Ilaz Kodra
ILAZ KODRA (3 Maj 1966 – 30 Prill 1999) ishte njëri nga themeluesit dhe komandantët e hershëm të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK-së). Lindi më 3 maj 1966 në fshatin Prekazi i Poshtëm, të Komunës së Skënderajit dhe ra dëshmorë më 30 prill 1999 gjatë luftimeve të ashpra me forcat serbe në betejën e Shtuticës. Ai konsiderohet si një nga udhëheqësit më të shquar të UÇK-së dhe “dora e djathtë” e kryekomandantit të UÇK-së Adem Jasharit. Pas luftës, ai u shpall Hero i Kosovës.[1]
ILAZ KODRA | |
|---|---|
 | |
| Lindur më | 3 Maj 1966 Prekazi i Epërm, Komuna e Skënderajit, Kosovë |
| Vdekur më | 30 Prill 1999 Shtuticë, Komuna e Drenasit, Kosovë |
| Në aleancë me | |
| Vite shërbimi | 1991 – 1999 |
| Grada | Komandant |
| Njësia | Brigada 114 “Fehmi Lladrovci” |
| Betejat/luftrat | |
| Çmimet | Hero i Kosovës (pas vdekjes) |
Biografia
RedaktoIlaz Kodra u lind më 3 maj 1966 në fshatin Prekazi i Epërm, të Komunës së Skënderajit, në Kosovë. Shkollimin fillor e kreu në vendlindje, pas tetëvjeçares dhe të mesmen në Skënderaj. Pas shkollës së mesme u regjistrua në Shkollën e Lartë Tregtare në Pejë dhe më pas e kreu shërbimin e detyrueshëm ushtarak në Ushtrinë Popullore Jugosllave në Slloveni.
Ilaz Kodra u ndikua thellësisht nga fryma patriotike dhe revolucionare që përshkoi rininë e Prekazit, veçanërisht pas rezistencës së Tahir dhe Nebih Mehës më 13 maj 1981 kundër forcave policore jugosllave. Kjo ngjarje pati një ndikim të thellë te Ilaz Kodra, i cili ashtu si vëllezërit Jashari, Ademi dhe Hamëza, e pa të nevojshme rezistencën e armatosur kundër forcave pushtuese, veçanërisht kur Jugosllavia filloi të shpërbëhej gjatë luftërave në Slloveni, Kroaci dhe Bosnje.
Përfshirja në Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës
RedaktoThemelimi i UÇK-së dhe Veprimet e Para
RedaktoNë bashkëpunim me individë me mendje të njëjtë, duke përfshirë Vëllezërit Jashari, disa anëtarë të Familjeve Selimi dhe Lushtaku, Ilaz Kodra ndihmoi në formimin e bërthamës së parë të asaj që më vonë do të bëhej Ushtria Çlirimtare e Kosovës, e njohur fillimisht si Ushtria e Kosovës. Në vitin 1991, Ilaz Kodra, së bashku me shokët e tij, kaloi në Shqipëri për t'iu nënshtruar stërvitjes ushtarake, lehtësuar me dijeninë dhe mbështetjen e presidentit shqiptar Ramiz Alia. Ndër anëtarët më të njohur të grupit janë Adem Jashari, Hamëz Jashari, Zahir Pajaziti dhe Sali Çekaj.
Ilaz Kodra luajti një rol vendimtar në aksionet e hershme të armatosura të UÇK-së. Më 22 maj 1993, Ilaz Kodra së bashku me Sami Lushtakun, Besim Ramën dhe të tjerë, nisën një pritë të suksesshme kundër forcave policore serbe në afërsi të Drenasit. Sulmi vrau 5 oficerë serbë dhe plagosi disa të tjerë, duke sinjalizuar fillimin e rezistencës së armatosur në rajon. Ky akt sfidues frymëzoi popullatën vendase, duke ushqyer besimin se çlirimi i Kosovës ishte i mundur.
Deri në tetor të vitit 1996, autoritetet okupuese serbe kishin filluar procedurat ligjore kundër Ilaz Kodrës, Adem Jasharit dhe 13 bashkëluftëtarëve të tyre (duke përfshirë Hashim Thaçin dhe Rexhep Selimin). Ata u akuzuan për formimin e një "grupi terrorist" dhe akuzoheshin për grumbullimin e armëve, kryerjen e stërvitjes ushtarake dhe përgatitjen e sulmeve kundër forcave serbe. Aktakuza detajonte trajnimin e tyre në Shqipëri dhe përpjekjet e grupit për të armatosur dhe mobilizuar për luftë guerile në Kosovë, veçanërisht në rajonet fqinje të Drenicës, Mitrovicës dhe Pejës.
