Wikipedia

Marrëdhëniet mes Shqipërisë dhe Greqisë

Marrëdhëniet Shqipëri-Greqi janë marrëdhënie bilaterale të jashtme midis Shqipërisë dhe Greqisë. Për shkak të pranisë së emigrantëve shqiptarë në Greqi dhe pakicës greke në Shqipëri, lidhjeve historike dhe kulturore[1] si dhe kontakteve të shpeshta të nivelit të lartë midis qeverive të Shqipërisë dhe Greqisë, të dyja vendet sot mbajnë marrëdhënie të forta diplomatike, por ndonjëherë të ndërlikuara.

Marrëdhëniet Shqipëri-Greqi
Map indicating locations of Shqipëria and Greqia

Shqipëria
Greqia

Të dyja vendet janë anëtare të shumë organizatave ndërkombëtare, përfshirë Këshillin e Evropës dhe NATO-n, dhe ndajnë pikëpamje të përbashkëta politike për Ballkanin dhe botën, me Greqinë një mbështetëse të fortë të kandidaturës së BE-së për Shqipërinë, duke propozuar "Agjendën 2014"[2] për promovimin e integrimit të të gjitha shteteve të Ballkanit Perëndimor në Bashkimin Evropian.[3] Nën Presidencën greke të BE-së, Shqipërisë iu dha statusi i kandidatit zyrtar të BE-së më 24 qershor 2014,[4][5] që përkoi me 10 vjetorin e "Agjendës 2014" të propozuar nga qeveria greke si pjesë e Samitit 2004 BE-Ballkan Perëndimor në Selanik.

Greqia është investitori më i madh i huaj në Shqipëri dhe partneri kryesor tregtar.[6] Së bashku me Italinë, Greqia ka mbështetur fuqimisht integrimin euro-atlantik shqiptar siç është hyrja e Shqipërisë në NATO më 2009.[7] Bashkëpunimi midis dy qeverive dhe sektorit të biznesit ekziston në fusha të shumta si tregu, energjia, ushtria, turizmi dhe kultura, me projekte të mëdha dy-anëshe si Gazsjellësi Trans-Adriatik dhe hidrocentralet që po zbatohen. Greqia ka qenë gjithashtu donatori më i madh i Shqipërisë, si dhe donatori kryesor i Teatrit Kombëtar të Shqipërisë.[8]

Historia

Redakto

Të dyja vendet dhe popujt pretendojnë status autokton në vendet e tyre përkatëse dhe rajonin e gjerë të Ballkanit që ka çuar në lidhje farefisnore, si dhe pretendime të kontestuara gjatë gjithë historisë.

Si rezultat i afërsisë së dy vendeve dhe popujve, hulumtimi gjenetik evropian ka treguar një shkallë të ngjashmërisë gjenetike midis shqiptarëve dhe grekëve, si dhe popullsive të tjera të Evropës Jugore si italianët e jugut dhe qipriotët.[9]

Që nga shekulli XIX, të dyja vendet kanë qenë shtete-kombe të ndara, por për të paktën njëzet e dy shekuj Shqipëria dhe Greqia i përkisnin të njëjtit shtet në forma të ndryshme që mori.[10] Grekët e lashtë dhe fiset ilire që banonin të dy vendet ishin fise indo-evropiane që martoheshin me popullsi para-helene pasi mbërritën në Ballkan rreth katër mijë vjet më parë. Ngjarje të shumta migracioni ndodhën atëherë, siç edhe kohët e fundit, midis dy vendeve dhe popujve; me krijimin e kolonive greke me bregdetin e Ilirisë, që korrespondon me Shqipërinë bregdetare moderne.

Në Mesjetë, folësit shqiptarë si grupi i popullsisë Arvanitët migruan nëpër Greqi, duke u vendosur në të gjithë vendin dhe duke luajtur një rol të rëndësishëm në Luftën Greke për Pavarësi dhe krijimin e shtetit modern grek.[11] Për më tepër, shqiptarë të tjerë të krishterë morën pjesë gjithashtu në luftën greke kundër Perandorisë Osmane.[12]

 
Ministri i Jashtëm i Shqipërisë Edmond Panariti dhe Ministri i Jashtëm i Greqisë Dimitris Avramopoulos në tetor 2012.

