Nina Simone
Nina Simone (e lindur me emrin Eunice Kathleen Waymon; 21 shkurt, 1933 – 21 prill, 2003) ishte një aktiviste e të drejtave civile, këngëtare, tekst-shkruese, dhe pianiste amerikane. Ajo ka punuar në një gamë të gjerë të stileve muzikore, duke përfshirë atë klasike, jazz, blues, folk, R&B, gospel, dhe pop.
Nina Simone | |
|---|---|
 | |
| Background information | |
| Emri i lindjes | Eunice Kathleen Waymon |
| Lindi | shkurt 21, 1933 - Tryon, Karolina e Veriut, SH.B.A |
| Vdiq | Gabim: Nevojitet datë e vlefshme vdekjeje (data e parë): data, muaji, viti - Carry-le-Rouet, Bouches-du-Rhône, Francë |
| Zhanret | Jazz, blues, R&B, folk, gospel |
| këngëtare, tekstshkruese, pianiste, aktiviste | |
| Vitet aktik | 1954–2003 |
| Labeli | Bethlehem, Colpix, Philips, RCA Victor, CTI, Legacy Recordings |
| Website | www.NinaSimone.com |
Fëmija i gjashtë i një familje predikuese nga Karolina e Veriut, Simone synonte të bëhej një pianiste e koncerteve [1]. Rruga e saj muzikore ndryshoj drejtim pasi iu refuzua bursa nga Instituti i Muzikës Curtis (Curtis Institute of Music) në Filadelfia, pavarësisht nga audion u pranua mirë."Simone ka thënë se më vonë ka kuptuar nga një i brendshëm i Institutit Curtis se asaj i ishte refuzuar pranimi për shkak se ishte e zezë" [2]. Për të financuar vazhdimin e studimeve në muzikë dhe të bëhej një pianiste klasike, ajo filloi të luajë në piano në një klub të vogël në Filadelfia, aty gjithashtu ajo ishte e detyruar të këndojë. Ajo u kontaktua nga Bethlehem Records, dhe intepretimi i saj "I Loves You, Porgy" ishte një hit në Shtetet e Bashkuara në vitin 1958 [1].Gjatë karrierës së saj Simone ka regjistruar më shumë se 40 albume, kryesisht në mes të 1958, kur ajo bëri debutimin e saj me Little Girl Blue, e deri në vitin 1974.
Biografia
RedaktoRinia (1933–54)
RedaktoSimone lindi si Eunice Kathleen Waymon në Tryon, Karolina Veriore. Fëmija i gjashtë nga tetë, në një familje të varfër, ajo filloj të luaj në piano në moshën 3 vjeçare; kënga e parë që mësoj ishte "God Be With You, Till We Meet Again"("Zoti qoftë me ty, derisa të takohemi përsëri"). Duke treguar një talent me instrumentin, ajo ka performuar në kishë e vendit të saj, por debutimi në koncert, një shfaqje klasike, ishte në moshën 12 vjeçare. Simone më vonë ka thënë se gjatë kësaj shfaqje prindërit e saj që ishin ulur në rreshtin e parë, u detyruan të shkojnë mbas, dhe të lirojnë vendet për njerëzit e bardhë. Simone ka thënë se ajo ka refuzuar të luaj derisa prindërit e saj u sollën përsëri në rreshtat e para [3][4], dhe ky incident më vonë ka kontribuar në përfshirjen e saj në lëvizjen e të drejtave civile.
Stili muzikor
RedaktoStili i paraqitjeve
RedaktoPrezantimi në skenë dhe qëndrimi i Simone-s, bëri që ajo të marr titullin "High Priestess of Soul"(Priftëresha e lartë e shpirtit)[5]. Ajo luante në piano, këndonte dhe performonte, "veç e veç dhe në të njëjtën kohë" [6]. Simone lëvizi në disa zhanre të muzikës, nga gospel në blue, xhaz, dhe folk, dhe në disa stile klasike evropiane. Përveç përdorimit në sfond të stilit-Bach, ajo vuri me virtuozitet të veçantë repertoin e Romantik në piano të shekullit 19—Chopin, Liszt, Rachmaninoff, dhe të tjerë. Në skenë, ajo përfshinte monologje dhe dialogje me publikun, dhe shpesh përdorte heshtjen si një element muzikor [7]. Ajo e krahasonte atë me "hipnozë masive. Unë e përdor gjatë gjithë kohës"[8]. Përgjatë gjithë jetës dhe karrierës muzikore të saj ajo u shoqërua nga perkusionisti Leopoldo Fleming dhe kitaristi njëkohësisht drejtori muzikor Al Schackman [9].
