Wikipedia

Perandoria e Shenjtë Romake

Perandoria e Shenjtë Romake (gjermanisht: Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation) ishte një perandori mesjetare që u paraqit në skenën politike si rezultat i ndarjes së Perandorisë Karolingiane më 843, e cila ishte themeluar nga Karli i Madh më 25 dhjetor 800, dhe ekzistoi në forma të ndryshme deri më 1806.[1] [2] [3] [4]

Flamuri i Perandorisë së Shenjtë Romane
"Zgjedhësit e princëve" të Perandorisë së Shenjtë Romake

Përmbledhje Redakto

Territori i Perandorisë së Shenjtë Romake shtrihej nga Lumi Eider në veri deri tek Deti Mesdhe në jug. Shpesh i referuar si Perandoria e Shenjtë Romake (ose Perandoria e vjetër), ajo zyrtarisht ishte quajtur "Perandoria e Shenjtë Romake e Kombit Gjerman ("Sacrum Romanum Imperium Nationis Germanicæ") duke filluar më 1448, për t'ia përshtatur titullin territorit atëherë të zvogëluar.

Nën sundimin e perandorëve të dinastisë otoniane (919–1024), Lorraine, Saksonia, Frankonia, Suabia, Thuringia, dhe Bavaria u konsoliduan, dhe mbreti gjerman u kurorëzua Perandor i Shenjtë Romak i këtyre regjioneve në vitin 962. Nën sundimin e perandorëve Salianë (1024–1125), Perandoria e Shenjtë Romake "thithi" Italinë veriore Burgundinë, megjithëse perandorët humbën fuqi gjatë "Mosmarrëveshjes Investiture". Nën perandorët e Shtëpisë Hohenstaufen (1138–1254), princat gjermanë rritën influencën e tyre në territoret në jug dhe lindje të banuara me Sllavët, duke vazhduar me ngulimin gjerman në këto zona dhe ende më në lindje (Ostsiedlung). Qytetet gjermane veriore u rritën me lulëzim si anëtarë të Ligës Hanseatike.

Edikti i Demit të Artë më 1356 mundësoi kushtetutën bazë të perandorisë që zgjati deri në rënien e saj. Ajo kodoi zgjedhjen e perandorit nga shtatë princ-zgjedhës të cilët sundonin disa nga principatat dhe kryepeshkopatat më të fuqishme. Duke filluar nga shekulli XV, perandorët u zgjodhën pothuajse ekskluzivisht nga dinastia Habsburge e Austrisë. [5] [6] and beginning a continuous existence of the empire for over eight centuries.[7] [8] [9] [10][11] [12][13]

Shih edhe Redakto

Literatura Redakto

  • Arnold, Benjamin, Princes and Territories in Medieval Germany. (Cambridge University Press, 1991)
  • Bryce, James (1864). The Holy Roman Empire. Macmillan. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) very old scholarly survey
  • Coy, Jason Philip et al. The Holy Roman Empire, Reconsidered, (Berghahn Books, 2010)
  • Donaldson, George. Germany: A Complete History (Gotham Books, New York, 1985)
  • Evans, R.J.W., and Peter H. Wilson, eds. The Holy Roman Empire 1495–1806 (2011); specialized topical essays by scholars
  • Hahn, Hans Joachim. German thought and culture: From the Holy Roman Empire to the present day (Manchester UP, 1995).
  • Hardy, Duncan, Associative Political Culture in the Holy Roman Empire: Upper Germany, 1346–1521. (Oxford University Press, 2018)
  • Heer, Friedrich. Holy Roman Empire (2002), scholarly survey
  • Hoyt, Robert S. and Chodorow, Stanley, Europe in the Middle Ages (New York: Harcourt Brace Jovanovich, 1976)
  • Renna, Thomas (2015). "The Holy Roman Empire was Neither Holy, Nor Roman, Nor an Empire". Michigan Academician. 42 (1): 60–75. doi:10.7245/0026-2005-42.1.60. ISSN 0026-2005. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) deals with Voltaire's statement
  • Scribner, Bob. Germany: A New Social and Economic History, Vol. 1: 1450–1630 (1995)
  • Treasure, Geoffrey. The Making of Modern Europe, 1648–1780 (3rd ed. 2003). pp. 374–426.
  • Voltaire; Balechou, Jean-Joseph (1756). Essay sur l'histoire générale, et sur les moeurs et l'esprit des nations, depuis Charlemagne jusqu'à nos jours. Cramer. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Whaley, Joachim (2012). Germany and the Holy Roman Empire. Vëll. I. Oxford: OUP. ISBN 978-0-19-873101-6. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Whaley, Joachim (2012). Germany and the Holy Roman Empire. Vëll. II. Oxford: OUP. ISBN 978-0-19-969307-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Wilson, Peter H. (2016). The Holy Roman Empire: A Thousand Years of Europe's History. London: Penguin Books. ISBN 978-0-141-04747-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Also published as Heart of Europe: A History of the Holy Roman Empire, Cambridge, MA: The Belknap Press of Harvard University Press, 2016. ISBN 9780674058095.
  • Zophy, Jonathan W., ed. The Holy Roman Empire: A Dictionary Handbook (Greenwood Press, 1980)

Referime Redakto

  1. ^ (Viscount), James Bryce Bryce (1899). The Holy Roman Empire. fq. 183. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Whaley, Joachim (2012). Germany and the Holy Roman Empire: Volume I: Maximilian I to the Peace of Westphalia, 1493–1648. fq. 17–21. ISBN 9780198731016. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Johnson, Lonnie (31 tetor 1996). Central Europe: Enemies, Neighbors, Friends. fq. 23. ISBN 9780198026075. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ "Italy - Italy in the 14th and 15th centuries". Encyclopedia Britannica (në anglisht). Marrë më 18 dhjetor 2020.
  5. ^ Terry Breverton (2014). Everything You Ever Wanted to Know About the Tudors but Were Afraid to Ask. Amberley Publishing. fq. 104. ISBN 9781445638454. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Norman F. Cantor (1993), Civilization of the Middle Ages, fq. 212–215 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Bamber Gascoigne. "History of the Holy Roman Empire". HistoryWorld. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Norman Davies, A History of Europe (Oxford, 1996), pp. 316–317.
  9. ^ While Charlemagne and his successors assumed variations of the title emperor, none termed themselves Roman emperor until Otto II in 983. Holy Roman Empire, Encyclopædia Britannica Online. Retrieved 15 February 2014.
  10. ^ (Viscount), James Bryce Bryce (1899). The Holy Roman Empire. fq. 2–3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ Heer, Friedrich (1967). The Holy Roman Empire. New York: Frederick A. Praeger. fq. 1–8. ISBN 978-0-297-17672-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ Davies, pp. 317, 1246.
  13. ^ Kleinhenz, Christopher (2 gusht 2004). Medieval Italy: An Encyclopedia. fq. 810. ISBN 9781135948801. Otto can be considered the first ruler of the Holy Roman empire, though that term was not used until the twelfth century. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Perandoria_e_Shenjtë_Romake&oldid=2563146"