Pas shpalljes së pavarësisë shqiptare më 1912, ndarja e tokës midis Shqipërisë dhe Greqisë u zgjidh përfundimisht nën forcën e Fuqive të Mëdha (Austro-Hungari dhe Itali) me Protokollin e Firences. Marrëdhëniet nuk u përmirësuan deri në vitin 1939 me pushtimin e Shqipërisë nga Italia. Forcat greke dhe shqiptare u konfliktuan gjatë Luftës Greko-Italiane edhe pse gjatë Pushtimit të Boshtit të Greqisë, grupet e rezistencës greke dhe shqiptare ishin në kontakt të ngushtë dhe madje shkëmbenin informacione rreth forcave okupuese naziste.[13]

Republika Popullore Socialiste e Shqipërisë, si aleate e Bashkimit Sovjetik, u përfshi në Luftën Civile Greke (1946-1949) duke mbështetur Ushtrinë Demokratike Greke të udhëhequr nga komunistët. Leskovik, në jug të Shqipërisë u bë për një periudhë selia e saj. Disa pushtime u montuan nga toka shqiptare në rajonin grek të Grammos. Guerilët komunistë u larguan përsëri në Shqipëri pasi të mbaronte një operacion.[14] Pas një ngrirjeje që zgjati më shumë se 30 vjet, të dyja vendet rivendosën marrëdhëniet diplomatike më 1971, në një rast ku bashkëpunimi ekonomik dhe llogaritjet strategjike bënë që Enver Hoxha dhe diktatura ushtarake greke e krahut të djathtë të viteve 1967-1974 t'i eksplorojnë shtigjet e bashkëpunimit.[15]

Aspiratat e konfederatës

Redakto

Kishte shumë diskutime, hulumtime dhe përpjekje të shqiptarëve dhe grekëve për të formuar një konfederatë gjatë periudhës Osmane.[16] Në shekullin XIX kishte plane për të krijuar një konfederatë greko-shqiptare, e cila u ringjall nga planet e hershme të shekullit të 18-të. Në vitin 1907 një protokoll dhe memorandum i veçantë mirëkuptimi u nënshkrua nga Neoklis Kazazis dhe Ismail Qemali, kryeministri i parë i Shqipërisë. Për më tepër, autori arvanit Aristides Kollias në librin e tij "Proklamata e Shoqatës së Arvanitasve" thekson "nga viti 1881 deri më 1907 ne kemi vazhduar përpjekje dhe konsulta të përsëritura midis grekëve dhe shqiptarëve për të krijuar një shtet Greko-Shqiptar". Për më tepër, Thanos Paleologos-Anagnostopoulos në librin e tij "Greqia dhe Shqipëria në fillim të shekullit të 20-të (1995)" deklaroi se Ismail Qemali, një filhelen, ka punuar me shumë politikanë dhe lobistë grekë, përfshirë udhëheqësit arvanitas, në një federatë të mundshme greko-shqiptare, një që "ruan pavarësinë kombëtare dhe fetare të dy popujve".[17] Po kështu, Neoklis Kazazis e pa këtë si një mënyrë që Greqia të rrëzonte ndikimin italian në rajon.[18]

1990

Redakto
 
Kryeministri Grek Papandreou takon liderin e Partisë Bashkimi për të Drejtat e Njeriut Vangjel Dule dhe liderin Omonoia Vasil Bollano.

Pas rënies së komunizmit në Shqipëri më 1992, një numër i madh i refugjatëve dhe imigrantëve ekonomikë nga Shqipëria (dhe vendet e tjera ish komuniste përfshirë Bullgarinë, Maqedoninë e Veriut, Rumaninë, Rusinë, Ukrainën, Armeninë dhe Gjeorgjinë) arritën në Greqi, kryesisht si emigrantë të paligjshëm, për të kërkuar punë. Shqiptarët në Greqi përbëjnë 60–65% të numrit të përgjithshëm të emigrantëve në Greqi. Sipas regjistrimit të vitit 2001, zyrtarisht janë 443,550 mbajtës të shtetësisë shqiptare në Greqi.[19]

