Ezra Pound

Ezra Weston Loomis Pound (30 tetor 1885 Hailey, Idaho - 1 nëntor 1972 Venedik, Itali) ishte një shkrimtar amerikan,poet dhe kritik, dhe një nga poetët më të mëdhenj modernistë në gjysmën e parë të shekullit 20-të.I njohur mirë si një nga themeluesit e lëvizjes poetike të imazhizmit,Pound promovoi dhe gjithashtu ndihmoi herë pas here për të formësuar punën e poetëve dhe romancierëve të ndryshëm si William Butler Yeats, Xhejms Xhois, Ernest Hemingway, Robert Frost, D.H. Lawrence dhe T.S. Eliot.Kishte mbështetur hapjen e fashizmit dhe aktivitetet propagandistike të fuqive të Boshtit në Luftën e Dytë Botërore,por,në anën tjetër është bërë dhe një nga figurat më të diskutueshme të letërsisë amerikane. Ezra Pound zakonisht konsiderohet poeti më përgjegjës për përcaktimin dhe promovimin e një estetike moderniste në poezi.

Ezra Pound
U lind më	30 tetor, 1885 Hailey, Idaho SHBA
Vdiq më	1 nëntor 1972 Venecia, Itali
Kombësia	Amerikan
Gjinitë letrare	Poezi

Ezra Pound (1963)

Jeta dhe edukimi

Pound lindi në 1885 në një shtëpi dykatëshe në Hailey, territor i Idaho, fëmija i vetëm i Homer Loomis Pound (1858–1942) dhe Isabel Weston (1860–1948), të cilët u martuan në 1884. Homeri kishte punuar në Hailey që nga viti 1883 si regjistrues i Zyrës së Përgjithshme të Tokës. Gjyshi i Pound, Thaddeus Coleman Pound, një Kongresist Republikan dhe Guvernatori i 10-të i Lejtënantit të Uiskonsin, i kishte siguruar atij emërimin. Homeri kishte punuar më parë për Thaddeus në biznesin e lëndës drusore.

Të dy anët e familjes së Pound emigruan nga Anglia në shekullin e 17-të. Nga ana e babait të tij, paraardhësi imigrant ishte John Pound, një kuaker që mbërriti nga Anglia rreth vitit 1650. Gjyshja atërore e Ezras, Susan Angevine Loomis, u martua me Thaddeus Coleman Pound. Nga ana e nënës së tij, Pound erdhi nga William Wadsworth, një Puritan i cili emigroi në Boston në 1632. Kapiteni Joseph Wadsworth ndihmoi për të shkruar kushtetutën e Connecticut. Wadsworths u martuan me Westons të New York; Harding Weston dhe Mary Parker ishin gjyshërit e nënës së Pound. Pasi shërbeu në ushtri, Harding mbeti i papunë, kështu që vëllai i tij Ezra Weston dhe gruaja e Ezras, Frances Amelia Wessells Freer (halla Frank), ndihmuan për t'u kujdesur për Isabel, nëna e Pound.

Isabel Pound ishte e pakënaqur në Hailey dhe e mori Ezrën me vete në New York në 1887 kur ai ishte 18 muajsh. Burri i saj ndoqi dhe gjeti një punë si vlerësues në Minten e Filadelfias. Pasi lëvizën në 417 Walnut Street në Jenkintown, Pennsylvania, familja bleu një shtëpi me gjashtë dhoma gjumi në 1893 në 166 Fernbrook Avenue, Wyncote. Pound jetoi një fëmijëri tipike të klasës së mesme. Edukimi i Pound filloi në shkollat "Dame": shkolla e Miss Elliott në Jenkintown në 1892 dhe shkolla e familjes Heathcock Chelten Hills në Wyncote në 1893. I njohur si "Ra", ai ndoqi shkollën publike Wyncote nga shtatori 1894. Publikimi i tij i parë ishte më 7 nëntor 1896 në Jenkintown Times-Chronicle, në moshën 11 vjeç, për një çështje themelore mbi William Jennings Bryan, i cili sapo kishte humbur zgjedhjet presidenciale të 1896.Më 1897 transferohet në Akademinë Ushtarake Cheltenham, ku studionte nga 1897-1900, ndonjëherë si konvikt. Ai u specializua në Latinisht. Djemtë mbanin uniforma të stilit të Luftës Civile dhe përveç Latinishtes mësoheshin anglisht, histori, aritmetikë, markë tregtare, shpime ushtarake dhe rëndësinë e paraqitjes para autoriteteve. Pound bëri udhëtimin e tij të parë jashtë shtetit në mesin e 1898 kur ai ishte 13 vjeç, një turne tre-mujor në Evropë me nënën e tij dhe Frances Weston (Hallë Frank), i cili e çoi në Angli, Belgjikë, Gjermani, Zvicër dhe Itali. Pas akademisë ai mund të ketë ndjekur shkollën e mesme Cheltenham Township për një vit, dhe në vitin 1901, në moshën 15 vjeç, ai u pranua në Kolegjin e Arteve Liberale të Universitetit të Pensilvania, ku qëndroi për rreth dy vjet dhe ku njohu mikun e tij William Carlos Williams

