Gjon Pali II

Papa Gjon Pali II
papa i 264 i Kishës katolike
Zgjedhja	16 tetor 1978
Shugurimi peshkopal	22 tetor 1978
Fundi papatit	2 prill 2005
Motoja	Totus tuus
Kardinalë të emëruar	shiko kategorinë
Paraardhësi	Gjon Pali I
Pasardhësi	Benedikti XVI
Emri	Karol Józef Wojtyła
Lindja	Wadowice, 18 maj 1920
Vdekja	Vatikani, 2 prill 2005
Varrimi	Bazilika e Shën Pjetrit në Vatikan
Firma

Gjon Pali II (latinisht: Ioannes Pauluss II; italisht Giovanni Paolo II; polonisht Jan Paweł II), lindur si Karol Józef Wojtyła (18 maj 1920 - 2 prill 2005), ishte pape nga 1978-2005. Ai i zgjodh Pape nga konklava e dyte e vitit 1978, qe u mblodh pasi Papa Gjon Pali I vdiq pas 33 ditesh te emerimit te tij. Kardinali Vojtila u zgjodh ne diten e trete te konklaves dhe mori emrin e paraardhesit ne nder te tij.

Ai perkrahu mesimet e kishes mbi ceshtjet sociale sidomos ate te familjes. Ai eshte lideri qe ka udhetuar me shume, duke vizituar 129 shtete gjate papatit te tij. Nje objektiv i rendesishem i tij ishte edhe kthimi i reputacionit te Kishes Katolike. Eshte papa i dyte qe ka qendruar me shume ne krye te Kishes Katolike (27 vite) pas Piu IX (32 vite). Gjon Pali II, lindur dhe rritur ne Poloni, u be Papa i pare jo italian pas Papa Adriani VI, qe ishte gjerman.

Biografia

Rinia

Karol Józef Wojtyła lindi ne Wadowice, Poloni. Ishte me i vogli i tre femijeve te Karol Wojtyła (1879-1941) dhe Emilia Kaczorowska (1884-1929). Nena e tij ishte mesuese dhe vdiq kur Wojtyła ishte vetem tete vjeç. Motra e tij me e madhe Olga kishte vdekur para lindjes se tij dhe ishte shume i lidhur me vellain e tij Edmund qe ishte 13 vjet me i madh se ai. Puna e Edmund si mjek e coi ate ne vdekje nga fruthi, nje humbje qe preku thelle Vojtilen .

Prinderit e Shen Gjon Palit II me vellain e tij

Si një djalë, Vojtila ishte sportiv, shpesh luante futboll si portier. Gjatë fëmijërisë së tij, Vojtila pasur kontakt me komunitetin e madh hebre ne Wadowice.

Në vitin 1938, Wojtyła dhe babai i tij u largua Wadowice dhe u zhvendosen në Kraków, ku ai u regjistrua në Universitetin Jagiellonian. Ndërsa studionte çështje të tilla si filologji dhe gjuhë të ndryshme, ai ka punuar si një bibliotekar vullnetar dhe ishte i obliguar për të marrë pjesë në trajnimin ushtarak të detyrueshëm në Legjionin akademik, por ai refuzoi te shtinte zjarr me arme. Ai ka performuar me grupe të ndryshme teatrale dhe ka punuar si dramaturg. Gjatë kësaj kohe, talenti i tij për gjuhën beri qe te mësoje më shumë si 12 gjuhë të huaja, nëntë nga të cilat ai përdoret gjerësisht si Papë.

Prinderit e Karol Vojtiles

Ne vitin 1939, forcat nazito-gjermane mbyllen universitetin pas pushtimit te Poloninë. Meshkuj e aftë për punë ishin të detyruar për të punuar, kështu që nga 1940 në 1944 Vojtila beri pune te ndryshme si : ne një restorant, punëtor krahu në një gëlqerore dhe te fabrika kimike Solvay, për të shmangur dëbimin në Gjermani. Në vitin 1940 ai u godit nga një tramvaj dhe pati nje frakture te rende ne kafke. Në të njëjtin vit ai u godit nga një kamion në një gurore, qe beri te kete nje shpatull me lart se tjetren dhe nje kerrusje te perhershme. Babai i tij, një ish-austro-hungarez nen-oficer dhe me vone oficer në ushtrinë polake , vdiq nga një atak në zemër në vitin 1941, duke lënë Vojtila si anëtar i vetëm mbijetuar i familjes. « Unë nuk isha në vdekjen e nënës sime, unë nuk isha në vdekjen e vëllait tim, unë nuk kam qenë në vdekjen e babait tim » , « Ne moshen njezet vjecare, unë tashmë i kisha humbur të gjithë njerëzit e mi te dashur »,-tha ai, duke reflektuar mbi jeten e tij, rreth dyzet vjet më vonë.

