Gers
Gers ( shqiptimi frëngjisht: [ʒɛʁ(s)] ; Ocitanisht: Gers ose Gerç , [dʒɛɾs] ) është një departament në rajonin e Ocitanisë, Franca Jugperëndimore. I quajtur sipas lumit Gers, banorët e tij quhen Gersois dhe Gersoises në frëngjisht ose Gersarë dhe Gersare. Në vitin 2019, ai kishte një popullsi prej 191,377. [2]
Gersi
Gers/Gerç (Ocitanisht) Gers (Frëngjisht) | |
|---|---|
 Ndërtesa e prefekturës në Auch | |
 Flamuri  Stema | |
 Vendndodhja e Gersit në Francë | |
| Koordinatat: 43°39′N 0°35′E / 43.650°N 0.583°E | |
| Shteti | Franca |
| Rajoni | Ocitania |
| Prefektura | Auch |
| Nënprefekturat | Condom Mirande |
| Qeveria | |
| • President i Këshillit të Departamentit | Philippe Dupouy[1] (PS) |
| Sipërfaqja | |
| • Gjithsej | 6.257 km2 (2,416 sq mi) |
| Popullsia (Janar 2019) | |
| • Gjithsej | 191.377 |
| • Vendi | 90 |
| • Dendësia | 0.031/km2 (0.079/sq mi) |
| Emri i banorëve | Gjersar (meshkujt) Gjersare (femrat) |
| Zona kohore | UTC+1 (CET) |
| • Verës (DST) | UTC+2 (CEST) |
| Numri i departamentit | 32 |
| Qarqet | 3 |
| Kantonet | 17 |
| Komunat | 461 |
Historia
RedaktoGersi është një nga 83 departamentet origjinale të krijuara gjatë Revolucionit Francez më 4 mars 1790. Ai u krijua nga pjesë të provincave të mëparshme të Gyjenës dhe Gaskonisë. Ai është i rrethuar nga departamentet Pirenejtë e Sipërm, Garonë e Sipërme, Tarn-dhe-Garonë, Olt dhe Garonë, Landes dhe Pirenejtë Atlantikë . Në 1808 ajo humbi Lavitin në anën e saj veri-lindore që iu bashkua departamentit të sapokrijuar të Tarn dhe Garonë . [3]
Kultura
RedaktoKultura është kryesisht bujqësore, me theks të veçantë në specialitetet gastronomike vendore si:
- Brandy Armagnac ;
- Cotes de Gascogne ;
- Floc de Gascogne ;
- Foie gras ;
- Kërpudha të egra.
Gjithashtu, disa kultura të spikatura janë misri, kolza, luledielli dhe gruri.
Gjuha Gaskone është një dialekt i ocitanishtes, por nuk flitet gerësisht. Departamenti karakterizohet nga fshatra të përgjumur bastidë dhe kodra që shohin Pirenejtë në jug. Aleksandër Dyma, babai krijoi të famshmin gersar d'Artagnan, musketierin e katërt të Tre musketierëve. Një muze për d'Artagnanin gjendet në fshatin gersar Lupiac.
Demografia
Redakto
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I vendosur në Francën Jugperëndimore, Gersi shpesh përmendet si ndër zonat më pak të populluara (30.5 njerëz/km 2 në 2016), zonat më pak urbane ose më rurale në të gjithë Evropën Perëndimore . Lista e 10 komunave më të populluara të departamentit: [2]
| Komuna | Popullsia (2019) |
|---|---|
| Auch | 22,173 |
| L'Isle-Jourdain | 9,072 |
| Prezervativi | 6,493 |
| Fleurance | 5,924 |
| Eauze | 3,975 |
| Lectoure | 3,672 |
| Vic-Fezensac | 3,546 |
| Mirande | 3,450 |
| Gimont | 3,016 |
| Pavie | 2,501 |
Klima
RedaktoShiu vjetor varion nga më shumë se 900 mm në jug-perëndim të departamentit, në më pak se 700 mm në Veri-Lindje ( Auch, Condom, Lectoure ).
Dimrat variojnë, me temperatura vetëm herë pas here nën 0, por klima mbetet e butë dhe e thatë. Sasia e diellit është rreth 1950 orë/vit.
Verat janë të nxehta dhe të thata. Auch është, së bashku me Tuluzën, Nimesin, Carpentrasin, Ajaçion, Marsejën, Tulonin dhe Përpinjanin, një nga qytetet më të nxehta në Francë.
Turizmi
RedaktoSipas të dhënave të fundit, turizmi shënon këto shifra:
- 610 000 turistë,
- 5.900.000 netë të fjetura nga ata,
- 22.100 shtretër,
- 2 400 vende pune nga turizmi,
- turisti përfaqëson një të njëvlershme prej 17.100 banorësh të përhershëm,
- shpenzimet e tyre të parashikuara janë 141.000.000 €.
Referime
Redakto- ^ "Philippe Dupouy succède à Philippe Martin à la tête du département du Gers". France 3. 25 janar 2022.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b Populations légales 2019: 32 Gers, INSEE
- ^ The Penny Cyclopaedia of the Society for the Diffusion of Useful Knowledge: Tai-Wan to Titlarks, Volume 24 (në anglisht). London: Charles Knight and Co. 1842. fq. 63–64.