Pound u takua me Hilda Doolittle (e njohur më vonë si poetja H.D.) në Pensilvani në 1901, dhe ajo u bë romanca e tij e parë serioze. Në 1911 ajo ndoqi Pound në Londër dhe u përfshi në zhvillimin e lëvizjes së imazhizmit. Midis 1905 dhe 1907 Pound shkroi një numër poezish për të, 25 prej të cilave ai i lidhi me dorë dhe e quajti Librin i Hildes dhe në vitin 1908 ai i kërkoi babait të saj, profesorit të astronomisë Charles Doolittle, për leje për t'u martuar me të, por Doolittle hodhi poshtë Poundin si një nomade. Pound ishte duke parë dy gra të tjera në të njëjtën kohë - Viola Baxter dhe Mary Moore - më vonë duke i kushtuar një libër me poezi, Personae (1909), kësaj të fundit. Ai i kërkoi Moores të martohej gjithashtu me të, por ajo e hodhi poshtë.

Prindërit e tij dhe Frances Weston morën Pound në një turne tjetër tre-mujor evropian në 1902, pas së cilës ai u transferua, në vitin 1903, në Kolegjin Hamilton në Klinton, New York, ndoshta për shkak të notave të dobëta. Nënshkruar për kursin Latin-Shkencor, ai studioi dialektin provansal me William Pierce Shephard dhe Anglishten e Vjetër me Joseph D. Ibbotson; me Shefardin ai lexoi Danten dhe nga kjo filloi idea për një poezi të gjatë në tre pjesë - emocion, udhëzim dhe soditje - mbjellja e farave për veprën e tij te famshme, "Kantos". Ai mori një Ph.B. (bachelor i filozofisë), diplomë në Kolegjin Hamilton në 1905, pastaj studioi gjuhë Romance nën Hugo A. Rennert në Universitetin e Pensilvania, ku ai mori një master në fillim të vitit 1906 dhe u regjistrua për të shkruar një tezën e doktoraturës në jesters në Lope de Shfaqjet e Vega. Një shoqëri Harrison mbuloi tarifat e shkollimit dhe i dha atij një grant udhëtimi prej 500 dollarë, të cilin ai e ktheu në Evropë. Pound kaloi tre javë në Madrid në biblioteka të ndryshme, duke përfshirë një në pallatin mbretëror. Atje, më 31 maj 1906, ai ka ndodhur të qëndrojë jashtë kur ndodhi atentati për vrasjen e mbretit Alfonso, dhe Pound më pas u largua nga vendi nga frika se ai do të identifikohej me anarkistët. Pas Spanjës ai kaloi dy javë në Paris, duke ndjekur ligjëratat në Sorbonne, i ndjekur nga një javë në Londër. Në korrik u kthye në Shtetet e Bashkuara, ku në shtator eseja e tij e parë, "Raphaelite Latin", u botua në Librin Mujor. Ai ndoqi kurse në anglisht në vitin 1907, ku ra me pothuajse të gjithë, duke përfshirë edhe shefin e departamentit, Felix Schelling, duke i bëre vërejtje budallaqe gjatë leksioneve dhe duke tundur një orë kallaji shumë ngadalë ndërsa Schelling fliste.