Në vitet 1990, Greqia preferoi dhe ndihmoi Fatos Nanon si udhëheqës shqiptar për shkak se ai ishte ortodoks mbi Sali Berishën një musliman, pasi Nano shihej se ishte miqësor me interesat greke.[20] Gjatë rebelimit shqiptar të vitit 1997, Greqia mori pjesë në operacionin paqeruajtës shumëkombësh dhe humanitar Alba. Gjithashtu, para Operacionit Alba, Greqia mori pjesë në "Operacionin Kosmas" më 15 mars 1997, që ishte evakuimi i 240 dinjitarëve të huaj nga Shqipëria. Sot, të dyja vendet kanë përshkruar marrëdhëniet e tyre si "të shkëlqyera" me Shqipërinë duke e konsideruar Greqinë një nga "aleatët e saj më të fortë dhe më të rëndësishëm", pasi që të dyja janë vendet anëtare të NATO-s dhe po gëzojnë marrëdhënie të ngushta në ditët e sotme.[21] Greqia kundërshtoi rrugën e tubacionit Trans Adriatik që kalon nëpër territorin shqiptar, pasi do të lejonte që Shqipëria të bëhej qendër transmetimi për gaz në Ballkanin Perëndimor.[22]

Marrëdhëniet moderne

Redakto

Pas ndeshjes së futbollit Serbi-Shqipëri (UEFA Euro 2016), nacionalistët shqiptarë që mbanin flamuj dhe flamuj nacionalistë sulmuan grekët etnikë vendas, sulmuan shtëpi, shkatërruan xhamat e makinave.[23][24] Incidenti shkaktoi ndërhyrje diplomatike nga Greqia me Ministrinë e Jashtme greke me dërgimin e një demari në ministrinë e jashtme të Shqipërisë dhe kërkuan gjykimin e atyre që janë përgjegjës për sulmet.[25] Ministri i jashtëm shqiptar deklaroi se "reagimi i shpejtë dhe efikas i policisë së shtetit, identifikoi njerëzit përgjegjës".

Sipas Bankës së Shqipërisë, Greqia vazhdon të mbetet investitori më i madh në Shqipëri në vitin 2017. Investimet e huaja direkte të bëra nga Greqia në Shqipëri arritën në 1.22 miliardë euro në tremujorin e parë të vitit 2017, krahasuar me 1.175 miliardë euro në vitin 2016. Gjithashtu, interesi i kompanive greke për ta zgjeruar aktivitetin e tyre në Shqipëri po rritet.[26]

Gjatë zjarreve masive, në gusht të vitit 2017, të cilat kanë qenë aktive në Shqipëri me javë të tëra, autoritetet shqiptare kërkuan mbështetje nga Greqia. Greqia dërgoi dy avionë Canadair CL-415[27][28] dhe shtatë motorë zjarri me ekuipazhin e tyre për ta ndihmuar Shqipërinë.[29]

Pas tërmetit në Shqipëri në vitin 2019, Greqia dërgoi dy njësi eksperte të tërmetit ΕΜΑΚ (Njësi Speciale për Menaxhimin e Fatkeqësive) të përbërë nga 40 anëtarë, qen kërkimi dhe shpëtimi, një kolonë kamionësh[30] dhe një aeroplan C-130 me pako ushqimore.[31][32][33][34] Për më tepër, Ministri i Jashtëm Grek, Nikos Dendias udhëtoi në Tiranë.[35] Mjekë dhe ilaçe greke u dërguan për t'i ndihmuar dhe mbështetur civilët.[36] Për më tepër, ushtria greke dërgoi tri kuzhina të lëvizshme ushtarake së bashku me personelin e tyre.[37] Gjithashtu, një ekip prej gjashtëmbëdhjetë inxhinierësh civil u dërguan në Shqipëri.[38] Kryqi i Kuq Helenik dërgoi më shumë se 200 ton nevoja themelore.[39]