Trashëgimia dhe ndikimi
RedaktoMuzikë
RedaktoMuzikantë të cilët kanë cituar Simone-n si e rëndësishme për muzikën që ata kanë krijuar përfshihen Elton John (i cili emëroj një nga pianot e tij me emrin e saj), David Bowie, Emeli Sandé, Antony and the Johnsons, Nick Cave, Van Morrison, Christina Aguilera, Elkie Brooks, Talib Kweli, Mos Def, Kanye West, Lena Horne, Bono, John Legend, Elizabeth Fraser, Cat Stevens, Anna Calvi, Lykke Li, Peter Gabriel, Maynard James Keenan, Cedric Bixler-Zavala, Mary J. Blige, Fantasia Barrino, Michael Gira, Angela McCluskey, Lauryn Hill, Patrice Babatunde, Alicia Keys, Lana Del Rey, Hozier, Matt Bellamy, Ian MacKaye, Kerry Brothers, Jr., Krucial, Amanda Palmer, Steve Adey dhe Jeff Buckley.[10][11][12][13][14][15] John Lennon ka cituar versionin e Simones të "I Put a Spell on You" si një burim inspirimi për këngën "Michelle" të Beatles.[15]
Muzika e Simone është paraqitur si muzikë e prapavijës në disa filam dhe video lojra, duke përfshirë, La Femme Nikita (1990), Point of No Return (1993), The Big Lebowski (1998), Notting Hill (1999), Any Given Sunday (1999), The Thomas Crown Affair (1999), Disappearing Acts (2000), Six Feet Under (2001), The Dancer Upstairs (2002), Before Sunset (2004), Cellular (2004), Inland Empire (2006), Miami Vice (2006), Sex and the City (2008), The World Unseen (2008), Revolutionary Road (2008), Watchmen (2009), The Saboteur (2009), Repo Men (2010), dhe Beyond the Lights (2014). Shpesh muzika e saj është pjesë e këngëve remix, komercilaeve televizive, dhe serialeve televizive duke përfshirë "Feeling Good", e cila kishte një paraqitje të dukshme në Promon e Sezonit të Katërt Six Feet Under (2004).
Film
RedaktoNderime
RedaktoDiskografia
RedaktoAlbumet
Redakto| Viti | Albumi | Lloji | Label | Billboard |
|---|---|---|---|---|
| 1958 | Little Girl Blue | Studio | Bethlehem Records | |
| 1959 | Nina Simone and Her Friends | Studio, compilation with four tracks by Simone | ||
| The Amazing Nina Simone | Studio | Colpix Records | ||
| Nina Simone at Town Hall | Live and studio | |||
| 1960 | Nina Simone at Newport | Live | 23 (pop) | |
| Forbidden Fruit | Studio | |||
| 1962 | Nina at the Village Gate | Live | ||
| Nina Simone Sings Ellington | Studio | |||
| 1963 | Nina's Choice | Compilation | ||
| Nina Simone at Carnegie Hall | Live | |||
| 1964 | Folksy Nina | Live | ||
| Nina Simone in Concert | Live | Philips Records | 102 (pop) | |
| Broadway-Blues-Ballads | Studio | |||
| 1965 | I Put a Spell on You | Studio | 99 (pop) | |
| Sincerely Nina | Live and studio | |||
| Pastel Blues | Studio | 8 (black) | ||
| 1966 | Nina Simone with Strings | Studio (strings added) | Colpix | |
| Let It All Out | Live and studio | Philips | 19 (black) | |
| Wild Is the Wind | Studio | 12 (black) | ||
| 1967 | High Priestess of Soul | Studio | 29 (black) | |
| Nina Simone Sings the Blues | Studio | RCA Records | 29 (black) | |
| Silk & Soul | Studio | 24 (black) | ||
| 1968 | 'Nuff Said! | Live and studio | 44 (black) | |
| 1969 | Nina Simone and Piano | Studio | ||