Pas vdekjes së babait të tij, ai filloi të mendonte seriozisht për prifterine. Në tetor të vitit 1942, ndërkohë që lufta vazhdonte, ai trokiti në derën e Residences se Ipeshkvinjeve në Kraków dhe kerkoi për të studiuar per priftëri. Menjëherë pas kësaj, ai filloi kurse në seminar te fshehte nëntokë të drejtuar nga Arqipeshkvi i Kraków, Adam Stefan Sapieha. Më 29 shkurt 1944, Vojtila u godit nga një kamion gjerman. Oficerët gjermanë e dërguan atë në spital, ku ai kaloi dy javë atje per tu shëruar nga një tronditje të rëndë dhe një dëmtim në shpatull. Ajo dukej atij se ky aksident dhe mbijetesa e tij ishte një konfirmim i thirrjes së tij. Më 6 gusht 1944, një ditë e njohur si "E diel e zeze", Gestapoja grumbulloi disa djem te rinj per te zvogeluar kryengritjen në Kraków e ngjashme me kryengritjen e fundit në Varshavë. Vojtila u arratis duke u fshehur në bodrumin e shtëpisë së xhaxhait të tij në rrugen Tyniecka, ndërsa forcat gjermane kerkonin akoma me teper trupa. Me shumë se tetë mijë burra dhe djem janë marrë atë ditë, ndërsa Vojtila u arratis në Pallatin e Arqipeshkvisë, , ku ai qëndroi deri pas gjermanët u larguan.

Karol Vojtila ne diten e Kungimit te Pare

Në natën e 17 janarit 1945, gjermanët u larguan nga qyteti, dhe studentët rimekemben seminarin e shkatërruar. Vojtila ndihmoi një vajzë 14-vjeçare refugjate hebre të quajtur Edith Zierer, e cila kishte ikur nga një kamp pune naziste në Częstochowa. Edith kishte dale afer hekurudhave pas arratisjes se saj dhe Vojtila e mori atë në një tren dhe qëndroi me të gjatë gjithë udhëtimit në Kraków. Edith ka falenderuar Vojtilenper shpetimin e jetes se saj atë ditë. B'nai B'rith dhe autoritetet tjera kanë thënë se Vojtila ka ndihmuar ne mbrojtjen e shumë të tjerë hebrenj polakë nga nazistët. Gjatë pushtimit nazist të Polonisë, një familje hebreje dërgoi djalin e tij, Stanley Berger, që të jetë e fshehur nga një familje polake. Prindërit e tij biologjikë Berger vdiqen gjatë Holokaustit, dhe pas luftës prinderit adoptues qe ishin te krishtere i kërkuan priftit te ri polak me emrin Karol Wojtyla, i ardhshmi Papa Gjon Pali II, të pagëzoje djalin. Papa i ardhshëm nuk pranoi, duke pretenduar se fëmija duhet të rritet me besimin hebraik te prindërve të tij bilogjike dhe jo si një katolik. Në shtator 2003, Emanuele Pacifici, kreu i bashkësisë hebraike të Italisë, propozoi që Gjon Pali II të marrë medaljen Righteous Among the Nations për të shpëtimin e një djali dy vjeçar hebre duke i dhënë një familje polak në vitin 1942, kur Karol Vojtila ishte seminarist. Pas luftës, prinderit adoptues te krishtere te djalit kërkuan nga Papa i ardhshem të pagëzoje djalin, por përsëri ai refuzoi, si me Berger. Pas luftës, Karol Vojtila bëri të pamundurën për të siguruar që ky djalë hebre qe ai shpëtoi te largohet nga Polonia për t'u bashkuar me te afërmit e tij hebre në Shtetet e Bashkuara. Në prill të vitit 2005, menjëherë pas vdekjes së Gjon Palit të Dytë, qeveria izraelite krijoi një komision për të nderuar trashëgiminë e Gjon Palit II. Një nga mënyrat e propozuara të nderuar atë ishte për t'i dhënë atij medaljen Righteous Among the Nations. Në librin e fundit te Vojtilës, Kujtime dhe Identitetit, ai përshkroi 12 vjet e regjimit nazist si "brutalitet".