Pakica greke e Shqipërisë

Redakto

Statusi i pakicës greke në Shqipëri është një nga çështjet e pazgjidhura ekzistuese midis të dyja vendeve. Regjimi i dikurshëm komunist kishte dhënë të drejta të kufizuara për pakicën greke brenda një zone të caktuar specifike të pakicave që përbëhej nga 99 fshatra. Që nga rënia e komunizmit, çështjet në lidhje me trajtimin e pakicës greke shpesh kanë shkaktuar tensione në marrëdhëniet midis Greqisë dhe Shqipërisë. Çështjet aktuale përfshijnë kryesisht respektimin e të drejtave të pronës, çasjen në arsimin në gjuhën greke jashtë "zonës së pakicave", shifrat e sakta të regjistrimit dhe incidente të rastit të dhunshëm që synojnë pakicën greke.[40][41][42][43] Pozicioni zyrtar i Shqipërisë ka qenë që të drejtat e pakicës greke respektohen dhe diskutimet e mëtejshme për këtë çështje nuk mund të mbahen derisa të adresohen çështjet që lidhen me ish-pakicën shqiptare të dëbuar nga Greqia, ndërsa pozicioni i qeverisë greke është që çështjet me të cilat përballet minoriteti grek duhet të zgjidhen si një kusht për pranimin e Shqipërisë në Bashkimin Evropian.[44][45] Më 1992, Greqia i propozoi Shqipërisë që një delegacion i KB t'i vizitojë zonat e pakicave dhe gjithashtu që Greqia të krijojë një konsullatë në rajon, të dyja propozimet u refuzuan nga Shqipëria.[46]

Varrezat ushtarake të ushtarëve grekë të rënë

Redakto

Në janar 2018, pas një marrëveshjeje midis ministrave të jashtëm grek dhe shqiptar, u ndërmor një përpjekje sistematike për t'i zhvarrosur kufomat e ushtarëve grekë të rënë nga Lufta Greko-Italiane midis dy vendeve.[47][48] Vlerësohet se midis 6,800 dhe 8,000 ushtarë grekë të rënë u varrosën me ngut në vend pas vdekjes së tyre në betejë dhe eshtrat e tyre nuk u identifikuan siç duhet. Puna nga ekipet e përbashkëta greko-shqiptare filloi më 22 janar në Grykën e Këlcyrës, vendi i Betejës së Kleisoura Pass. Një numër i vogël i aktivistëve shqiptarë çamë u përpoqën të prishnin punën, por u larguan nga policia shqiptare. Mbetjet e ushtarëve grekë do të varrosen në varrezat ushtarake greke në Grykën e Këlcyrës dhe në fshatin minoritar grek Bularat (Vouliarates) afër kufirit greko-shqiptar.

Çështja çame

Redakto

Çështja çame i referohet një polemike që është ngritur nga Shqipëria që nga vitet 1990 për riatdhesimin e shqiptarëve çamë, të cilët u dëbuan nga rajoni grek i Epirit midis 1944 dhe 1945, në fund të Luftës së Dytë Botërore, duke përmendur bashkëpunimin nga shumica e tyre me forcat okupuese të Fuqive të Boshtit.[49][50] Ndërsa Shqipëria bën presion që çështja të rihapet, Greqia e konsideron çështjen të mbyllur. Sidoqoftë, u ra dakord për të krijuar një komision dypalësh, vetëm për çështjen e pronës, si një problem teknik. Komisioni u krijua më 1999, por ende nuk ka funksionuar.[51]

Çështja e Kosovës

Redakto

Shqipëria ishte shteti i parë që njohu Kosovën si një shtet të pavarur, ndërkohë Greqia mban një qëndrim asnjanës për këtë çështje, duke deklaruar se do të merrte një vendim nëse do të njihte Kosovën e pavarur apo jo pasi të shqyrtonte çështjen në thellësi dhe se vendimi i saj do të vinte si rezultat i një bashkëpunimi të ngushtë me vendet evropiane dhe fqinje, duke mbajtur parasysh rolin e Serbisë në ruajtjen e stabilitetit rajonal.

Përmbledhje

Redakto

Shqipëria mban një ambasadë në Athinë dhe konsullata në Janinë dhe Selanik. Greqia mban një ambasadë në Tiranë dhe konsullatat në Gjirokastër dhe Korçë.