| To Love Somebody | Studio | |||
| A Very Rare Evening | Live | PM Records | ||
| 1970 | Gifted & Black | Studio | Canyon Records (Hollywood) | |
| Black Gold | Live | RCA Records | 29 (black) | |
| 1971 | Here Comes the Sun | Studio | 190 (pop) | |
| 1972 | Emergency Ward | Live and studio | ||
| Sings Billie Holiday – Lady Sings the Blues | Live | Stroud | ||
| 1973 | Live at Berkeley | Live | ||
| Gospel According to Nina Simone | Live | |||
| 1974 | It Is Finished | Live | RCA Records | |
| 1978 | Baltimore | Studio | CTI Records | 12 (jazz) |
| 1980 | The Rising Sun Collection | Live | Enja | |
| 1982 | Fodder on My Wings | Studio | Carrere | |
| 1984 | Backlash | Live | StarJazz | |
| 1985 | Nina's Back | Studio | VPI | |
| 1985 | Live & Kickin | Live | ||
| 1987 | Let It Be Me (Recorded Live at Vine St.) | Live | Verve | |
| Live at Ronnie Scott's | Live | Hendring-Wadham | ||
| The Nina Simone Collection | Compilation | Deja Vu | ||
| 1989 | Compact jazz | Compilation | Mercury | |
| 1993 | A Single Woman | Studio | Elektra Records | 3 (top jazz) |
| Lëshime të tjera | ||||
| 1972 | Live in Europe | Live | Trip | |
| 1997 | Released | Compilation | RCA Victor Europe | |
| 2003 | Four Women: The Nina Simone Philips Recordings | Compilation | Verve | |
| Gold | Studio remastered | Universal / UCJ | ||
| Anthology | Compilation (from many labels) | RCA / BMG Heritage | ||
| 2004 | Nina Simone's Finest Hour | Compilation | Verve / Universal | |
| 2005 | The Soul of Nina Simone | Compilation + DVD | RCA DualDisc | |
| Nina Simone Live at Montreux 1976 | DVD only | Eagle Eye Media | ||
| Nina Simone Live | DVD only: Studio 1961 & 1962 | Kultur / Creative Arts Television | ||
| 2006 | The Very Best of Nina Simone | Compilation | Sony / BMG | |
| Remixed and Reimagined | Remix | Legacy / BMG | 5 (contemp.jazz) | |
| Songs to Sing: the Best of Nina Simone | Compilation/Live Compilation | Deluxe | ||
| Forever Young, Gifted, & Black: Songs of Freedom and Spirit | Remix | RCA | ||
| 2008 | To Be Free: The Nina Simone Story | Compilation | Sony / Legacy / BMG | |
| 2009 | The Definitive Rarities Collection – 50 Classic Cuts | Compilation | Artwork Media | |
Këngë
Redakto| Viti | Kënga | Pozita e ranguar | ||
|---|---|---|---|---|
| US Pop[16] | US R&B[17] |
UK[18] | ||
| 1959 | "I Loves You, Porgy" | 18 | 2 | - |
| 1960 | "Nobody Knows You When You're Down and Out" | 93 | 23 | - |
| 1961 | "Trouble In Mind" | 92 | 11 | - |
| 1965 | "I Put a Spell on You" | - | 23 | 49 |
| 1968 | "Ain't Got No, I Got Life" | 94 (1969) | - | 2 |
| "Do What You Gotta Do" | 83 | 43 | 2 | |
| 1969 | "To Love Somebody" | - | - | 5 |
| "I Put A Spell On You" (reissue) | - | - | 28 | |
| "Revolution (Part 1)" | - | 41 | - | |
| "To Be Young, Gifted and Black" | 76 | 8 | - | |
| 1987 | "My Baby Just Cares for Me" (1958 recording) | - | - | 5 |
| 1994 | "Feeling Good" (1965 recording) | - | - | 40 |
Referime
Redakto- ^ a b Simone & Cleary 2003, pp. 1–62 Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead.
