Unioni Latinë
Bashkimi Latin ishte një organizatë ndërkombëtare e kombeve që përdornin gjuhët romane/latine që ekzistonin si një institucion funksional nga 1983 në 2012. Me seli në Paris, Francë, qëllimi i tij ishte të mbrojë, projektojë dhe promovojë trashëgiminë e përbashkët kulturore të popujve latinë dhe identitetet unifikuese të botës latine dhe të ndikuar nga latinishtja.
| Qeveria | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Të dhëna të tjera | |||||
|
| |||||
Ajo u krijua në 1954 në Madrid, Spanjë dhe anëtarësia e saj u rrit nga 12 në 36 shtete, duke përfshirë vendet në Amerikën e Veriut, Amerikën e Jugut, Evropën, Afrikën dhe rajonin Azi-Paqësor .[1]
Emrat zyrtarë të Unionit Latin ishin: Union Latine në frëngjisht, Unione Latina në italisht, União Latina në portugalisht, Uniunea Latină në Rumanisht, Unión Latina në spanjollisht dhe Unió Llatina në katalanisht.
Për shkak të vështirësive financiare, Unioni Latin njoftoi në 26 Janar 2012 pezullimin e aktiviteteve të tij, shpërbërjen e sekretariatit të përgjithshëm (në fuqi më 31 Korrik 2012) dhe përfundimin e punësimit për të gjithë personelin e organizatës.[2]
Anëtarësimi
RedaktoSipas faqes në internet të Unionit Latin, anëtarësimi ishte i hapur për çdo komb që plotësonte kriteret e mëposhtme:
- Kriteret gjuhësore :
- Kriteret gjuhësore ose kulturore :
- Ekzistenca e literaturës domethënëse në një gjuhë të prejardhur nga latinishtja
- Shtypi dhe botimi në gjuhën e prejardhur nga Latinishtja
- Televizion me një proporcion të fortë të programeve në një gjuhë latine
- Radio transmetohet gjerësisht në një gjuhë të prejardhur nga Latinishtja
- Kriteret kulturore :
- Trashëgimia e drejtpërdrejtë ose e tërthortë e trashëgimisë së Romës Antike, të cilës shteti i mbetet besnik dhe të cilën ajo e përjetëson kryesisht përmes edukimit të latinishtes
- Edukimi kulturor i gjuhëve të huaja me prejardhje nga latinishtja
- Shkëmbim programesh me vendet e tjera latine
- Organizimi shoqëror, veçanërisht në planin ligjor, bazuar në respektimin e lirive themelore, parimet e përgjithshme të të drejtave të njeriut dhe demokracisë, tolerancës dhe lirisë së fesë
Gjuhët zyrtare
RedaktoGjuhët zyrtare të Bashkimit Latin ishin Spanjishtja, Frëngjishtja, Italishtja, Portugezja, Rumania dhe Katalonja . Spanjisht, Frëngjisht, Italisht dhe Portugez u përdorën si gjuhë pune. Të gjithë tekstet e përhapjes së përgjithshme u përkthyen në këto katër gjuhë, me disa gjithashtu në rumanisht dhe katalanisht.
Shtetet anetare
Redakto
|
|
- Andorra
- Katalanishtja është gjithashtu bashkë-zyrtare në Katalonjë, Komunitetin e Valencias, Ishujt Balearik dhe disa zona të tjera të Spanjës dhe në Alguer ( Itali ).
- Flitet gjithashtu në Pyrenees-Orientales, Francë .
Vëzhguesit
Redakto
Organizimi
RedaktoBashkimi ishte i përbërë nga tre organe kryesore, përkatësisht, Kongresi, Këshilli Ekzekutiv dhe Sekretariati i Përgjithshëm.
Kongresi, i cili përbëhej nga përfaqësuesit e të gjitha Shteteve Anëtare, mblidhej në asamble të zakonshme çdo dy vjet. Funksionet e tij kryesore ishin
- të miratojë buxhetin,
- të përcaktojë drejtimin e përgjithshëm të Unionit,
- për të pritur shtetet e reja anëtare zyrtarisht, dhe
- të zgjedhin dhe emërojnë Shtete të ndryshme Anëtare të jenë Kryetarë, Nënkryetarë dhe anëtarë të nën-organizatave të Bashkimit.
Një President dhe dy Nënkryetarë u zgjodhën gjithashtu nga Kongresi. Oleg Serebrian nga Republika e Moldavisë ishte Presidenti i fundit.
Kishte gjithashtu dy organe ndihmëse të Kongresit, domethënë Komisioni i Adhesioneve dhe Komisioni i Kandidaturave.
- Komisioni i Adhesioneve ishte i përbërë nga 10 Shtete anëtare dhe ishte përgjegjës për promovimin e aderimit të të gjitha shteteve anëtare të bashkimit.
- Komisioni i Kandidaturave ishte i përbërë nga 9 Shtete Anëtare dhe ishte përgjegjës për shqyrtimin e vlefshmërisë së kandidaturave, duke marrë parasysh ndarjen gjeografike dhe gjuhësore-kulturore.
Këshilli Ekzekutiv
RedaktoKëshilli Ekzekutiv ishte dega ekzekutive e Unionit. Ai përbëhej nga 12 Shtete Anëtare, të cilat zgjidheshin nga Kongresi çdo katër vjet, dhe drejtoheshin nga një President dhe dy Nënkryetarë, të cilët gjithashtu zgjidheshin nga Kongresi.
Kishte gjithashtu dy komisione ndihmëse të varura nga Këshilli Ekzekutiv:
- Komisioni i Financave dhe Programeve
- Komisioni i Statujave
Sekretariati i Përgjithshëm
RedaktoBashkimi Latin drejtohej nga një Sekretar i Përgjithshëm i emëruar çdo katër vjet nga Kongresi. Sekretari ishte përgjegjës për ekzekutimin e programeve dhe zbatoi vendimet e marra nga Kongresi dhe Këshilli Ekzekutiv në lidhje me buxhetin dhe drejtimin e përgjithshëm. Jose Luis Dicenta Ballester ishte në një kohë Sekretar i Përgjithshëm i Unionit.
Në varësi të Sekretarit të Përgjithshëm, ishin 4 drejtorë:
- Drejtori i Administratës dhe Financave
- Drejtori i Kulturës dhe Komunikimit
- Drejtori i Promovimit dhe Edukimit të Gjuhëve
- Drejtori i Terminologjisë dhe Industrisë së Gjuhës
Financat e Unionit u mbështetën kryesisht nga kontributet e detyrueshme nga Shtetet Anëtare. Për disa aktivitete, Unioni mund të ketë bashkëpunime me institucione të tjera publike ose private.
Shiko gjithashtu
RedaktoReferime
Redakto- ^ "Unión Latina; Estados miembros". Arkivuar nga origjinali më 2008-12-28. Marrë më 2009-01-05.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Disolución de la Secretaría General de la Unión Latina" Arkivuar 21 janar 2021 tek Wayback Machine, Unión Latina, accessed 2012-06-10.