Nga shtatori 1907 Pound dha mësim frëngjisht dhe Spanjisht në Kolegjin Wabash, një kolegj presbiterian me 345 studentë në Crawfordsville, Indiana, të cilin ai e quajti "rrethi i gjashtë i ferrit". Një ish student e kujtoi atë si një frymëmarrje të freskët; një tjetër tha se ai ishte "ekzibicionist, egoist, dhe vet-indulgjent". Ai u shkarkua pas disa muajsh. Pirja e duhanit ishte e ndaluar, por ai do të pinte cigare në dhomën e tij në të njëjtin korridor me zyrën e presidentit. Atij iu kërkua të largohej nga kolegji në janar 1908 kur zonjat e tij, Ida dhe Belle Hall, gjetën një grua në dhomën e tij. I tronditur pasi ishte pushuar nga puna, ai u largua për në Evropë menjëherë.

Ezra Pound u martua me Dorothy Shakespear më 20 Prill 1914, ndërsa ai ishte një poet i lulëzuar në Londër. Ata ishin të pakënaqur në Paris, ndaj vendosën të transferohen në një vend më të qetë, duke zgjedhur Rapallo, Itali. "Italia është vendi im për fillimin e gjërave", i tha Pound një shoku. Gjatë kësaj periudhe ata jetuan në të ardhurat e Dorothy, të plotësuara nga dividentët nga aksionet ku ajo kishte investuar.

Olga Rudge, shtatzënë nga Pound, i ndoqi ata në Itali. Ajo kishte pak interes për të rritur një fëmijë, por mund të ketë ndjerë se të kesh një do të ruanin lidhjen e saj me të. Në korrik 1925 ajo lindi vajzën e tyre, Mari. Olga vendosi fëmijën me një grua fshatare gjermanishtfolëse, fëmija i së cilës kishte vdekur dhe që pranoi të rrisë Mari për 200 lira në muaj.

Kur Pound i tregoi Dorothy për lindjen, ajo u nda nga ai për pjesën më të madhe të këtij viti dhe tjetrës. Në Dhjetor 1925, ajo u nis për një udhëtim të gjatë në Egjipt. Ajo ishte shtatzënë nga kthimi i saj në mars. Në qershor ajo dhe Pound u larguan nga Rapallo për në Paris për premierën e Le Testament de Villon, pa përmendur shtatzëninë te miqtë ose prindërit e tij. Në shtator, Hemingway dërgoi Dorothy në Spitalin Amerikan të Parisit për lindjen e një djali, Omar Pound. Dorothy ia dha djalin e foshnjës nënës së saj, Olivia, e cila e rriti atë në Londër derisa ishte i rritur për të shkuar në shkollën e konviktit. Kur Dorothy shkonte në Angli çdo verë për të parë Omerin, Pound do të kalonte kohën me Olga, babai i së cilës i kishte blerë asaj një shtëpi në Venecia. Marrëveshja do të thoshte që fëmijët e tij ishin rritur shumë ndryshe. Maria kishte një palë këpucë të vetme dhe libra për Jezusin dhe shenjtorët, ndërsa Omeri u rrit në Kensington si një zotëri anglez nga gjyshja e tij e sofistikuar.

Më 1925, revista letrare Ky Tremujor i kushtoi botimit të parë në Pound, duke përfshirë haraçet nga Hemingway dhe Joyce. Pound botoi Kantot XVII – XIX në botimet dimërore. Në mars të vitit 1927 ai filloi revistën e vet letrare, The Exile, por u botuan vetëm katër botime. Ajo bëri mirë në vitin e parë, me kontribute nga Hemingway, E. E. Cummings, Basil Bunting, Yeats, William Carlos Williams dhe Robert McAlmon; disa nga punimet më të varfra në revistë ishin redaksitë e ngatërruara të Pound mbi Konfucianismin dhe ose për të lavdëruar Leninin, sipas biografit J. J. Wilhelm. Ai vazhdoi të punojë në dorëshkrimet e Fenollosa-s, dhe në vitin 1928 fitoi çmimin e poezisë së Dial për përkthimin e tij të Mësimit të Madh klasik Konfucian (Dà Xué, përkthyer si Ta Hio). Atë vit prindërit e tij Homeri dhe Isabeli e vizituan në Rapallo, duke e parë për herë të parë që nga viti 1914. Në atë kohë Homeri kishte dalë në pension, kështu që ata vendosën të transferohen vetë në Rapallo. Ata morën një shtëpi të vogël, Villa Raggio, në një kodër mbi qytet. Pound filloi punën me kantot me seriozitet pasi u zhvendos në Itali.

