Wikipedia

Republika e Parë e Kosovës

(Përcjellë nga Republika e Kosovës (1990–2000))

Republika e Kosovës ose Republika e Parë e Kosovës ishte një protoshtet i vetëshpallur në Evropën Juglindore i themeluar në vitin 1991. [1] Gjatë kulmit të saj, ajo u përpoq të krijonte institucionet e saj paralele politike në kundërshtim me institucionet e Krahinës Socialiste Autonome të Kosovës të mbajtura nga Konfederata Serbi - Mali i Zi.

Flamuri i Republikës së Kosovës
Kosova në kuadër të Jugosllavisë
Stema e Republikës së Kosovës

Flamuri i përdorur nga Republika e Kosovës ishte shumë i ngjashëm me flamurin e Shqipërisë, duke paraqitur të njëjtin simbol në të njëjtën ngjyrë.

Historia Redakto

Shpallja Redakto

Në fund të qershorit 1990, anëtarët shqiptarë të asamblesë krahinore propozuan një votim nëse do të formohej një republikë e pavarur; kryetari etnik serb i kuvendit e mbylli menjëherë atë dhe premtoi se do ta rihapte kuvendin më 2 korrik, i cili më vonë u shty.

Më 2 korrik, shumica dërrmuese e anëtarëve shqiptarë të Kuvendit Krahinor u kthyen në Kuvend, por ai ishte mbyllur; kështu që në rrugë jashtë votuan për shpalljen e Kosovës Republikë në kuadër të federatës jugosllave. [2] Qeveria serbe u përgjigj duke shpërbërë Kuvendin dhe Qeverinë e Kosovës, duke hequr çdo autonomi të mbetur. Qeveria serbe më pas miratoi një ligj tjetër për marrëdhëniet e punës, i cili pushoi nga puna 80,000 punëtorë të tjerë shqiptarë.

Anëtarët shqiptarë etnikë të Kuvendit të Kosovës tashmë të shpërbërë zyrtarisht u mblodhën në fshehtësi në Kaçanik më 7 shtator dhe shpallën "Republikën e Kosovës" në të cilën ligjet nga Jugosllavia do të ishin të vlefshme vetëm nëse janë në përputhje me kushtetutën e Republikës. Kuvendi vazhdoi me shpalljen e "Republikës së Kosovës" shtet të pavarur më 22 shtator 1991. [3] [4] Kjo deklaratë u miratua nga 99% e votuesve në një referendum jozyrtar të mbajtur disa ditë më vonë. Republika e Kosovës mori njohje diplomatike nga Shqipëria.

Strukturat paralele Redakto

Shqiptarët e Kosovës organizuan një lëvizje rezistence, duke krijuar një sërë strukturash paralele në arsim, kujdes mjekësor dhe taksa.   U hapën shkolla të reja, me shtëpi që u kthyen në ambiente për shkolla, përfshirë shkollat e mesme dhe universitetet. Dhe në zgjedhjet paralele u zgjodhën liderë të rinj, duke formuar një vend të ri brenda një vendi. Për shkak të represionit, qeveria e re e kishte vendin në mërgim. Kishte një ligë paralele futbolli, duke ndjekur të gjithë sportistët e dëbuar nga stadiumet dhe ambientet sportive. [5] [6]

Ndërhyrja e NATO-s Redakto

Nga viti 1995 e tutje, tensionet në rajon u përshkallëzuan duke çuar në Luftën e Kosovës e cila filloi në shkurt 1998, [7] [8] [9] luftuan midis Republikës Federale të Jugosllavisë dhe guerilës revolucionare për Çlirimtare të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK). [10] Fushata e udhëhequr nga UÇK-ja vazhdoi në janar 1999 dhe u soll në vëmendjen e mediave botërore nga masakra e Raçakut, vrasja masive e rreth 45 shqiptarëve (përfshirë 9 kryengritës të UÇK-së) [11] nga forcat serbe të sigurimit. [12] Një konferencë ndërkombëtare u mbajt në Rambuje, Francë më vonë atë pranverë dhe rezultoi në një marrëveshje paqeje të propozuar ( Marrëveshja e Rambujesë ), e cila u pranua nga pala etnike shqiptare, por u refuzua nga qeveria jugosllave. [13]