Priftëria

Pas mbarimit të studimeve të tij në seminar në Kraków, Vojtila u shugurua prift në Ditën e Gjithë Shenjterve, më 1 nëntor 1946, nga Arqipeshkvi i Kraków, Kardinali Sapieha. Me 26 nëntor 1946 Sapieha dërgoi Vojtilen ne Romës për të studiuar nën Fratin francez Domenikan Reginald Garrigou-Lagrange. Wojtyła mori një licencë në korrik të vitit 1947, kaloi provimin e doktoraturës në 14 qershor 1948 dhe mbrojti me sukses tezën e doktoraturës me titull Doktrina de fide apud S. Ioannem a Cruce (Doktrina e Besimit sipas Shen Gjoni te Kryqit) në filozofi më 19 qershor 1948. Gjithashtu Vojtila studioi hebraisht me gjermanin Dominikan Peter G. Duncker, autori i Compendium grammaticae linguae hebraicae biblicae.

Karol Vojtila i sapo bere prift me disa nga shoket e tij ne Krakovi

Sipas nje shoku klase te Vojtilës i ardhshmi Kardinali austriak Alfons Stickler, në vitin 1947, tha qe gjate studimeve Vojtila vizitoi Padre Pion, i cili i tha se një ditë ai do të ngjitet në "postin më të lartë të Kishës". Kardinali Stickler shtoi se Vojtila besoi se profecia u përmbush kur ai u bë një kardinal.

Wojtyła u kthye në Poloni në verën e vitit 1948 për detyrën e tij të parë baritore në fshatin Niegowić, 24 kilometra nga Kraków, në Kishën e Zojes. Ai arriti në Niegowić në kohën e korrjes, ku veprimi i tij i parë qe beri ishte ra ne gjunje dhe puthi token. Gjatë papatit të tij ai e përsëriti këtë gjest, të cilën ai e mori nga shenjtori francez Gjon Mari Pagezuesi Vianney.

Në mars 1949, Vojtila u transferua në famullinë e Shën Florian në Kraków. Ai mësoi etikën në Universitetin Jagiellonian dhe më pas kaloi në Universitetin Katolik të Lublin. Ndërsa mësim, ai krijoi një grup prej rreth 20 të rinjve, të cilët filluan të quajnë veten Rodzinka, "familja e vogël". Ata u takuan për lutje, diskutime filozofike, dhe për të ndihmuar të verbër dhe të sëmurë. Grupi përfundimisht u rrit për rreth 200 pjesëmarrës, dhe aktivitetet e tyre u zgjeruan duke përfshirë ski dhe kayaking dhe udhëtime vjetore.

Gjatë kësaj periudhe, Vojtila ka shkruar një seri artikujsh në gazetën katolike Krakow-së, Tygodnik Powszechny, që kanë të bëjnë me çështjet e kishës bashkëkohore. Lufta, jeta nën komunizëm, dhe përgjegjësitë e tij baritore e frymezuan per poezite e tij. Vojtila botoi veprën e tij në dy pseudonimet-Andrzej Jawień dhe Stanisław Andrzej Gruda -për të dalluar letrare e tij nga shkrimet e tij fetare. Në vitin 1960, Vojtila botoi libri me ndikim teologjik Dashuria dhe Përgjegjësia, një mbrojtje të mësimeve tradicionale të Kishës mbi martesën nga pikëpamja e ri filozofik.

Ndërsa ishte prift në Kraków, ca grupe studentesh të rregullt u bashkuan me Wojtyla për ngjitje, ski, ciklizem, kampe dhe kayaking, shoqëruar me lutje, meshat në natyrë dhe diskutime teologjike. Ne epoken e Stalinit ne Poloni nuk ishte e lejuar udhetimi i prifterinjeve me studentet, keshtu qe At Vojtila iu kerkoi shokëve te tij të rinj qe ta thirrnin "Wujek" ("Dajë") për të parandaluar qe të tjeret te mos ta njihnin si prift. Pseudonimi i tij fitoi popullaritet në mesin e ndjekesve qe kishte. Në vitin 1958, kur Wojtyła u emërua ipeshkv ndihmës i Kraków, te afermit e tij shprehen shqetesime se ky post do te sillte ndryshime tek ai. Wojtyła iu pergjigj miqtë e tij duke iu thene "Wujek do të mbetet Wujek," dhe ai ka vazhduar të jetoje një jetë të thjeshtë, duke shmangur zbukurimet që erdhen nga pozita e tij si ipeshkv. Ky pseudonim i ngeli Wojtyłes për tërë jetën e tij dhe vazhdon të përdoret akoma sot, veçanërisht nga populli polak.