Marrëdhëniet dhe bashkëpunimi dypalësh

Redakto
 
Dy liderët socialistë të Shqipërisë dhe Greqisë në vitin 2011, Edi Rama dhe George Papandreou

Marrëdhëniet janë përmirësuar dukshëm që nga viti 1991; Greqia dhe Shqipëria nënshkruan një Marrëveshje miqësie, bashkëpunimi, fqinjësie dhe sigurie më 21 mars 1996. Për më tepër, Greqia është investitori kryesor i huaj i Shqipërisë, pasi ka investuar më shumë se 400 milionë dollarë në Shqipëri, partneri i dytë më i madh tregtar i Shqipërisë, me produkte greke që zënë rreth 21% të importeve shqiptare, dhe 12% të eksporteve shqiptare që vijnë në Greqi, dhe donatori i katërt më i madhi i Shqipërisë, pasi ka ofruar ndihmë në shumë prej 73.8 milionë euro.[52]

Greqia është një mbështetëse e vendosur e integrimit Euro-Atlantik të Republikës së Shqipërisë, dhe që nga hyrja e Shqipërisë në NATO në maj 2009, marrëdhëniet shqiptaro-greke janë zhvilluar në të gjitha frontet. Marrëdhëniet, veçanërisht pas fitores zgjedhore të Edi Ramës më 2013, kanë parë përmirësime masive dhe ngrohje të marrëdhënieve midis dy kombeve[53] për një periudhë të shkurtër kohe, me Shefin e Politikës së Jashtme shqiptare, Ralf Gjoni, duke përshkruar marrëdhëniet diplomatike midis dy vendeve si "të shkëlqyera". Sidoqoftë, gjatë vitit 2014, vetëm një vit pas zgjedhjes së Ramës, marrëdhëniet Shqipëri dhe Greqi u përkeqësuan dhe u përkeqësuan gjithnjë e më shumë, për shkak të refuzimit të Ramës nga marrëveshja që përcaktonte kufijtë detarë dhe vendosi Zonën Ekskluzive Ekonomike midis dy vendeve, të cilën qeveria e mëparshme e Shqipërisë e nënshkroi me Greqinë më 2009.[54] Megjithë vështirësitë në marrëdhëniet midis dy vendeve, Greqia, vlerësohet si aleati dhe partneri më i rëndësishëm i Bashkimit Evropian në Shqipëri.[55]

Të dyja shtetet po bashkëpunojnë në shumë fusha, të tilla si politike, gjyqësore, energjetike dhe turizëm. Ka vizita të rregullta të nivelit të lartë midis dy vendeve, dhe kontakte të shpeshta midis qeverive të dy vendeve, parlamenteve dhe autoriteteve lokale për çështje të ndryshme në lidhje me sektorët individualë dhe interesat e ndërsjella. Projektet e mëdha aktualisht në zhvillim midis dy vendeve përfshijnë zhvillimin turistik të vijës bregdetare Jon të ndarë midis dy vendeve, dhe Gazsjellësit Trans-Adriatik (GTA). Takimet zyrtare midis dy qeverive dhe parlamenteve janë të shpeshta dhe ushtritë e të dyja shteteve po kryejnë bashkëtrajnim në baza të rregullta si pjesë e programit të trajnimit të NATO-s për modernizimin e Forcave të Ushtrisë Shqiptare.

Nën Presidencën greke të BE-së, Shqipërisë, më 24 qershor 2014 iu dha statusi i vendit kandidat zyrtar i cili përkon me 10 vjetorin e "Agjendës 2014" të propozuar nga Qeveria Greke për nxitjen e integrimit të Shqipërisë dhe të gjitha shteteve të Ballkanit Perëndimor në Bashkimi Evropian.

Vizita të shquara

Redakto
Mysafir Mikpritës Vendi i vizitës Data e vizitës
  Ministri i Jashtëm Nikos Kotzias   Ministri i Jashtëm Ditmir Bushati Tiranë, Shqipëri Korrik 2015
  Ministri i Jashtëm Ditmir Bushati   Ministri i Jashtëm Nikos Kotzias Athinë, Greqi Maj 2016

Vizitë shtetërore nga Nikos Kotzias

Redakto

Në korrik 2015, Ministri i Jashtëm Grek, Nikos Kotzias vizitoi Shqipërinë për dy ditë (14-16) si pjesë e turneut të tij në Ballkanin Perëndimor.[56] Gjatë vizitës së tij, të dyja vendet riafirmuan lidhjet e tyre të ngushta, duke thënë se nuk ka çështje të hapura ose tema tabu midis të dyjave. Ata ranë dakord se çështja e detit do të zgjidhet në kohën e duhur, por të dy Ministrat theksuan lidhjet e ngushta, strategjike dhe miqësore të njerëzve. Kotzias shënoi Pakicën Kombëtare Greke, shqiptarët në Greqi dhe të kaluarën dhe të ardhmen e tyre të përbashkët si ura për marrëdhënie të qëndrueshme, të forta dhe të frytshme.[57]

