Mafia shqiptare
Mafia shqiptare apo Krimi i organizuar shqiptar është termi i përgjithshëm që përdoret për të emëruar organizata të ndryshme kriminale me bazë në Shqipëri dhe Kosovë, si dhe degëzimet e tyre jashtë vendit dhe organizatat kriminale të përbëra nga shqiptarët. Ajo luan një rol të rëndësishëm në shpërndarjen e heroinës në Evropë, si dhe në disa aktivitete kriminale si kontrabanda e cigareve, proksenetizmi dhe trafikimi i qënieve njerëzore. Familje të rëndësishme në zonën qendrore veriore të vendit te shtrira dhe me gjer ne Ballkan dhe Europ janë Hakla, Caushi, Shehu, Kakami, Hasani, Gjoka, Gjajka dhe Gashi.
Historia
RedaktoKy artikull ose seksion duhet të përmirësohet sipas udhëzimeve të Wikipedia-s.(nuk ka citime të mjaftueshme) |
Anëtarët i nënshtrohen Kanunit të shekullit XV, të shkruar nga Lekë Dukagjini. Sipas këtij kodi nderi që rregullon të gjitha aspektet e jetës, siç janë martesa, familja dhe prona, është e pamundur që të mos mbajmë premtimin e dhënë. Kanuni qeverisi jetën e përditshme të klaneve të Veriut dhe Lindjes së vendit deri në shekullin XX dhe kodifikoi praktikën e vendetës, të quajtur Gjakmarrja . Nga kjo periudhë, mafiozët shqiptarë ruajtën një ruralitet (fshatrim) të caktuar, një ligj të heshtjes dhe një sens të mprehtë të lidhjeve të gjakut[1].
Deri në rënien e komunizmit në 1990, jeta dhe praktikat mafias kishin ndryshuar pak që nga Lufta e Ftohtë. Tregu i zi ishte shumë i zhvilluar. Që atëherë janë përshtatur me metodat e reja. Ata filluan të mërgonin në fillim të viteve 1990 dhe lëvizja migratore vazhdoi pas luftës së Kosovës. Ata filluan të punojnë si asistentë në rrjetet tashmë ekzistuese të trafikut të drogës të drejtuar nga rusë, italianë dhe serbë, dhe kumbarët Djenko Nocović, Dragan Maksimović, Zantiq Zapavalić. Sipas policisë, ata shpejt arritën të pohojnë veten dhe të pohojnë "të drejta" të caktuara.
Luftërat në Jugosllavi transformuan Kosovën në një zonë të madhe pa drejtësi[1] duke rezultuar në rigjallërimin e grupeve mafioze shqiptare[2].
Për sa i përket drogave të forta, klanet shqiptaro-kosovare duket se kanë fituar një pozitë mbizotëruese, ndonjëherë monopolistike, në trafikun ndërkombëtar të heroinës, ai i kokainës ndahet me liderët botërorë që janë Kartelet Meksikane dhe veçanërisht Kolumbiane. Që nga fillimi i 1990, në fakt, sistemi kriminal në fuqi në Itali dhe Evropën Perëndimore është zhvilluar në mënyrë të konsiderueshme. Turqit ruajtën monopolin e tregut me shumicë të heroinës, por i dhanë kontrollin e rrugës perëndimore shqiptarëve, kryesisht kosovarëve. Ky konfigurim i ri kërkon qendra ruajtjeje, të vendosura kryesisht në Hungari, por edhe në Republikën Çeke dhe Bullgari, qendra këto kryesore të mafiës shqiptare në Lindje. Sipas një raporti nga Interpol i datës nëntor 1997, "Shqiptarët e Kosovës kanë pjesën më të madhe të tregut të heroinës në Zvicër, Austri, Francë, Gjermani, Hungari, Republikën Çeke, Norvegji, Suedi, Poloni dhe Belgjikë ", Dhe ata vetëm përbëjnë gati 15% të arrestimeve të Interpolit për trafik të drogës.[nevojitet citimi]
Zvicra, e cila priti rreth 200,000 refugjatë shqiptarë (komuniteti i dytë i vendit më i madh emigrant), është një nga qendrat kryesore për trafik droge dhe armësh për në Gjermani, Austri, Hungari dhe Republikën çeke, ku policia dyshon për trafikuesit shitësit e shumtë shqiptarë dhe prodhuesit e bizhuterive të arit për pastrim parash. Më 10 dhjetor 1998, e përditshmja The Independent zbuloi se mafiozët shqiptarë kontrollonin 70% të tregut zviceran të heroinës. Skandinavia është bërë një strehë e sigurt për kriminelët shqiptarë. Disa operacione të trafikut të drogës të drejtuara nga të rinj kosovarë u çmontuan në 1999.