Periudha si Ipeshkëv dhe Kardinal

Karol Vojtila, ipeshkev gjate nje meshe

Më 4 korrik 1958, ndërsa Vojtila ishte në një pushime kayaking në liqenet e rajoninit te Polonisë veriore, Papa Pius XII e emëroi atë si ndihmës Ipeshkv i Kraków. Ai u thirr më pas në Varshavë për të takuar , Kardinal Stefan Wyszyński, i cili e informoi atë për emërimin e tij. Ai ra dakord për të shërbyer si ndihmës Ipeshkv Arqipeshkvit te Kraków Eugeniusz Baziak, dhe u shugurua ipeshkev më 28 shtator 1958. Në moshën 38, Wojtyla u bë ipeshkvi me i ri në Poloni. Baziak vdiq në qershor 1962 dhe më 16 korrik Vojtila u zgjodh si administratori i përkohshëm i Arqipeshkvise deri sa te emrohej Arqipeshkvi i ri.

Në tetor të vitit 1962, Vojtila mori pjesë në Koncilit II të Vatikanit (1962-1965), ku ai ka dhënë një kontribut ne dy perfundimet më historike dhe me ndikim te Koncilit qe jane Dekreti mbi Lirinë Fetare (në latinisht, Dignitatis Humanae) dhe Kushtetuta baritore mbi Kishën në botën bashkëkohore (Gaudium et spes).

Ai gjithashtu mori pjesë në kuvendet e Sinodit të Ipeshkvijve. Më 13 janar 1964, Papa Pali VI e emëroi Arqipeshkev i Kraków. Më 26 qershor 1967, Pali VI njoftoi futjen e Arqipeshkvit Karol Wojtyla ne Kolegjin e Kardinalëve dhe u emërua kardinal-prift.

Në vitin 1970, sipas një dëshmitari bashkëkohor, Kardinali Wojtyła ishte kundër shpërndarjes së një letër rreth Kraków, duke deklaruar se Konferenca Ipeshkvnore Polake po pergatitej për 50 vjetorin e Luftës polake-sovjetike.

Në vitin 1973 Kardinali Vojtila u takua filozofen Anna-Tereza Tymieniecka, bashkëshorte e Hendrik S. Houthakker, Profesor i Ekonomisë në Universitetin e Harvardit, dhe anëtar i Këshilltarëve Ekonomikë të presidentit Nixon (presidenti i asokohe i SH.B.A).Tymieniecka bashkëpunuar me Wojtyła në një numër të madh projektesh përfshirë një përkthim anglisht të librit të Wojtyłës "osoba i czyn" (Personi dhe Akti). Personi dhe Akti, një nga veprat më të shquar Papa Gjon Palit II, qe u shkrua fillimisht në polonisht. Tymieniecka mundesoi versionin në gjuhën angleze. Keta te dy me kalimin e viteve u bene shoke te mire. Kur Vojtila vizitoi Angline, Shtetet e Bashkuara në verë të vitit 1976, Tymieniecka e ftoi si një mysafir në shtëpinë e familjes së saj.

Zgjedhja si Papë

Ne gusht te vitit 1978 pas vdekjes se Papa Pali VI mori pjese ne konklaven ku u zgjodh Gjon Pali I. Ai vdiq ne diten e 33-te te papatit te tij duke bere kshu nje konklave te dyte po ate vit.

Papa Gjon Pali II per here te pare para besimtareve katolikë, 1978

Konklava e dyte vazhdoi me 14 tetor 1978, dhjete dite pas funeralit. Dy kandidatet e mundshem per Pape ishin :Giuseppe Cardinal Siri, Kardinali konservator i Gjenoves dhe Giovanni Cardinal Benelli, liberal dhe arqipeshkev i Florences.

Mbështetësit e Benelli-t ishin të bindur se ai do të zgjidhet, dhe në rezultatet e para të votimit, Benelli ishte nente vota para.Giovanni Colombo, Arqipeshkvi i Milanos ishte konsideruar si një kandidat , por kur ai filloi të marrë vota, ai njoftoi se, nëse zgjidhet,nuk do ta pranoje papatin. Franz Kardinali König, Arqipeshkvi i Vjenës, sugjeroi zgjedhësve e tjerë një tjetër kandidat: polakun Kardinal Karol Józef Vojtila. Vojtila u zgjodh ne ditën e tretë te konlaves (16 tetor) dhe sipas shtypit italian, ai mori 99 vota nga 111 zgjedhësve pjesëmarrës.