Marrëveshja dypalëshe për kufijtë detarë

Redakto

Kryeministri Grek Kostas Karamanlis dhe Kryeministri shqiptar Sali Berisha nënshkruan marrëveshjen në vitin 2004 për mbrojtjen e kufijve të tyre detarë duke lejuar që të dyja vendet të forcojnë më tej bashkëpunimin e tyre në aspektin ekonomik. Pas marrëveshjes, Kostas Karamanlis shprehu mbështetjen e tij të fortë për integrimin e Shqipërisë në Bashkimin Evropian së bashku me vendet e tjera të Ballkanit.[58]

Shiko edhe

Redakto

Referime

Redakto
  1. ^ Kondis, Basil. "The Greek minority in Albania." Balkan studies 36, no. 1 (1995): 83–102.
  2. ^ "Agenda 2014" (PDF) (në greqisht). mfa.gr. Marrë më 5 mars 2017.
  3. ^ "Greece's EU Presidency and the Challenge of Western Balkan Enlargement Policies in Light of the Crisis" (PDF) (në anglisht). suedosteuropa.uni. Marrë më 5 mars 2017.
  4. ^ "EU candidate status for Albania" (në anglisht). European Commission. 24 qershor 2014.
  5. ^ "European Union – EEAS (European External Action Service) | EU candidate status for Albania" (në anglisht). European Union Delegation to Albania. 24 qershor 2013. Arkivuar nga origjinali më 25 korrik 2014. Marrë më 24 mars 2017.
  6. ^ "Greece is the biggest investor in Albania" (në anglisht). 25 qershor 2018. Arkivuar nga origjinali më 22 qershor 2020. Marrë më 21 qershor 2020.
  7. ^ "Greece's Bilateral Relations" (në anglisht).
  8. ^ "Greece gives 2.5 mil. Euro to Albania for National Theater" (në anglisht). albanians.gr. 17 nëntor 2013. Arkivuar nga origjinali më 24 mars 2017. Marrë më 24 mars 2017.
  9. ^ Sokal, Robert R., Neal L. Oden, Pierre Legendre, Marie-Josee Fortin, Junhyong Kim, Barbara A. Thomson, Alain Vaudor, Rosalind M. Harding, and Guido Barbujani. "Genetics and language in European populations." The American Naturalist 135, no. 2 (1990): 157–175.
  10. ^ Abadzi, Helen. "Historical Greek-Albanian Relations: Some Mysteries and Riddles." Mediterranean Quarterly 22, no. 1 (2011): 41–60.
  11. ^ Bintliff, John. "The ethnoarchaeology of a 'passive’ethnicity: The Arvanites of Central Greece." The Usable Past. Greek Metahistories. Lanham-Boulder: Lexington Books (2003): 129–44.
  12. ^ Clair, William St. That Greece might still be free: the Philhellenes in the War of Independence. Open Book Publishers, 2008.
  13. ^ "Greece in the Second World War" (në anglisht). Marrë më 8 prill 2016.
  14. ^ Shrader, Charles R. (1999). The withered vine : logistics and the communist insurgency in Greece, 1945–1949 (në anglisht) (bot. [Online-Ausg.].). Westport, Conn.: Praeger. fq. 188–192. ISBN 9780275965440.
  15. ^ Nafpliotis, Alexandros (2009). Greece in the Balkans: Memory, Conflict and Exchange; "The 1971 Re-establishment of Diplomatic Relations between Greece and Albania: Cooperation and Strategic Partnership within Cold War Bipolarity?" in Anastasakis, Bechev and Vrousalis (eds.) (në anglisht). Newcastle: Cambridge Scholars Publishing. ISBN 9781443813150.
  16. ^ Abadzi, Helen (dimër 2011). "Historical Greek-Albanian Relations: Some Mysteries and Riddles". Mediterranean Quarterly (në anglisht). 22 (1): 41–60. doi:10.1215/10474552-1189647. Marrë më 27 qershor 2017.
  17. ^ "Ισμαήλ Κεμάλ, ο μέγας φιλέλληνας" [Ismail Kemal, the great philhellene]. Himara.gr (në greqisht). Himara.gr. 30 tetor 2012. Arkivuar nga origjinali më 27 mars 2017. Marrë më 27 qershor 2017. {{cite web}}: |archivedate= dhe |archive-date= është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!); |archiveurl= dhe |archive-url= është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!)