Në përgjithësi, ekziston një prodhim i konsiderueshëm i Marihuanës në zonën shqipfolëse. Shqipëria thuhet se është bërë prodhuesi kryesor i marijuanës në Evropë, me një prodhim të vlerësuar midis 100 dhe 150 ton (2005)[3]. Kjo e fundit eksportohet kryesisht në Itali përmes rrjeteve të kontrabandës së migrantëve dhe në Greqi.
Edhe pse shpesh përdoret termi "Mafia", kjo nuk do të thotë që aktivitetet kriminale shqiptare koordinohen ose rregullohen nga një organizatë hierarkike qeverisëse me seli në Shqipëri, në Kosovë, në Maqedoninë e Veriut ose në ndonjë vend tjetër. Klanet, ndonjëherë gjeografikisht shumë afër njëri-tjetrit, janë të pavarura, dhe nganjëherë ata madje luftojnë kundër njëri-tjetrit.
Aktivitetet
RedaktoKriminelët shqiptarë janë vendosur në Shtetet e Bashkuara (ku një rrjet i quajtur "Korporata" është implikuar në lojëra klandestine) dhe në vendet e Bashkimit Evropian[4] ata marrin pjesë në trafik të ndryshëm të armëve dhe narkotikëve[5], por edhe proksenetizëm, me mizori të njohur (dhuna, rrahjet, reprezaljet, vrasjet)[6].
- Trafikimi i drogës: Shqipëria është bërë një qendër për trafik droge, jo vetëm heroine afgane, pasi trafikantët kolumbianë të drogës i njohin portat e Ballkanit. Duket se kontrollon më shumë se 70% të heroinës në Zvicër, Austri, Gjermani dhe vendet skandinave[1].
- Reketimi : mbledhja e taksës revolucionare u ka mundësuar këtyre rrjeteve të fitojnë "njohuri të pakrahasueshme" në reketim[1].
- Trafikimi i cigareve: duket se ky trafik është i mbuluar nga autoritetet më të larta vendore shqiptare dhe është nxitur kryesisht nga një embargo[1].
- Trafikimi i armëve: sektorët shqiptaro-kosovarë gjithashtu ushqejnë trafikimin e armëve falë stoqeve të plaçkitura gjatë kryengritjes së Tiranës. Ata u furnizuan në Gjermaninë Lindore gjatë epokës komuniste ose nga mafia ruse dhe italiane të vendosur në Zvicër, Belgjikë dhe Itali[7].
- Proksenetizmi: Industria e seksit me gra nga shtetet e Evropës Lindore në të gjithë Evropën si Franca (Paris, Nice ...), Mbretëria e Bashkuar, Zvicra, Skandinavia, Gjermania ... kryesisht duke punuar në kushte çnjerëzore. Ata tërhiqen nga premtime për një jetë më të mirë në Evropë ose nga droga. Në Paris, në vitin 2000, numri i prostitutave që punojnë për mafian shqiptare do të ishte nga 600 në 700[8].