Dështimi i bisedimeve në Rambuje rezultoi në një fushatë ajrore të NATO-s kundër Republikës Federale të Jugosllavisë që zgjati nga 24 mars deri më 11 qershor, kur autoritetet jugosllave nënshkruan një marrëveshje teknike ushtarake që lejonte paqeruajtësit e NATO-s ( KFOR ) dhe një mision civil ndërkombëtar ( UNMIK ) të hyjnë në Kosovë.

UNMIK-u mori kontrollin e Kosovës. Institucionet e përkohshme të vetëqeverisjes u krijuan për të lejuar liderët politikë dhe të komuniteteve të Kosovës të përfaqësohen në vendime. UÇK-ja u shpërbë dhe u zëvendësua nga Trupat Mbrojtëse të Kosovës, një organizatë civile e armatosur lehtë për reagimin emergjent.

Qeveria Redakto

Pozicioni Emri Periudha Shënime Ref
President Ibrahim Rugova 1992–2000 Në mërgim në Itali nga 5 maji deri më 15 korrik 1999 [14]
kryeministër
Bujar Bukoshi 1991–2000 Në mërgim në Lubjanë, pastaj nga maji 1992 deri në gusht 1999 në Bon
Hashim Thaçi 1999–2000 Kryeministri i përkohshëm në opozitë
Kryetar i Kuvendit Ilaz Ramajli 1990–1992

Shih edhe Redakto

Literatura Redakto

  • Judah, Tim (2000). Kosovo: War and Revenge. Yale University Press. ISBN 0300097255. Marrë më 17 shkurt 2013. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Referime Redakto

  1. ^ "Statement of Albanian PM Sali Berisha during the recognition of the Republic of Kosovo, stating that this is based on a 1991 Albanian law, which recognized the Republic of Kosova". Keshilli i Ministrave. 2008-02-18. Arkivuar nga origjinali më 2012-03-16. Marrë më 2020-02-06. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Noel Malcolm, A Short History of Kosovo, p.346.
  3. ^ Jure Vidmar International Legal Responses to Kosovo’s Declaration of Independence Arkivuar 4 mars 2018 tek Wayback Machine Vanderbilt Journal of Transitional Law, Vol 42, p789
  4. ^ Jure Vidmar (2009). "International Legal Responses to Kosovo's Declaration of Independence" (PDF). Vanderbilt Journal of Transitional Law. 42: 789. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 2019-12-20. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ How to build a parallel state, Agron Demi for Prishtina Insight, 2018
  6. ^ Forming a parallel state, Besnik Pula
  7. ^ Independent International Commission on Kosovo (2000). The Kosovo Report (PDF). Oxford: Oxford University Press. fq. 2. ISBN 978-0199243099. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Quackenbush, Stephen L. (2015). International Conflict: Logic and Evidence. Los Angeles: Sage. fq. 202. ISBN 9781452240985. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ "Roots of the Insurgency in Kosovo" (PDF). qershor 1999. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ Glenny, Misha (2012). The Balkans. USA: Penguin Books. fq. 652. ISBN 978-0-14-242256-4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ Judah 2000, p. 193
  12. ^ Strauss, Julius (2001-06-30). "Massacre that started long haul to justice". Telegraph.co.uk. Marrë më 2013-02-05. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ Suy, Eric (2000). "NATO's Intervention in the Federal Republic of Yugoslavia". Leiden Journal of International Law. 13: 193–205. doi:10.1017/S0922156500000133. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ "Alternative government: Republic of Kosovo". WorldStatesmen.org. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Republika_e_Parë_e_Kosovës&oldid=2498283"