  18. ^ Dimopoulos, Marios. "Efforts for the creation of a Greek-Albanian federation (19th–20th century)". Pelasgians-Greeks-Albanians (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 22 qershor 2020. Marrë më 27 qershor 2017. {{cite web}}: |archivedate= dhe |archive-date= është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!); |archiveurl= dhe |archive-url= është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!)
  19. ^ "Η σελίδα της Αλβανικής Κοινότητας Στην Ελλάδα" (në greqisht). Arkivuar nga origjinali më 3 korrik 2019. Marrë më 8 prill 2016.
  20. ^ Konidaris, Gerasimos (2005). "Examining policy responses to immigration in the light of interstate relations and foreign policy objectives: Greece and Albania". përmbledhur nga King, Russell (red.). The new Albanian migration (në anglisht). Brighton: Sussex Academic. ISBN 9781903900789. pp. 80–81. "Greece's favorite candidate in these elections was clearly MR. Nano. As emerges from the interview material, he –unlike Berisha- was held in high esteem by the Greek side. It should not escape notice that Nano was by origin Orthodox Christian from Southern Albania, whereas Berisha was a northern Muslim... Greece's favour towards Nano was clearly demonstrated in June, when he was allowed to speak to a crowd of Albanian citizens at a pre-election rally in one of Athens' central squares. The police did not interfere and no arrests of illegal immigrants were made."
  21. ^ "Albanian official: 'We are much more pro-European than several EU members'". EurActiv.com (në anglisht). 16 qershor 2014.
  22. ^ Mejdini, Fatjona (31 mars 2017). "Albania Spies Gold in Projects Linked to TAP". Balkan Insight (në anglisht).
  23. ^ Greek ambassador denounced an incident taken place in a minority area in Albania Independent Balkan News Agency.
  24. ^ "Incidents in Serbia and abroad after stadium provocation" (në anglisht). b92. Marrë më 21 nëntor 2015.
  25. ^ "Greek Demarche to Albania over Terrorism of Greek Village" (në anglisht). Proto Thema.
  26. ^ "Greece remains biggest investor in Albania". ekathimerini (në anglisht). 4 korrik 2017.
  27. ^ "Albania turns to Greece, Italy for help with massive fires". xinhuanet (në anglisht). 3 gusht 2017.
  28. ^ "Greece sends two aircrafts [sic] to combat fires in Albania". Albanian Telegraphic Agency (në anglisht). 3 gusht 2017. Arkivuar nga origjinali më 15 gusht 2017. Marrë më 21 qershor 2020. {{cite news}}: |archivedate= dhe |archive-date= është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!); |archiveurl= dhe |archive-url= është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!)
  29. ^ "Greece sends six fire engines to Albania". ANA-MPA (në anglisht). 13 gusht 2017.
  30. ^ "The Latest: UN Sends Disaster Assessment Experts to Albania". Arkivuar nga origjinali më 30 nëntor 2019. Marrë më 21 qershor 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  31. ^ "Tërmeti i fuqishëm në vend, Greqia nis ndihma për vendin".
  32. ^ "Ministri i jashtëm i Greqisë shikon nga afër dëmet nga tërmeti: Keni mbështetjen tonë".
  33. ^ "Lajm i mirë, forcat greke shpëtojnë jetën e një gruaje nga rrënojat e tërmetit".
  34. ^ "Earthquake in Albania". www.msn.com (në anglisht). Marrë më 27 nëntor 2019.
  35. ^ Greece sending help to Albania after destructive quake
  36. ^ Βοήθεια στην Αλβανία – Ποιοι στέλνουν γιατρούς ,διασώστες και φάρμακα
  37. ^ Σεισμός Αλβανία: Ανθρωπιστική βοήθεια από την Ελλάδα με κινητά μαγειρεία