Kthimi tek fashizmi, Lufta e Dytë Botërore

Pound besoi se shkaku i Luftës së Parë Botërore ishte financimi i kapitalizmit, të cilin ai e quajti "uzurpim", se zgjidhja ishte në idenë e C. H. Douglas për kredi sociale, dhe se fashizmi ishte mjeti për reforma. Ai kishte takuar Douglas në zyrat e Epokës së Re dhe ishte mahnitur nga idetë e tij. Ai dha një seri leksionesh mbi ekonominë dhe bëri kontakt me politikanë në Shtetet e Bashkuara për të diskutuar arsimin, tregtinë ndërshtetërore dhe çështjet ndërkombëtare. Megjithëse Heminguej këshilloi kundër tij, më 30 Janar 1933 Pound u takua me Benito Mussolini, pasi u punësua për të punuar në një skenar filmi për fashizmin italian. Ai kishte kërkuar ta shihte më parë - Olga Rudge kishte luajtur privatisht për Mussolini më 19 shkurt 1927 - por kësaj here atij iu dha një audiencë. Ata u takuan në Palazzo Venezia në Romë, ditën kur Hitleri u emërua Kancelar i Gjermanisë.

Pound i dha Musolinit një kopje të Një Drafti të XXX Kantos. Pound gjithashtu u përpoq të diskutonte një draft prej 18 pikash të teorive të tij ekonomike. (Daniel Swift shkruan se kjo histori është "treguar dhe ritreguar, dhe në secilin version, detajet zhvendosen".) Ai i shkruajti C.H. Douglas se ai "nuk kishte takuar kurrë askënd që dukej sikur i merrte idetë e mia aq shpejt sa shefi". Takimi e la atë të ndjejë se ai ishte bërë një person me ndikim, shkruan Redman, dikush që ishte këshilluar nga një kokë e shtetit.

Menjëherë pas takimit ai filloi të shkruajë ABC e Ekonomisë dhe Jefferson and/or Mussolini: L'Idea Statale Fascism as I Have Seen It (përkthim: Jefferson dhe/ ose Mussolini: Ideja e shtetit fashist siç e kam parë unë) (1935). Ky i fundit ishte gati në fund të shkurtit, megjithëse kishte probleme në gjetjen e një botuesi. Në 1942 ai i tha Zyrës Mbretërore të Financave të Italisë se e kishte shkruar librin për qëllime propagandistike në interes të Italisë. Ai gjithashtu shkroi artikuj duke lavdëruar Musolinin dhe fashizmin për The Criterion të TS Eliot në Korrik 1933, New York World Telegram në Nëntor 1933, The Chicago Tribune më 9 Prill 1934 dhe në 65 artikuj për Buletinin Britanik-Italian, botuar nga Ambasada Italiane në Londër.Antisemitizmi i Pound u thellua me futjen në Itali të ligjeve racore në 1938, paraprirë nga botimi në korrik i atij viti i Manifesti i racës. Kufizime të shumta u futën kundër hebrenjve, të cilëve u kërkohej të regjistroheshin. Hebrenjve të huaj iu hoq shtetësia italiane dhe më 18 shtator 1938 Musolini deklaroi Judaizmin "një armik të papajtueshëm të fashizmit".

Kur Olivia Shakespear vdiq në tetor 1938 në Londër, Dorothy i kërkoi Poundit të organizonte funeralin, ku ai pa djalin e tyre 12-vjeçar Omar për herë të parë në tetë vjet. Ai vizitoi Eliot dhe Wyndham Lewis, të cilët prodhuan një portret tani të famshëm të mbështetur nga Pound. Në prill të vitit 1939 ai lundroi për në Nju Jork, duke besuar se ai mund të ndalonte përfshirjen e Amerikës në Luftën e Dytë Botërore, i lumtur duke iu përgjigjur pyetjeve të gazetarëve për Musolini ndërsa ai u ul në kuvertën e anijes. Ai udhëtoi për në Uashington, D.C., ku takoi senatorë dhe kongresmenë. Vajza e tij, Maria, tha që ai kishte vepruar jashtë një sensi të përgjegjësisë, sesa i megalomanisë; atij nuk iu dha asnjë inkurajim dhe u la duke u ndier i dëshpëruar dhe i irrituar.

