Guglielmo Marconi
Guglielmo Marchese Marconi (Guljelmo Markeze Markoni; 25 prill 1874 - 20 korrik 1937) ishte një fizikant dhe inxhinier elektrik, pionier i telekomunikacionit të pateltë të njohur si radio. Në bazë të këtij sistemi funksionojnë edhe TV, telefoni, celularët, telekomandat dhe shumë pajisje të tjera. Veprimtaria e tij u zhvillua më shumë në Angli.
Guglielmo Marconi | |
|---|---|
 | |
| Lindi | Guglielmo Giovanni Maria Marconi 25 prill 1874 |
| Vdiq | 20 korrik 1937 (63 vjet) Romë, Mbretëria e Italisë |
| Kombësia | Italian |
| Shkollimi | Universiteti i Bolonjës |
| Njohur për | Radio |
| Çmimet |
|
| Karriera shkencore | |
| Këshilltarë akademik | Augusto Righi |
| Nënshkrimi | |
 | |
Markoni ishte President i Akademisë Italiane dhe anëtar i Këshillit të Madh Fashist të Italisë.
Megjithëse edhe shpikës të tjerë dhanë kontributin e tyre në shpikjen e telegrafit të pateltë apo kryen prova të ngjashme në po ato vite, si p.sh. Hans Christian Ørsted, Michael Faraday, Heinrich Hertz, Nikola Tesla, Thomas Edison, Alexander Popov e të tjerë, realizimi i Markonit pati më parë një përhapje më të gjerë.
Biografia
RedaktoJeta e hershme
RedaktoMarconi lindi në fisnikërinë italiane si Guglielmo Giovanni Maria Marconi në Palazzo Marescalchi, Bolonjë më 25 prill 1874, djali i dytë i Giuseppe Marconi (një pronar aristokrat italian nga Porretta Terme) dhe gruas së tij irlandeze Annie Jameson (vajza e Andrew Jameson i Daphne Castle në Qarkun Wexford, Irlandë dhe mbesa e John Jameson, themelues i distiluesve të uiski Jameson & Sons).[1][2] Marconi kishte një vëlla, Alfonso dhe një vëlla njerk, Luigi. Mes moshës dy dhe gjashtë vjeç, Marconi dhe vëllai i tij i madh Alfonso jetuan me nënën e tyre në qytetin anglez të Bedfordit.
Edukimi
RedaktoMarconi nuk e ndoqi shkollën si fëmijë dhe nuk vazhdoi arsimin e lartë zyrtar. Në vend të kësaj, ai mësoi kimi, matematikë dhe fizikë në shtëpi nga një seri tutorësh privatë të punësuar nga prindërit e tij. Familja e tij punësoi tutorë shtesë për Guglielmo në dimër kur ata do të largoheshin nga Bolonja për në klimën më të ngrohtë të Toskanës ose Firences. Marconi vuri në dukje se një mentor i rëndësishëm ishte profesori Vincenzo Rosa, një mësues i fizikës në shkollën e mesme në Livorno. Rosa i mësoi Marconi 17-vjeçarit bazat e fenomeneve fizike si dhe teoritë e reja mbi energjinë elektrike. Në moshën 18 vjeç dhe përsëri në Bolonjë, Marconi u njoh me fizikantin e Universitetit të Bolonjës Augusto Righi, i cili kishte bërë kërkime mbi punën e Heinrich Hertz. Righi e lejoi Marconin të ndiqte leksione në universitet dhe gjithashtu të përdorte laboratorin dhe librarinë e Universitetit.[3]
Puna në radio
RedaktoQë nga rinia, Marconi ishte i interesuar në shkencë dhe elektricitet. Në fillim të viteve 1890, ai filloi të punojë në idenë e "telegrafisë pa tel" - d.m.th., transmetimin e mesazheve telegrafike pa lidhje telash siç përdoret nga telegrafi elektrik. Kjo nuk ishte një ide e re; hetues dhe shpikës të shumtë kishin eksploruar teknologjitë telegrafike pa tel dhe madje edhe ndërtimin e sistemeve duke përdorur përçueshmëri elektrike, induksion elektromagnetik dhe sinjalizim optik (dritë) për mbi 50 vjet, por asnjëri nuk ishte provuar i suksesshëm teknikisht dhe komercialisht. Një zhvillim relativisht i ri erdhi nga Heinrich Hertz, i cili, më 1888, demonstroi se dikush mund të prodhonte dhe zbulonte rrezatimin elektromagnetik, bazuar në punën e Xhames Klerk Maxwell. Në atë kohë, ky rrezatim zakonisht quhej valë "Hertzian" dhe tani zakonisht quhet valë radio.[4]
Kishte një interes të madh për valët e radios në komunitetin e fizikës, por ky interes ishte për fenomenin shkencor, jo për potencialin e tij si një metodë komunikimi. Fizikantët në përgjithësi shikonin valët e radios si një formë e padukshme drite që mund të udhëtonte vetëm përgjatë një linje të shtegut të shikimit, duke kufizuar diapazonin e saj në horizontin vizual si format ekzistuese të sinjalizimit vizual. Vdekja e Hertz në vitin 1894 solli përmbledhje të botuara të zbulimeve të tij të mëparshme duke përfshirë një demonstrim mbi transmetimin dhe zbulimin e valëve të radios nga fizikanti britanik Oliver Lodge dhe një artikull rreth punës së Hertz nga Augusto Righi. Artikulli i Righi rinovoi interesin e Marconit për zhvillimin e një sistemi telegrafi pa tel të bazuar në valët e radios, një linjë hetimi që Marconi vuri në dukje se shpikësit e tjerë nuk dukej se po ndiqnin.
Nderimet
RedaktoNë vitin 1909 Markoni fitoi Çmimin Nobel në fizikë së bashku me Karl Ferdinand Braun, në mirënjohje për kontributet e tyre në zhvillimin e telegrafit të pateltë.
Shiko edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ Sexton, Michael (2005) Marconi: the Irish connection. Four Courts Press.
- ^ Raboy, Marc (2016). Marconi: The Man Who Networked the World (në anglisht). New York: Oxford University Press. fq. 19. ISBN 9780199313587 – nëpërmjet Google Books.
- ^ Guglielmo Marconi (Fabrizio Bònoli, Giorgio Dragoni). Scienzagiovane.unibo.it.
- ^ "22. Word Origins". earlyradiohistory.us (në anglisht).
Lidhje të jashtme
Redakto- Biografia e Markonit. Organizata e Çmimit Nobel (anglisht)
- Kush e shpiku radion? (anglisht)