Lufta e Kosovës
RedaktoPas Masakrës në Prekaz në mars 1998, ku u vra Adem Jashari dhe pothuajse e gjithë familja Jashari, Ilaz Kodra vazhdoi të luftonte. Krahas figurave si Fehmi Lladrovci dhe Abedin Rexha, Ilaz Kodra ishte i rëndësishëm në zgjerimin e operacioneve të UÇK-së në mbarë Kosovën.
Si pjesë e ekipit udhëheqës në Drenicë, Ilaz Kodra ka punuar përkrah figurave të shquara si Sami Lushtaku, Hashim Thaçi, Mujë Krasniqi, Sylejman dhe Rexhep Selimi. Së bashku, ata ndihmuan në organizimin, strukturimin dhe zgjerimin e lëvizjes së rezistencës në rajonet kyçe si Dukagjini, Anadrin, Nerodimë, Shalë dhe Llap. Përpjekjet e tyre kolektive rezultuan në një rezistencë të mirëkoordinuar që luajti një rol jetik në fitoret strategjike të UÇK-së.
Dituria ushtarake e Ilaz Kodrës ishte veçanërisht e dukshme në terrenin e thyer të maleve të Qyqavicës dhe në të gjithë Drenicën Qendrore. Udhëheqja e tij shtrihej përtej planifikimit; ai ishte i përfshirë në mënyrë aktive në operacionet luftarake, duke demonstruar një qasje praktike ndaj luftës. Ai ishte i rëndësishëm në stërvitjen dhe mobilizimin e trupave, duke përfshirë vullnetarë nga komunitetet lokale dhe anëtarët e familjes së tij, si Samiu, Hasani, Nysreti, e të tjerë. Brigada e tij u bë një simbol i qëndrueshmërisë, duke luftuar kundër mosmarrëveshjeve dërrmuese përballë agresionit serb.
Një nga momentet më përcaktuese të karrierës ushtarake të Ilaz Kodrës erdhi pas rënies së Fehmi Lladrovcit dhe Xhevë Krasniqi-Lladrovcit më 22 shtator 1998. Ilaz Kodra u emërua komandant i Brigadës 114, e cila më pas u emërua "Fehmi Lladrovci" për nder të tij. Brigada e tij operoi gjerësisht në të gjithë Zonën Operative të Drenicës, nga malet e Qyqavicës e deri te fshatrat dhe qytetet si Prekazi i Epërm dhe Skënderaj.
Në fillim të vitit 1999, ushtria serbe ndërmori një seri ofensivash të mëdha në mbarë Kosovën, duke u përpjekur të shtypte xhepat e mbetur të rezistencës së UÇK-së. Njëra prej këtyre ofensivave kishte në shënjestër rajonin e Drenicës, ku ishte pozicionuar Ilaz Kodra me njerëzit e tij. Forcat serbe intensifikuan goditjen e tyre brutale ndaj popullatës vendase shqiptare, me artileri të rëndë dhe sulme ajrore për të pushtuar luftëtarët e UÇK-së dhe përkrahësit e tyre civilë.
Vdekja
RedaktoMë 30 prill 1999, duke mbrojtur civilët në fshatin Shtuticë, Ilaz Kodra ra dëshmorë në betejë. Shoku i tij, Zenun Kodra, ka kujtuar luftën e ashpër kundër forcave serbe atë mëngjes. Vdekja e tij ndodhi ndërsa ai po mbronte pozicionin e tij kundër një sulmi serb, dhe kjo shënoi një humbje të konsiderueshme për UÇK-në.
Trashëgimia
RedaktoHumbja e Ilaz Kodrës, së bashku me shumë komandantët dhe luftëtarët e tjerë të UÇK-së në fazat e fundit të luftës, la gjurmë të pashlyeshme në popullin e Kosovës, i cili vazhdon ta nderojë kujtimin e tij si hero kombëtar. Ilaz Kodra mbahet mend si një figurë kyçe në luftën për çlirimin e Kosovës. Marrëdhënia e ngushtë me Adem Jasharin dhe pjesëmarrja në betejat vendimtare e bënë atë një nga komandantët më të rëndësishëm të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Në 17 vjetorin e rënies së tij, Presidenti i Kosovës dhe ish-shoku i tij, Hashim Thaçi, e përkujtuan Ilaz Kodrën me titullin Hero i Kosovës. Ai u përkujtua edhe nga presidentja aktuale e Kosovës Vjosa Osmani dhe kryeministri aktual i Kosovës Albin Kurti. Emrin e Ilaz Kodrës e ka marrë edhe pallati i sportit në Skënderaj.
Shih edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ Kraja, Mehmet, red. (2018). "Fjalori Enciklopedik i Kosovës". (Encyclopedic Dictionary of Kosova). Vëll. 1. Prishtinë: Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës. fq. 811. ISBN 9789951615846. OCLC 1080379844.