Stema e Papa Gjon Palit II, ku paraqitet mburoja blu me nje kryq dhe ne te djathte poshte shkronja M nga dashuria qe ai kishte per Marine

Ai e pranoi zgjedhjen e tij me këto fjalë: "Me bindje në besim ndaj Krishtit, Zotit tim, dhe me besim në Nënës së Krishtit dhe të Kishës, pavarësisht nga vështirësitë e mëdha, unë pranoj " Papa, në nder të paraardhësit të tij mori emrin Gjon Pali II, dhe tymi i bardhë informoi turmën e mbledhur në Sheshin e Shën Pjetrit se një Papë ishin zgjedhur. Ka pasur zëra se Papa i ri dëshironte të jetë e njohur si Papa Stanislaus I në nder të shenjtorit polak, por ishte i bindur nga kardinalët që nuk ishte një emër romak. Kur Papa i ri u shfaq ne ballkon iu adresua turmes duke thene :

Të dashur vëllezër dhe motra, jemi të pikëlluar për vdekjen e Papa Gjon Pali I, dhe kështu kardinalët kanë thirrur një ipeshkv të ri të Romës. Ata e zgjodhen nga nje vend shume i larget por gjithashtu edhe i afert për shkak të bashkimit tonë në besim dhe traditave të krishtera. Kisha frikë për të pranuar këtë përgjegjësi, por e bëj këtë në frymën e bindjes ndaj Zotit dhe besnikëri të plotë ndaj Marisë, Nënës tonë më të Shenjtë. Unë jam duke folur ne gjuhen tuaj...tone italiane. Në qoftë se kam bërë një gabim, ju lutem "me korrigjoni ....

Vojtila u bë Papa i 264-ert sipas listës kronologjik të papëve, i parë jo-italian qe prej 455 viteve. Vetëm 58 vjeç, ai ishte papa më i ri që nga Papa Piu IX në 1846, i cili ishte 54.

Udhëtimet

Gjatë papatit të tij, Papa Gjon Pali II bëri udhëtime në 129 vende, duke udhëtuar më shumë se 1,100,000 kilometra. Ai vazhdimisht ka tërhequr turma të mëdha, disa ndër më të madhe mbledhur ndonjëherë në historinë e njerëzimit, të tilla si Dita Botërore e Rinisë ne Manila, ku u mblodhen katër milionë njerëz, mbledhja me e madhe e nje Pape, sipas Vatikanit. Vizitat me te hershme zyrtare te Gjon Palit II ishin në Republikën Domenikane dhe Meksikë në janar 1979. Gjon Pali II u bë papa i parë për të vizituar Shtëpinë e Bardhë në tetor të vitit 1979, ku u prit ngrohtësisht nga presidenti i atëhershëm Jimmy Carter. Ai ishte papa i parë qe vizitonte disa vende në një vit, duke filluar në vitin 1979 me Meksikën dhe Irlandën. Ai ishte i pari Pape qe udhetoi në Britani të Madhe, në vitin 1982, ku u takua Mbretëresha Elizabeth II qe eshte edhe Guvernatori Suprem i Kishës së Anglisë. Ndërsa në Angli, ai vizitoi edhe katedralen Canterbury dhe u gjunjëzua në lutje në vendin ku Thomas à Becket ishte vrarë.

Ai udhëtoi në Haiti në vitin 1983, ku ai foli në Creole mijëra katolikëve te varfër mbledhur për ta përshëndetur në aeroport. Mesazhi i tij ", gjërat duhet të ndryshojnë në Haiti", duke iu referuar pabarazisë ndërmjet të pasurve dhe të varfërve, u prit me duartrokitje të stuhishme. Në vitin 2000, ai ishte papa i parë qe vizitoi Egjiptin, ku u takua me Papën kopt, Papa Shenouda III dhe me Patriarkun ortodoks grek të Aleksandrisë.

Më 15 janar 1995, gjatë Ditës Botërore të Rinisë, ai kremtoi Meshën ku te pranishem ishin pesë-shtatë milion njerez në Luneta Park, Manila, Philippines, e cila është konsideruar të jetë mbledhja më e madhe në historinë e krishterë. Në shtator 2001, ai udhëtoi për në Kazakistan, ku mbajti një audiencë kryesisht të përbërë nga muslimanët, dhe në Armeni, për të marrë pjesë në festimin e 1700 vjetorit te krishterimit armen.

