por tani janë riatdhesuar në Suedi, as nuk përfshin finlandezët që flasin suedisht në Suedi; vlerësohet për vitin 2015. ^c Kjo shifër përputhet me ato të listuara në diasporë pasi shumica e qytetarëve suedezë kanë emigruar në ato vende të renditura më poshtë në kutinë e informacionit. ^d Finlandezët që flasin suedisht ose finlando-suedezët formojnë një grup pakicë në Finlandë. Karakteristika e këtij minoriteti është e debatuar: ndërsa disa e shohin atë si një grup etnik më vete disa e shohin atë thjesht si një pakicë gjuhësore. Grupi përfshin rreth 265,000 njerëz, që përbëjnë 5,10% të popullsisë së Finlandës kontinentale, ose 5,50% nëse përfshihen 26,000 banorët e Åland (ka edhe rreth 60,000 finlandezë suedisht-folës që banojnë aktualisht në Suedi). Është paraqitur se grupi etnik mund të perceptohet gjithashtu si një kombësi e veçantë suedisht-folëse në Finlandë. Në Finlandë jetojnë gjithashtu 9000 shtetas suedezë.