  38. ^ "Αλβανία: Έφτασε η 16μελής ομάδα μηχανικών της Υπηρεσίας Αντισεισμικής Προστασίας". Arkivuar nga origjinali më 30 nëntor 2019. Marrë më 21 qershor 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  39. ^ ΕΕΣ: Ξεπέρασε τους 200 τόνους η υλική βοήθεια για τους πληγέντες του σεισμού στην Αλβανία
  40. ^ "ALBANIA 2016 HUMAN RIGHTS REPORT" (PDF) (në anglisht). US Department of State. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 7 mars 2017. Marrë më 20 shkurt 2019.
  41. ^ "ALBANIA 2012 HUMAN RIGHTS REPORT" (PDF) (në anglisht). US Embassy at Tirana. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 7 nëntor 2017. Marrë më 20 shkurt 2019.
  42. ^ "Minorities and indigenous peoples in Albania – Greeks" (në anglisht). Minority Rights group. Marrë më 20 shkurt 2019.
  43. ^ "Albania-Greece: minority properties" (në anglisht). OBC Transeuropa. 7 dhjetor 2017. Marrë më 20 shkurt 2019.
  44. ^ "Tsipras to Albania: "Respect minority rights if you want EU membership" (Original: Τσίπρας σε Αλβανία: "Σεβαστείτε τα μειονοτικά δικαιώματα, αν θέλετε ένταξη στην ΕΕ")" (në anglisht). NewPost.gr. 22 dhjetor 2018. Marrë më 20 shkurt 2019.
  45. ^ "Greek-Turkish relations and the Prespes Agreement at the center of the Foreign Policy Council" (në anglisht). BalkanEU. 21 dhjetor 2018. Marrë më 20 shkurt 2019.
  46. ^ Bugajski, Janusz (gusht 1995). Ethnic Politics in Eastern Europe: A Guide to Nationality Policies, Organizations and Parties (në anglisht). Routledge. ISBN 978-1563242830.
  47. ^ "Ιστορική στιγμή: Ξεκίνησε η εκταφή των Ελλήνων πεσόντων του '40 στο μέτωπο της Αλβανίας" (në greqisht). 22 janar 2018.
  48. ^ "Αρχίζει η εκταφή των Ελλήνων στρατιωτών πεσόντων στα βουνά της Αλβανίας" (në greqisht). 21 janar 2018.
  49. ^ Meyer 2008: 705 "The Albanian minority of the Chams collaborated in large parts with the Italians and the Germans".
  50. ^ Victor Roudometof; Roland Robertson (2001). Nationalism, Globalization, and Orthodoxy: The Social Origins of Ethnic Conflict in the Balkans (në anglisht). Greenwood Publishing Group. fq. 190–. ISBN 978-0-313-31949-5. "During World War II, the majority of Chams sided with the Axis forces..."
  51. ^ Vickers, Miranda (2002). The Albanians: A Modern History (në anglisht). ISBN 978-1780766959.
  52. ^ Greek Ministry for Foreign Affairs: Bilateral relations between Greece and Albania Arkivuar 17 korrik 2006 tek Wayback Machine.
  53. ^ Maria Papathanasiou (4 nëntor 2013). "Karolos Papoulias visits Albania" (në anglisht). Marrë më 8 prill 2016.
  54. ^ Kathimerini Newspaper: Albania-Greece EEZ agreement to suffer setback, strain relations.
  55. ^ "Greece supports EU candidate status for Albania" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 23 qershor 2015. Marrë më 8 prill 2016. {{cite web}}: |archivedate= dhe |archive-date= është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!); |archiveurl= dhe |archive-url= është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!)
  56. ^ Kurani, Edison (25 maj 2015). "Greek Foreign Minister announces a tour of visits in the Balkan, he will also visit Albania". Independent Balkan News Agency (në anglisht). AM. Marrë më 27 qershor 2017.
  57. ^ "Joint statements of Foreign Minister Kotzias and Albanian Foreign Minister Ditmir Bushati during their press conference (Tirana, 15 July 2015)" (në anglisht). Marrë më 8 prill 2016.
  58. ^ "Archived copy" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 24 dhjetor 2004. Marrë më 29 dhjetor 2012.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)

Lidhje të jashtme

Redakto
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Marrëdhëniet_mes_Shqipërisë_dhe_Greqisë&oldid=2663154"