Në qershor 1979, Papa Gjon Pali II udhëtoi për në Poloni, ku turmat e shumta e shoqeronin vazhdimisht. Ky udhëtim i parë papnore në Poloni lartesoi shpirtin e vendit dhe shkaktoi formimin e lëvizjes Solidariteti në vitin 1980, e cila më vonë solli lirinë dhe të drejtat e njeriut ne atdheun e tij te trazuar. Udhëheqësit komunistë te Polonisë përdoruren vizitën e papës për të treguar njerëzve se edhe pse papa ishte polak, ai nuk mund te ndryshoje kapacitetin e tyre për të qeverisur, shtypin dhe shpërndajnë mallrat e shoqërisë. Ata gjithashtu shpresonte se nëse Papa do ti'i respektonte rregullat e vendosura nga ata, edhe populli polak do të ndjeke shembullin e tij. Nëse vizita e Papës do te frymezonte njerezit per kryengritje, udhëheqësit komunistë të Polonisë ishin të përgatitur për të shtypur kryengritjen dhe per te fajesuar papen per kete.

Në udhëtimet e mëvonshme në Poloni, i dha mbështetje të heshtur organizimit per Solidaritetit. Këto vizita përforcuan këtë mesazh dhe kontribuan në rënien e komunizmit ne Lindjen Europiane që u zhvillua në mes 1989/1990 me rifutjen e demokracisë në Poloni, dhe e cila më pas u përhap përmes Evropës Lindore (1990-1991) dhe në Europën Jug-Lindore (1990-1992).

Shëndeti

Pas më shumë se njëzet e pesë vjet si Papë, dy tentativa vrasjeje, njëra prej të cilave e plagosi atë rëndë, dhe një numër i shumte frike per kancer, shëndeti fizik i Gjon Palit u be me i dobet. Në vitin 2001 ai u diagnostikua se vuante nga sëmundja e Parkinsonit. Vëzhguesit ndërkombëtarë kishte dyshuar këtë për disa kohë, por u pranua publikisht nga Vatikani vetem në vitin 2003. Pavarësisht vështirësive të folur, probleme ne dëgjim , ai vazhdoi të udhëtojnë në botë, edhe pse rrallë ecte ne publik.

Atentati i vitit 1981

E mërkurë, 13 maj 1981,ne nje dite audience së përgjithshme mbajtur në sheshin Shën Pjeter në Romë dhe para një turme prej 20.000 besimtraesh, Gjon Pali II pesoi një attentat. Mehmet Ali Ağca, një i ri turk 23 vjeç, tashmë i dënuar në vendin e tij për një vrasje të kryer dy vjet më parë, qëlloi mbi papën me një pistoletë Browning 9 mm kalibër, në një distancë prej më pak se gjashtë metra.

Me tre plumba ne trup, Papa operohet urgjent, por fatmiresisht asnjë organ vital nuk ishte prekur. Sulmi zhvillohet në ditën perkujtimore te shfaqjes së parë të Virgjëreshës së Fatimes. Gjon Pali II atribuohet mbijetesës se tij fale ndërhyrjes së Virgjëreshës së Fátima , dhe ai mendon ky sulm është e përmendur në mesazhin e Fatimes.

Sipas burimeve, sulmi mund të jetë puna e GRU, shërbimet e inteligjencës së ushtrisë sovietike. Njerëz të tjerë, për shkak të kombësisë së Mehmet Ali Ağca, besojnë se grupet radikale islamike mund të jetë në origjinen e atentatit. Burime të tjera lejne te kuptojnese ky ishte një veprim nga mafia turke ne bashkepunim nga mafia italiane. Së fundi, disa kanë parë vetë se Mehmet Ali Agça, vuante nga çrregullime mendore.

Pas sulmit, i cili gati i kushtoi jetën e tij dhe i la pasoja, Papa qarkullonte në mesin e turmës me një makinë të blinduar, quajtur "popemobile". Në vitin 1983, ai shkoi në qelinë e Mehmet Ali Ağca për t'a falur.

Vdekja

Papa Gjon Pali II u shtrua në spital me probleme të frymëmarrjes të shkaktuara nga një periudhë të gripit më 1 shkurt 2005. Ai u largua nga spitali më 10 shkurt, por më pas u shtrua në spital përsëri me probleme të frymëmarrjes dy javë më vonë dhe iu nënshtrua traketomise.

Trupi i Gjon Palit II

Më 31 mars të vitit 2005, pas një infeksioni te rrugeve urinare, pati një temperaturë të lartë dhe presion të ulët të gjakut, por nuk u shtrua në spital. Në vend të kësaj, ai u monitorua nga një ekip doktoresh në rezidencën e tij private. Kjo është marrë si një tregues se papa dhe të afërmit e tij besonin se ai ishte afër vdekjes; e kjo ishte në përputhje me dëshirene tij per të vdekur në Vatikan. Më vonë, burimet e Vatikanit njoftuan se Gjon Palit II i ishte bere vajosja e sëmurë nga miku i tij dhe sekretar Stanisław Dziwisz. Dhjetëra mijëra njerëz të mbledhur qendruan në Sheshin e Shën Pjetrit dhe rrugët përreth për dy ditë. Me të dëgjuar për këtë, Papa ka deklaruar: « Unë kam kërkuar për ju, dhe tani ju keni ardhur tek unë, dhe unë ju falënderoj »