- Trafikimi i qenieve njerëzore: një nga burimet e të ardhurave për këtë mafi është edhe trafikimi i qenieve njerëzore. Grupet kriminale përdorin njohuritë e tyre për të udhëhequr migrantët e paligjshëm, për një tarifë[9] ·[1]. Gjatë krizës së migracionit në Evropë, një raport nga agjensia evropiane Frontex tregon se dokumentet fallco të dhëna migrantëve vijnë së pari nga Shqipëria[10].
Përfshirja në qeveri të Shqipërisë
RedaktoKrimi i organizuar është përhapur në Shqipëri gjatë fillimit të viteve '90, pas rënies së komunizmit. Shantazhi, kërcënimi dhe raketimi u bënë të zakonshëm.[11] Një raport i vitit 2003 nga Zyra e Koordinatorit Special të Paktit të Stabilitetit për Evropën Jug-Lindore vë në dukje se "Shqipëria është parajsa për tregtinë e paligjshme. As shteti dhe as policia nuk paraqesin problem për shefat e drogës: ju mund të blini politikanë dhe nuk është e rrallë kur një drejtues i bandës kriminale punon në ndonjë institucion shtetëror.[12] Grupet mafioze shqiptare shpesh janë të përfshirë në aktivitete kriminale dhe politike për të ndikuar në zhvillimet politike. Kryeministrat shqiptarë Sali Berisha dhe Edi Rama të dy kanë qenë të lidhur me grupet e krimit të organizuar në Shqipëri.[11]
Pasojat
RedaktoKjo situatë nuk është pa pasoja, në shumë vende të botës përhap një imazh negativ të shqiptarëve. Por gjithashtu bën jetën e popullsisë më të pa sigurtë dhe jo cilësore, Shqipëria konsiderohet shpesh herë nga ndërkombëtarët si një narko-shtet, një hetim i vitit 2013 nga UNODOC zbuloi se korrupsioni dhe forma të tjera të krimit janë pengesë e madhe ndaj sipërmarrjes private dhe kanë efekt negativ në investimet private duke marrë parasysh se një përqindje e konsiderueshme e bizneseve u paguajnë ryshfete zyrtarëve publikë në mënyrë të përsëritur gjatë gjithë vitit.[13]
Në vitin 2018 deputeti gjerman Gunther Krichbaum e quajti të parakohshme hapjen e negociateve të Shqipërisë me BE-në duke thënë se korrupsioni në nivele të larta dhe krimi i organizuar janë problemet kryesore të vendit.[14]
Mafia shqiptare ndërkombëtarisht
RedaktoNjë raport zyrtar i Europolit në nëntor 2001 vlerëson se heroina e shpërndarë në Evropë nga shqiptarët është 40%. Këto do të përfshiheshin gjithashtu në transportimin e 40% shtesë[3].
Austri
RedaktoNë vitin 2000, pothuajse 40% e shitësve të heroinës të arrestuar në vend ishin me origjinë shqiptare[15].
Belgjikë
RedaktoSipas departamentit të policisë belge të specializuar për krimin e organizuar në Shqipëri, klanet mafioze shqiptare mbizotërojnë dhe janë udhëheqës në tregtinë e paligjshme në shitjen e kokainës dhe heroinës, si dhe në trafikimin e qenieve njerëzore. Bandat shqiptare janë përhapur në të gjithë Evropën, dhe policia shton se brutaliteti i rrjeteve shqiptare të prostitucionit është njohuri e zakonshme, dhe se ata dominojnë trafikimin e qenieve njerëzore në Evropën Perëndimore. Ata dihet se janë shumë të dhunshëm.
Belgjika konsiderohet të jetë një nga vendet më të rëndësishme për trafikimin e qenieve njerëzore. Duke qenë porti i fundit para se hyrjes në Britaninë e Madhe, ajo konsiderohet "Eldorado e imigrimit të paligjshëm".
Vlerësohet se deri në 100,000 imigrantë të paligjshëm janë transferuar në Belgjikë nga shqiptaret. Disa vëzhgues besojnë se ky numër përfaqëson vetëm imigrantë të paligjshëm vetëm në qytetin e Brukselit.