- ^ Enciklopedia e Muzikantëve të Xhazit Arkivuar 22 mars 2016 tek Wayback Machine. Jazz.com; marrë më 28 tetor, 2013.Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead.
- ^ Simone & Cleary 2003, p. 26
- ^ Hampton 2004, p. 15
- ^ Henley, Jon; Campbell, Duncan (22 prill 2003). "Nina Simone, high priestess of soul, dies aged 70". The Guardian. London.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "L'hommage: Nina Simone Biography". Arkivuar nga origjinali më 23 korrik 2007. Marrë më 15 korrik 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Nupie, Roger. "Dr. Nina Simone: Biography". Arkivuar nga origjinali më 24 qershor 2013. Marrë më 21 shkurt 2013.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Lords, Frank (1992). Nina Simone, La Legende (documentary) (DVD). France, United Kingdom: Quantum Leap.
{{cite AV media}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Simone & Cleary 2003, pp. 58–59
- ^ Neal, Mark Anthony (4 qershor 2003). "Nina Simone: She Cast a Spell — and Made a Choice". Arkivuar nga origjinali më 15 korrik 2007. Marrë më 14 gusht 2007.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Nicholson, Rebecca (12 shkurt 2011). "Anna Calvi: 'Without performing I'd be a nervous wreck'". The Guardian. London, UK.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Vineyard, Jennifer (2005). "Mary J. Wants To Bring Nina Simone Back To Life". Arkivuar nga origjinali më 28 dhjetor 2009. Marrë më 14 gusht 2007.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Fiore, Raymond. "Entertainment Weekly: Seven who influenced Alicia Keys' Life". Arkivuar nga origjinali më 16 tetor 2014. Marrë më 14 gusht 2007.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Tranter, Kirsten (10 maj 2014). "Lolita in the 'hood". Marrë më 2 qershor 2014.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b "The Nina Simone Web: Influenced by Nina". Arkivuar nga origjinali më 3 maj 2007. Marrë më 16 tetor 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Whitburn, Joel (2003). Top Pop Singles 1955-2002 (bot. 1st). Menomonee Falls, Wisconsin: Record Research Inc. fq. 643. ISBN 0-89820-155-1.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Whitburn, Joel (1996). Top R&B/Hip-Hop Singles: 1942-1995. Record Research. fq. 402.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Betts, Graham (2004). Complete UK Hit Singles 1952-2004 (bot. 1st). London: Collins. fq. 703. ISBN 0-00-717931-6.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)
Bibliografia
Redakto- Brun-Lambert, David (tetor 2006) [2006]. Nina Simone, het tragische lot van een uitzonderlijke zangeres (në holandisht). parathënie nga Lisa Celeste Stroud, pasthënje nga Gerrit de Bruin. Zwolle: Sirene. ISBN 90-5831-425-1.
- Feldstein, Ruth (1 mars 2005). "'I Don't Trust You Anymore': Nina Simone, Culture, and Black Activism in the 1960s". Journal of American History. 91 (4): 1349–1379. doi:10.2307/3660176.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!); Nuk lejohet formatim teksti në:|journal=(Ndihmë!) - Hampton, Sylvia (2004) [2004]. Break Down and Let It All Out. David Nathan, pasthënje nga Lisa Celeste Stroud. Londër: Sanctuary. ISBN 1-86074-552-0.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Simone, Nina; Stephen Cleary (2003) [1992]. I Put a Spell on You. Parathënie nga Dave Marsh (bot. 2-të). Nju Jork: Da Capo Press. ISBN 0-306-80525-1.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)
Lidhje të jashtme
Redakto| Wikimedia Commons ka materiale multimediale në lidhje me: Nina Simone. |
- Faqja zyrtare
- The Amazing Nina Simone: A Documentary Film
- Nina Simone tek IMDb
- Nina Simone në Open Directory Project
- Nina Simone në Enciklopedinë e Muzikantëve të Xhezit
- Nina Simone në Legacy Recordings