Të shtunën, 2 prill 2005, në rreth 15:30, Gjon Pali II tha fjalët e tij të fundit në polonisht, "Pozwólcie mi odejść do domu Ojca" ( "Më lejoni të shkoj në shtëpinë e Atit"), dhe ra në një koma rreth katër orë më vonë. Mesha e vigjiljes së dielës se dytë të Pashkëve u kremtua pranë shtratit të tij, kryesuar nga Stanisław Dziwisz dhe dy bashkëpunëtorët polak. I pranishëm pranë shtratit ishte një kardinal nga Ukraina, i cili shërbeu si një prift me Gjon Palin në Poloni, së bashku me murgeshat polake te Kongregatës se Motrave Sherbetore te Zemrës së Shenjtë të Jezusit, i cili u zhvillua në shtëpinë e papës. Papa Gjon Pali II vdiq në banesën e tij private në 21:37 , 46 ditë para ditëlindjes së tij të 85. Ai nuk kishte anetar te familjes ne momentin e vdekjes.

Mesha e funeralit te Gjon Palit II

Vdekja e papës beri qe te kete rituale dhe traditat që datojnë që nga periudha mesjetare. Riti i homazheve u zhvillua nga 4 prill 2005 deri 7 prill 2005 ne Baziliken e Shen Pjetrit. Testamenti i Gjon Pali II,u botua më 7 prill 2005, ku Papa kishte deshiruar te varrosej në vendlindjen e tij, Poloni, por vendimin përfundimtar e mori Kolegji i Kardinalëve, i cila miratoi varrimin nën Baziliken e Shen Pjetrit, dhe duke plotesuar kërkesën e Papës për t'u vendosur "në tokë të zhveshur".

Mesha e Salikimit mbajtur më 8 prill 2005, u tha që të ketë numer te madh te krerëve të shteteve qe u ftuan te jene të pranishëm në funeralin. Ajo ishte mbledhja e vetme më e madhe e kryetarëve të shteteve në histori, duke tejkaluar funeralet e Uinston Çërçillit (1965) dhe Josip Broz Titos (1980). Katër mbretër, pesë mbretëreshat, të paktën 70 presidentë dhe kryeministra, si dhe më shumë se 14 liderët e feve të tjera kanë marrë pjesë së bashku me besimtarët. Kjo ka të ngjarë të ketë qenë pelegrinazhi më i madh i krishterimit gjithnjë me numrat e vlerësuara të madhe se katër milion njerez mbledhur në dhe rreth Vatikanit. Dhe 250.000 dhe 300.000 kan marre pjese ne meshe nga brenda mureve të Vatikanit.

Dekani i Kolegjit të Kardinalëve, Kardinali Joseph Ratzinger, kryesoi meshen dhe Gjon Pali II u varros nën bazilikën e Shen Pjetrit te Varri i Papëve.