Francë
RedaktoNë vitin 2000, rrjetet e proksenetizmit shqiptar u çmontuan në Nice, Toulouse, Strasburg, Metz dhe Nancy[15]. Në të njëjtën kohë, brigada e proksenetizmit në Paris raportoi çmontimin e një ose dy skuadrave të proksenetizmit shqiptar çdo muaj[15].
Mes 2015-2017, shtypi vëren se mafia shqiptare ka në dore një pjesë të konsiderueshme të tregut të drogës në Lyon[16] dhe Annecy[17] ·[18] ·[19].
Në qershor të vitit 2019, policia arrestoi në Tuluzë një dymbëdhjetë njerëz të dyshuar se i përkisnin një rrjeti proksenetizmi ultra të dhunshëm shqiptar. Në tetor 2018, personat që kishin lidhje me të njëjtin rrjet ishin gjykuar në Bordo dhe ishin dënuar me kushte nga 30 muaj deri në 5 vjet burg[20].
Izrael
RedaktoQeveria izraelite ka konfirmuar frikën e saj se mafia shqiptare ka shtrirë tentakulat e saj në sistemin bankar të vendit. Agjensia izraelite e inteligjencës bëri thirrje për bashkëpunim të ngushtë midis Izraelit dhe Shqipërisë për të luftuar pastrimin e parave. Ministri i Drejtësisë, Dr Guy Rotkopf vuri në dukje, "Ky është një hap i rëndësishëm në bashkëpunimin ndërkombëtar midis dy vendeve tona për të luftuar pastrimin e parave me forcën e ligjit dhe thelloni marrëdhëniet midis Izraelit dhe vendeve të tjera.
Shtetet e Bashkuara
RedaktoNjë grup kriminal i quajtur organizata Rudaj ose Corporation, nga emri i kumbarit të tij që punoi për familjen mafioze italiane Gambino arriti të pohojë veten me marrëveshjen e familjeve rivale italiane, në rrethin Queens në New York kundër familjes Cosa nostra Lucchese. Mbretërimi i kësaj "familje" filloi në vitin 1993, zgjidhja e tyre në New York ngriti masën e krimit, në veçanti një luftë klanore e cila zgjati pak më shumë se një vit. Megjithë këtë sulm, familja Lucchese, një nga 5 familjet mbizotëruese në mafian italo-amerikane, mbeti e vendosur mirë. DㄣRK✓ΛVΛNGER
Kanada
RedaktoMafia shqiptare është vendosur fort në qytetet kanadeze si Toronto, Montreal dhe Vancouver. Shqiptarët janë të përfshirë në aktivitete të ndryshme të jakave të bardha, siç janë mashtrimi i pasurive të patundshme dhe kujdesi shëndetësor. Për më tepër, ata kryejnë veprimtari ndërkufitare midis Shtetet e Bashkuara dhe Kanada, përfshirë trafikun e drogës dhe pastrimin e parave.[21]. Një raport nga Shërbimi i Inteligjencës Kanadeze i Sigurisë vuri në dukje se, megjithëse krimi i organizuar në Kanada ka evoluar në struktura më multi-etnike dhe fleksibile, termi "mafioz" përdoret vetëm për të identifikuar "tri të mëdhatë ”, të cilat kanë struktura hierarkike etnike, racore dhe kulturore homogjene: mafia italiane, shqiptare dhe ruse[22].
Hollanda
RedaktoShqiptarët në Hollandë janë përfshirë në shumë raste vjedhjesh dhe vrasjesh. Një rast i fundit është ai i Durim Gremaj. Ai u kërkua nga policia holandeze. Ai ishte gjithashtu një nga të parët që solli me sukses një armë zjarri në gjykatë[23].
