Auch

komunë në departamentin Gers, Francë

Auch ( shqiptimi frëngjisht[ᴐʃ]  ( dëgjoni); Shqip: Aush; Gaskon: Aush  [ˈawʃ] ) është një komunë në Francën jugperëndimore. E vendosur në rajonin e Ocitanisë, është kryeqyteti i departamentit Gers . Aushi është kryeqyteti historik i Gaskonisë .

Aushi
Aush (Ocitanisht)
Auch (Frëngjisht)
Prefekturë dhe Komunë
Katedralja e Aushit
Katedralja e Aushit
Stema Aushi
VendiFranca
RajoniOccitania
DepartamentiGers
QarkuAuch
KantoniAuch-1, Auch-2, Auch-3
NdërkomunalitetCA Grand Auch Cœur Gascogne
Qeveria
 • Kryetari (2020–2026) Christian Laprébende[1]
Sipërfaqja
1
72.480 km2 (27.985 sq mi)
Popullsia
 (Janar 2020)
22.518
 • Dendësia310/km2 (800/sq mi)
Zona kohoreUTC+01:00 (CET)
 • Verës (DST)UTC+02:00 (CEST)
INSEE/Kodi postar
32013 /32000
Lartësia115–281 m (377–922 ft)
(avg. 166 m or 545 ft)
1 French Land Register data, which excludes lakes, ponds, glaciers > 1 km2 (0.386 sq mi or 247 acres) and river estuaries.

Gjeografia Redakto

Vendndodhja Redakto

 
Aushi dhe komunat përreth

Hidrografia Redakto

Lumi Gers rrjedh nëpër qytet.

Transporti Redakto

Aushi është i lidhur mirë me qytetet dhe qytezat e afërta si Agen, Tuluzë dhe Tarbë nga Rrugët Kombëtare dhe me tren për në Tuluzë .

Historia dhe popullsia Redakto

Popullsia në vite
VitiPop.±%
17938.444—    
18007.696−8.9%
18068.918+15.9%
18219.670+8.4%
18319.801+1.4%
184110.867+10.9%
184612.323+13.4%
185112.141−1.5%
185612.001−1.2%
186111.899−0.8%
186612.500+5.1%
187213.087+4.7%
187613.785+5.3%
188114.186+2.9%
188615.090+6.4%
189114.782−2.0%
189614.838+0.4%
190113.939−6.1%
190613.526−3.0%
191113.638+0.8%
192111.825−13.3%
192612.272+3.8%
193112.567+2.4%
193613.313+5.9%
194615.253+14.6%
195416.382+7.4%
196218.918+15.5%
196821.462+13.4%
197523.185+8.0%
198223.258+0.3%
199023.136−0.5%
199921.838−5.6%
200721.704−0.6%
201221.960+1.2%
201721.935−0.1%
201822.200+1.2%

Aushi është një qytet shumë i lashtë, vendbanimi i të cilit u vu re nga romakët gjatë pushtimit të zonës nga ana e tyre në vitet 50 para Krishtit . Në atë kohë, ajo popullohej nga një fis Akuitanas i njohur nga romakët si Ausci . Emri i tyre për qytetin ishte Climberrum ose Elimberris . Kjo është etimologjizuar paraprakisht nga iltir në iberian ("qytet, oppidum ") dhe një i afërm i baskëve berri ("i ri"), megjithëse një vendbanim tjetër iberik në Granada, i regjistruar nga romakët si "Iliberi" ndoshta nuk kishte asnjë kontakt me popujt folës të proto-baskishtes. [2] Romakët e quajtën qytetin Augusta Auscorum ose Ausciorum ("Augusta e Auscit"). Augusta Auscorum ishte një nga dymbëdhjetë shtetet e provincës së Novempopulana ( Gaskonjës ) dhe u bë kryeqyteti i provincës pas shkatërrimit të Eauze në 409 nga vandalët .

Termi i zakonshëm Augusta doli nga përdorimi dhe emri evoluoi në Aush Gaskone moderne dhe Auch frëngjisht.

Qyteti u bë selia e një kryepeshkopate katolike e cila zgjati deri në Revolucionin Francez . Kryepeshkopët e saj pretendonin titullin e Primatit të Akuitanisë, Novempopulana dhe Navarrës .

Vendet me interes Redakto

Njerëz të shquar Redakto

Aushi është/ishte vendlindja e:

  • Jacques Fouroux (1947–2005), lojtar i unionit të rugbit
  • Louis Thomas Villaret de Joyeuse (1750–1812), admiral
  • Dominic Serres (1719–1793), piktor
  • Reginald Garrigou-Lagrange (1877–1964), teolog dominikan dhe i shquar neo-thomist
  • Nicolas Portal (1979-2020), çiklist profesionist për AG2R Prévoyance dhe Drejtor Sportif i ekipit të çiklizmit World Tour Ineos (ne Sky)
  • Patrick Pilet (lindur 1981), shofer garash

Referime Redakto

  1. ^ "Répertoire national des élus: les maires" (në frëngjisht). data.gouv.fr, Plateforme ouverte des données publiques françaises. 13 shtator 2022.
  2. ^ Leopold von Ranke: Französische Geschichte.