Arkiva : Papa Gjon Pali II - Kronikë

16.10.1978 : Zgjidhet Karol Wojtylas (Polonia) si kreu i Kishës Katolike. Për herë të parë qysh nga viti 1522 zgjidhet një Papë me origjinë jo italiane.
25.01.1979 : Udhëtimi i parë jashtë shtetit: Republika Domenikane, Meksika dhe Bahamas.
04.03.1979 : Publikimi i Enciklikës ("Redemptor Hominis") së parë nga gjithsej 14.
13.05.1981 : Ekstremisti i djathtë turk Ali Agca plagos rëndë Papën në stomak dhe në dorë gjatë një atentati në Sheshin e Shën Pjetrit.
15.09.1982 : Vatikan pret udhëheqësin palestinez Jaser Arafat.
13.04.1986 : Si Papa i parë viziton Karol Wojtylas një sinagogë çifute në Romë.
27.10.1986 : Papa fton të gjithë besimtarët e të gjitha besimeve të botës për tu lutur së bashku në Assisi.
01.12.1989 : Papa pret për herë të parë sekretarin e përgjithshëm të Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik zotin Mihaill Gorbaçov.
15.07.1992 : Operacion i rëndë, Papa i nënshtrohet një operacioni për heqjen e një tumori intestinal (të zorrëve). Pak më vonë shfaqen simptomat e sëmundjes së parkinsonit.
25.04.1993 : Për herë të parë Papa e viziton Shqipërinë bashke me Nënën Terezë.
17.05.1993 : Për herë të parë që nga viti 1566 një katekizëm i ri i botës.
30.12.1993 : Nënshkrimi i marrëveshjes themelore Izrael-Vatikan në Jeruzalem për fillimin e marrëdhënieve diplomatike.
29.04.1994 : Pas rrëzimit në banjo Papa pëson një thyerje në këmbën e djathtë.
09.12.1994 : Revista amerikane Time kurorëzon Papa Gjon Pali II si "Burri i Vitit".
15.01.1995 : Në Manila organizohet nën drejtimin e Papës mesha më e madhe e historisë ku marrin pjese rreth 4 milion njerëz.
25.12.1995 : Papa nuk merr pjesë për herë të parë në meshën e Krishtlindjeve (Urbi et Orbi) për shkak të gripit.
21.01.1998 : Udhëtim triumfues për në Kubë.
25.12.1999 : Hapja e Portës së Shejtë në Kishën e Pjetrit, fillimi i vitit të madh jubilar 2000.
20.03.2000 : Udhëtim për në Izrael, Jordani dhe Palestinë. Në murin e ankesave ne Jeruzalem Papa lutet dhe mban një meshë fetare në Betlehem dhe Nazaret.
06.05.2001 : Si Papa i parë i historisë Papa Gjon Pali II viziton një xhami islame, xhaminë Omajaden në Damask.
16.10.2003 : Papa shumë i sëmurë feston jubileun e 25-vjetorit si kreu i Kishës Katolike.
01.02.2005 : Papa dërgohet i sëmurë me grip dhe probleme në rrugët e frymëmarrjes në kliniken Gemelli në Romë. Pas disa ditësh ai kthehet përsëri në Vatikan.
06.02.2005 : Papa del në dritaren e klinikës dhe bën një bekim të shkurtër. Zëri i tij është i ngjirur dhe i dobët.
07.02.2005 : Shtypi italian dyshon, që Papa të ketë folur live një ditë më parë. Fjala është për një inçizim kasete.
10.02.2005 : Papa braktis spitalin Gemelli. Me mijëra njerëz nderojnë Papën me entuziazëm, kur ai kthehet me «Papamobil» për në Vatikan.
13.02.2005 : Ati i Shenjtë flet nga shtëpia e tij në sheshin e Shën Pjetrit në Vatikan disa fjalë të shkurtra bekuese. Lutjet tradicionale të së dielës i mban një ndihmës.
24.02.2005 : Ati i Shejtë dërgohet përsëri në spital, atij i bëhet një trakeotomi për ta ndihmuar me frymëmarrjen. Vatikani shpjegon që ky të jetë një rast rikthimi.
27.02.2005 : Papa duket për disa sekonda pas dritares së mbyllur të klinikës.
01.03.2005 : Kardinali Joseph Ratzinger viziton Papen në spital. «Ai foli italisht dhe gjermanisht», shpjegon Ratzinger.
13.03.2005 : Ati i Shenjtë kthehet në Vatikan. Ai thotë vetëm «Të dashur vëllezër dhe motra, faleminderit për vizitën tuaj.» Këto janë deri tani fjalët e fundit të publikuara të Papës. Shëndeti i tij është rënduar shumë.
27.03.2005 : Ati i Shenjtë orvatet ti flasë besimtarëve të Dielën e Pashkëve. Por nuk mundet. Njerëzit ne Sheshin e Shën Pjetrit vajtojnë dhe derdhin lot.
30.03.2005 : Papa dëshiron përsëri ti flasë besimtarëve. Vatikani shpall zyrtarisht që Papa 84-vjeçar po ushqehet artificialisht me një sondë në stomak.
01.04.2005 : Vatikani vërteton se gjendja e Papa Gjon Palit II është tepër serioze. Për shkak të një infeksioni të rrugëve urinare, kreu i Kishës Katolike pëson një goditje në sistemin kardiologjik dhe një helmim gjaku. Atit të Shejtë i behet «Vajisja e Fundit».
02.04.2005 : Vdes në Vatikan kreu i Kishës Katolike Papa Gjon Pali II në orën 21:37.

Mrënjohjet

Medalja e Artë e Lirisë - Kosovë

Lidhje të jashtme

Commons: John Paul II – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead. Lista e të gjithë papëve nga gazeta Guardian.

Referime

Tituj të Kishës katolike
Parardhësi Papa Gjon Pali I	Papë 16 tetor 1978 – 2 prill 2005	Pasardhësi papa Benedikti XVI

Ky artikull është i cunguar. Ju mund të ndihmoni Wikipedian duke e zgjeruar atë.