Në vitin 2019, pasi një shumicë e parlamentit Hollandez votoi në favor të një mase për të pezulluar heqjen e vizave për shqiptarët, qeveria Hollandeze po i bën të njëjtën kërkesë Komisionit Evropian. Sipas EURACTIV, « ligjvënësit Hollandezë besojnë se mafia shqiptare është e lirë të lëvizë lirshëm nëpër Evropë për shkak të regjimit pa viza që ka ekzistuar për më shumë se dhjetë vjet. »[24]
Mbretëria e Bashkuar
RedaktoShqiptarët investuan kryesisht rrethin e Soho në Londër në dëm të jahanasve. Fondet thuhet se vijnë nga pastrimi i trafikut të drogës. Scotland Yard vlerëson se bandat shqiptare kontrollojnë pothuajse 75% të prostitucionit në Soho[25]. Shumica e njerëzve të përfshirë në këto rrjete janë gra dhe fëmijë që janë viktima të formave moderne të skllavërisë, të rrëmbyer dhe të manipuluar nga shefat e tyre. Vetëm në Soho, në vitin 2004, më shumë se 18 milion euro, fryti i shfrytëzimit të afro 1000 prostitutave, u kthye në Shqipëri.
Skandinavi
RedaktoKlanet mafioze shqiptare në Norvegji, Suedi dhe Danimarka dyshohet se janë përfshirë në kontrabandë armësh, prostitucion, kontrabandë heroine dhe plaçkitje të armatosur. Rasti më i famshëm është vjedhja në sulmin e famshëm të NOKAS (Norsk service kontant AS) në shumën prej 10 milion dollarë amerikanë më 4 prill 2004. Në vitin 2004, policia daneze vlerësoi se grupet shqiptare importojnë midis 80% dhe 90% të heroinës së konsumuar në vend[3].
Zvicër
RedaktoZvicra, e cila ka rreth 200,000 shqiptarë, është një nga qendrat kryesore për trafik droge dhe armësh në Gjermani, Austri, Hungari dhe Republikën çeke. Në vitin 1998, mafiozët shqiptarë kontrolluan 70% të tregut zviceran të heroinës[26]. Në Lozannë në 1998, nga shtatëqind persona të arrestuar në lidhje me trafikun e drogës, 60% ishin me origjinë nga Ballkani[27]. Pothuajse 2,000 shqiptarë kosovarë janë në burgjet zvicerane për trafik droge. Në vitin 2009, malazezët shqiptarët, kosovarët dhe serbët ose shqipfolës kontrollojnë të gjithë trafikun, përfshirë trafikun rrugor[28].
Çeki
RedaktoArrestuar më 23 shkurt 1999 nga policia çeke, "kumbari" kosovar Princ Dobroshi pranon, sipas një raporti nga BIS (shërbimi i sigurimit çek) i botuar më 12 mars në gazetat e Pragës, se « trafiku ishte përdorur për të financuar blerjet e armët dërguar UÇK-së. »
Bazuar në një raport 24-faqesh të inteligjencës së NATO-s 1999 [29], lidhjet midis mafies shqiptaro-kosovare, UÇK-së dhe bumit aktual të heroinës në Perëndim është i padyshimtë. Sipas këtij raporti, "shumë anëtarë të UÇK-së janë pak a shumë të përfshirë në tregun e lëngut të heroinës. Rruga Ballkanike gjeneron dhjetëra miliona dollarë në vit. »
Shih edhe
RedaktoBurime bibliografike
Redakto- La Mafia albanaise nga Xavier Raufer dhe Stéphane Quéré, Botuesi Favre, Lozanë, 2000.
