Bashkësia e Komunave Serbe
Shoqërimi i Komunave Serbe gjithashtu Asociacioni i Komunave Serbe (serbisht: Заједница српских општина Zajednica srpskih opština)[1] është shoqërim vetëqeverisje i komunave me shumicë serbe në Kosovë.
_logo.png){kind=logo}
Propozimi i shoqërimit erdhi si rezultat i Marrëveshjes së Brukselit e nënshkruar nga qeveria e Kosovës dhe Serbisë. Shoqërimi pritej të krijohej zyrtarisht brenda kuadrit ligjor të Kosovës në vitin 2015, por shtyhet pafundësisht për konfliktet rreth shkallës së kompetencave.
Historia
RedaktoPas përfundimit të Luftës së Kosovë më 1998-99, misioni i OKB-së UNMIK u themelua nën Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit, morrën nën kontrollë Krahinën Autonome të Kosovës dhe Metohisë. Në territorin e Kosovës ishin 194.190 serb të Kosovës sipas regjistrimit më të fundit më 1991. Gjatë dhe pas luftës, shumica u bënë refugjatë dhe u zhvendosën brenda vendit, thuhet se 1/3-ta e tyre emigruan në Serbinë Qendrore.
Në shkurt të vitit 2003, Shoqërimi i Komunave dhe Vendbanimeve Serbe të Kosovës dhe Metohisë u themelua me seli në Mitrovicë, si një shoqërim e komunave me shumicë serbe në Kosovë. Kjo u konsiderua e paligjshëm nga Qeveria e Kosovës, pasi ushtroj autoritet legjislative dhe ekzekutive përmes Kuvendit mbi territorin e Kosovës (kryesisht në Kosovën e Veriut).
Më 17 shkurt 2008, Kuvendi i Republikës së Kosovës shpalli në një mënyrë të njëanshme pavarësinë e saj. Serbia ende vazhdon të mëtoj si pjesë e territorit të saj.
Marrëveshja e Brukselit
RedaktoNë përputhje me Marrëveshjen e Brukselit, shoqërimi i ri i Komunave Serbe dhe Asambleja e saj me selinë në Mitrovicën Veriore është planifikuar të themelohet. Ndryshe nga shoqërimi i mëparshëm, pasi nuk ka autoritet legjislativ, duke pasur vetëm një "pushtet të plotë në fushën e zhvillimit ekonomik, arsimit, shëndetësisë, planifikimit urban dhe rural" në përputhje me Kartën Evropiane të Vetëqeverisjes Lokale dhe ligjin e Kosovës.
Formimi i saj ishte parashikuar nga Marrëveshja e Brukselit e nënshkruar midis Serbisë dhe Kosovës.[2] Kjo marrëveshje përbën një hap të rëndësishëm në procesin e anëtarësimit të Serbisë në Bashkimin Evropian.[3] Me këtë marrëveshje, u ra dakord gjithashtu se Serbia nuk do të bllokojë anëtarësimin e Kosovës në Bashkimin Evropian dhe anasjelltas.[2] Kjo marrëveshje u vlerësua gjithashtu nga Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së Ban Ki-Moon i cili tha se garanton kompetenca të gjera për komunat me shumicë serbe në Kosovë.[4]
Në një intervistë për RTK-në, presidenti i Kosovës Hashim Thaçi tha se themelimi i një Shoqërimi të Komunave Serbe është në thelb i pranueshëm nga Kushtetuta e Kosovës dhe Plani i Ahtisarit, ndërsa kryetari i partisë AAK, Ramush Haradinaj e mbështeti këtë duke thënë se Kushtetuta e Kosovës lejon shoqërimin e komunave, por pa mbajtjen legjislative, gjyqësore ose ekzekutive.[5]
2015-duke vazhduar
RedaktoNë shtator 2017, pas zgjedhjeve parlamentare të vitit 2017, partia politike e Listës Serbe ra dakord të formojë Qeverinë e Kosovës të udhëhequr nga Ramush Haradinaj nga Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës, nën kushtin kryesor që Shoqërimi i Komunave Serbe të themelohet.[6]
Komunat
RedaktoShoqërimi do t'i përfshinte këto komuna: Mitrovica Veriore, Zubin Potoku, Leposaviqi, Zveçani, Shtërpca, Kllokot-Vërboci, Graçanica, Novobërda, Ranillugu dhe Parteshi. Sipërfaqja e komuave është gjithsej 1,708 km2, ndërsa popullsia prej 103.015 banorë.
Kritikat
RedaktoMarrëveshja e Brukselit mes Prishtinës dhe Beogradit u kritikua nga shqiptarët e Serbisë Jugore pasi ata besojnë se Marrëveshja e Brukselit i jep serbëve autonominë në Kosovë dhe kështu garanton një nivel të ngjashëm autonomie për komunat në Serbi që kanë një shumicë shqiptare.[7][8] Partia Vetëvendosja ka organizuar gjithashtu protesta të dhunshme kundër marrëveshjes, pasi ata besojnë se një rajon serb autonom brenda Kosovës do të prishë sovranitetin e vendit dhe do të çimentonte ndarjen etnike.[9]
Kjo marrëveshje u kritikua poashtu nga Partia Demokratike e Serbisë e cila argumentoi se nuk përmend Serbinë apo Kushtetutën dhe ligjet e saj, apo Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, ndërsa përmend Kushtetutën dhe Ligjet e Kosovës dhe për këtë arsye kërkojnë një referendum mbi këtë.[10] Kisha Ortodokse Serbe e ka quajtur marrëveshjen "një tërheqje të plotë të institucioneve të Serbisë nga territori i krahinës së saj jugore dhe krijimi i autonomisë së kufizuar të komunitetit serb në zonën në veri të urës së Ibrit në Mitrovicë brenda krijimit të Hashim Thaçit".[11] Serbët në Kosovën Veriore janë mbledhur gjithashtu kundër marrëveshjes, dhe në mbështetje të rregullit të vazhdueshëm të Kuvendit në komunat me shumicë serbe.[12]
Referime
Redakto- ^ "Community of Serb Municipalities in Kosovo to be formed | InSerbia News" (në anglisht). Inserbia.info. Marrë më 2015-10-30.
- ^ "Odluka iz brisela". Heinrich Böll Foundation. 2013. Arkivuar nga origjinali më 7 korrik 2013. Marrë më 2013-10-14.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Danas sjednica Vijeća sigurnosti o Kosovu". Al Jazeera Balkans. 2013. Marrë më 2013-10-14.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Srpska lista odlučila da uđe u vladu Kosova Ramuša Haradinaja". Blic.rs. Beta. 9 shtator 2017. Marrë më 9 shtator 2017.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Albanci iz Doline" (në anglisht). Peščanik. 8 qershor 2013. Marrë më 14 tetor 2013.
- ^ "South Serbia Albanians Seek Community of Municipalities" (në anglisht). Balkan Insight. 2013-05-03. Marrë më 2015-10-30.
- ^ Bytyci, Fatos (2013-06-27). "Protesters fight police as Kosovo approves Serbia deal". Reuters. Arkivuar nga origjinali më 29 shtator 2015. Marrë më 2015-10-30.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "DSS demands referendum and resignations". B92. 23 prill 2013. Marrë më 10 dhjetor 2013.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Church criticizes Brussels agreement". B92. 22 prill 2013. Marrë më 10 dhjetor 2013.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Serbs in north say no to Kosovo agreement". B92. 22 prill 2013. Marrë më 10 dhjetor 2013.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)