Në qershor 1939 ai mori një doktoratë nderi nga Kolegji Hamilton, dhe një javë më vonë u kthye në Itali nga Shtetet dhe filloi të shkruaj material antisemitik për gazetat italiane. Ai i shkruante James Laughlin se Roosevelt përfaqësonte Judenj, dhe firmosi letrën me "Heil Hitler". Ai filloi të shkruante për Action, një gazetë në pronësi të fashistit britanik Sir Oswald Mosley, duke argumentuar se Rajhu i Tretë ishte "civilizimi natyror i Rusisë". Pasi shpërtheu lufta në shtator të atij viti, ai filloi një fushatë të furishme për shkrimin e letrave për politikanët që ai kishte bërë kërkesë gjashtë muaj më parë, duke argumentuar se lufta ishte rezultat i një komploti bankar ndërkombëtar dhe se Shtetet e Bashkuara duhet të mos e lejojnë atë.

Më 1945, Ezra arrestohet për tradhti nga forcat amerikane në Itali; u mbajt në paraburgim në një fushim ushtarak amerikan në Pisa, ku 25 ditë i kaloi jashtë në natyrë në një kafaz të ngushtë, me shufra hekuri. Kjo i shkaktoi një krizë nervore; mjeku e shpall të paaftë mendërisht për të dalë në gjyq dhe dërgohet në spitalin psikiatrik St Elizabeths në Uashington, DC, ku mbahet për 13 vjet si pacient dhe i burgosur. Në paraburgim në Pisa, Ezra shkroi pjesën e Kantos, e njohur si "Pisan Cantos", për të cilat, më 1949, Biblioteka e Kongresit e nderoi me Çmimin Bollingen, duke shkaktuar polemika të shumta. Ezra doli nga spitali në vitin 1958 dhe u kthye në Itali, ku jetoi deri sa vdiq më 1972. Pikëpamjet politike bënë që puna e Ezras të mbetej në hije. Ernest Hemingway, megjithatë shkroi se "vepra më e mirë e tij - Cantos - do të qëndrojë për aq kohë sa ekziston letërsia".

Të dy gratë Dorothy dhe Olga qëndruan pranë tij gjatë arrestimit dhe lirimit të mëvonshëm. Sidoqoftë, ishte Olga ajo që u kujdes për Pound gjatë njëmbëdhjetë viteve të fundit të jetës së tij, ndërsa Dorothy jetonte në Londër me djalin e tyre Omar. Ndryshe nga marrëdhënia e tij me Omar, Pound ishte afër Marisë dhe jetoi me të për disa kohë. Gjatë njëmbëdhjetë viteve të fundit të jetës së tij, Pound vuajti nga shëndeti në rënie. Përkundër kësaj, ai udhëtoi në Londër dhe Dublin në 1965 dhe në Nju Jork në 1967. Sidoqoftë në 30 Tetor 1972, ai ishte shumë i dobët për të lënë dhomën e tij të gjumit. Ai vdiq më 1 nëntor 1972, për shkak të një bllokimi të zorrëve. Trupi i tij u varros më vonë në varrezat e ishullit, Isola di San Michele.

Veprat

Në Angli, suksesi erdhi shpejt te Pound. Një libër me poezi, Personae, u botua në Prill 1909; një libër i dytë, Lëvdimet, në tetor; dhe një libër i tretë, Shpirti i Romancës, bazuar në leksionet e mbajtura në Londër (1909–10), u botua në 1910. Gjatë 12 viteve të tij në Londër, Pound kishte transformuar plotësisht veten si një poet.

Ezra Pound mbahet mend më së miri për poemën e tij të papërfunduar epike, "The Cantos". Kryesisht e shkruar midis vitit 1915 dhe 1962, vepra përmban 116 pjesë, secila prej të cilave është një "kanto". Është një përzierje satirë, himne, elegji dhe ese, duke mbuluar tema të ndryshme si ekonomia, qeverisja, kultura dhe kujtimet.

Lidhje të jashtme

• Ezra Pound at The Ezra Pound Society
• "Ezra Pound in his Time and Beyond", University of Delaware Library.
• Ezra Pound papers, Beinecke Rare Book and Manuscript Library, Yale University.
• Still photographs of Ezra Pound, Beinecke Library
• Ezra Pound collection at University of Victoria, Special Collections
• Frequently requested records: Ezra Pound, United States Department of Justice.
• Hammer, Langdon. Lecture on Ezra Pound, Yale University, February 2007.
• Ezra Pound recordings, University of Pennsylvania