Referime
Redakto- ^ a b c d e f Marianne : N.539 "Hetimi në zorrët e globalizmit: Mafia e re", f.49 dhe 50
- ^ Kosova, një zonë pa drejtësi?, Jean-Arnault Dérens, lalibre.be, 5 shkurt 2009
- ^ a b c Gabim referencash: Etiketë
<ref>
e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajturaRaufer2006
- ^ "Mafia shqiptare zgjedh Belgjikën". Arkivuar nga origjinali më 30 janar 2009. Marrë më 10 qershor 2020.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Mafia Shqiptare, dokumentar nga Frédéric Vassort dhe Jean Paul Llmazares – ARTE GEIE / Mano a Mano - France 2007". Arkivuar nga origjinali më 3 prill 2009. Marrë më 10 qershor 2020.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Asambleja Kombëtare më 5 Dhjetor 2002: Ndërkombëtarizimi i prostitucionit nuk e kursen Francën". Arkivuar nga origjinali më 20 shkurt 2007. Marrë më 10 qershor 2020.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Kopje e arkivuar". Arkivuar nga origjinali më 20 shkurt 2009. Marrë më 10 qershor 2020.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja) - ^ Denise Artaud, Xavier Raufer dhe Stéphane Quéré. Mafia shqiptare. Një kërcënim për Evropën (raporti), Politikë e jashtme, Viti 2001, 66-1, pp. 213-214
- ^ "Dinamika e krimit të organizuar dhe vështirësia për ta provuar atë". Arkivuar nga origjinali më 13 korrik 2018. Marrë më 10 qershor 2020.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Raporti i Frontex: Shqipëria, në ballë të vendeve ku mafia pasurohet me kontrabandën e migrantëve Arkivuar 13 korrik 2018 tek Wayback Machine, atlantico.fr, 14 tetor 2016
- ^ a b Allum, Felia; Gilmour, Stan (2019). Handbook of Organised Crime and Politics. Edward Elgar Publishing. fq. 89. ISBN 978-1-78643-457-9.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Stojarová, Věra. "Organized Crime in the Western Balkans" (PDF). HUMSEC Journal (1): 108. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 19 mars 2012. Marrë më 11 qershor 2020.
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ https://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/statistics/corruption/Albania_Business_Corruption_2013_albanian_web.pdf
- ^ https://politiko.al/deputeti-gjerman-jo-negociatat-korrupsioni-ne-nivelet-e-larta-dhe-krimi-i-organizuar-jane-problemet-kryesore-ne-shqiperi/
- ^ a b c Stéphane Bouchet, Mafia shqiptare gangrenizon Evropën, 28 maj 2000
- ^ Mafia shqiptare ka marrë tregun në Lyon, leprogres.fr, 8 shkurt 2016
- ^ La mafia albanaise de l’héroïne à la barre, ledauphine.com, 1 tetor 2016
- ^ [1], ledauphine.com, 14 mars 2017
- ^ Annecy: si mafia shqiptare kapi tregtinë e heroinës, lessorsavoyard.fr, 28 tetor 2015
- ^ Në Toulouse është ngritur një rrjet i ri i proksenetizmit ultra i dhunshëm, ladepeche.fr, 3 qershor 2019
- ^ "Powered by Google Docs" (në anglisht). 2012. Marrë më 2012-06-22.
- ^ "report on organized crime" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 6 shkurt 2013. Marrë më 2012-06-22.
{{cite web}}
:|editor-first=
i mungon|editor-last=
(Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Kopje e arkivuar". Arkivuar nga origjinali më 23 shkurt 2011. Marrë më 10 qershor 2020.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja) - ^ Haga nuk dëshiron mafia shqiptare, euractiv.fr, 4 qershor 2019
- ^ Mafia shqiptare në fillim të vitit 2012 : kur vala tjetër kriminale bymehet Arkivuar 11 shkurt 2014 tek Wayback Machine, François Farcy, drmcc.org, shkurt 2012
- ^ 10 dhjetor 1998, e përditshmja e londrës The Independent
- ^ Droga në Zvicër: Sektori shqiptar Arkivuar 24 janar 2021 tek Wayback Machine, Temps Présent, RTS.
- ^ Yves Bertossa, Trafikimi i drogës: rrjetet nderkombetare dhe Gjeneva Arkivuar 11 qershor 2020 tek Wayback Machine, 2 dhjetor 2009, plaedoyer.ch.
- ^ Washington Times të 5 qershorit 1999.