India Portugeze

Shteti i Indisë (Portugalisht: Estado da Índia shqiptimi portugez: [ɨʃˈtaðu ðɐ ˈĩdiɐ]), gjithashtu i referuar si Shteti Portugez i Indisë (Portugalisht: Estado Português da India, EPI) ose thjesht India Portugeze (Portugalisht: Índia Portuguesa), ishte një shtet i Perandorisë Portugeze i themeluar gjashtë vjet pas zbulimit të një rruge detare drejt nënkontinentit Indian nga Vasco da Gama, shtetas i Mbretërisë së Portugalisë. Kryeqyteti i Indisë Portugeze shërbeu si qendër qeverisëse e një vargu fortesash ushtarake dhe qendrash tregtare të shpërndara përreth Oqeanit Indian.

Estado da Índia  (Portuguese)
1505–1961
Flamuri (1910–1961) Stema (1951–1961)
Himni: Hymno Patriótico (1808-1826) "Himni Patriotik" Hino da Carta (1826–1911) "Himni i Kartës" A Portuguesa (1911–1961) "Portugezët"
Hartë e ngulimeve portugeze në Indi, ngjyrë rozë territoret nën sundimin ose ndikimin portugez
Gjendja	Shteti i Portugalisë (1505–1946) provincat përtej deti të Portugalisë (1946–1961)
Kryeqyteti	Koçini (1505–1530), Goa (1530–1843), Pangimi (1843–1961)
Gjuha zyrtare	Portugalishtja evropiane
Gjuhë të përdorura	gjuha kreole indo-portugeze, hindustani, konkani, kanada, guxharati, marathi, malajalam, tamile, bengalisht
Besimi	Zyrtare: Katolicizmi Roman Të rëndësishme: Hinduizmi,Islami Të vogla: Zoroastrianizmi, Judaizmi
Nofka	Portugezë
Qeveria
Monarku dhe kreu i shtetit
• 1505–1521	Manuel I i Portugalisë
• 1958–1961	Américo Tomás
Guvernator
• 1505–1509	Francisco de Almeida (i pari)
• 1958–1961	Manuel António Vassalo e Silva (i fundit)
Epoka historike	Koloniale
• Themeluar	15 gusht 1505
• Aneksimi i Goas nga India	19 dhjetor 1961
Sipërfaqja
• Gjithsej	4,305 km2 (1,662 sq mi)
Ekonomia
Monedha	rupia portugezo-indiane (INPR), skudi portugezo-indian (INPES)
Të dhëna të tjera
Paraprirë nga Pasuar nga Sulltanati i Bixhapurit Sulltanati i Guxharatit Sulltanati i Ahmednagarit Sulltanati i Malakas Hormuzi Sundemi Perandoria Maratha Mbretëria Thanxhavur Najak [[India]] Dadra and Nagar Haveli i lirë Koromandeli Hollandez Malabari Hollandez [[Presidencat dhe provincat e Indisë Britanike]]
Sot pjesë e	India, Bangladeshi, Maldivet

Nënmbreti i parë, Francisco de Almeida krijoi bazën e tij të operacioneve në Fortesën Manuel pasi Mbretëria e Koçinit negocioi për tu bërë protektorat i Portugalisë në 1505. Me pushtimin portugez të Goas nga Sulltanati i Bixhapurit në 1510, Goa u bë ankorimi kryesor për Armadat portugeze që mbërritën në India. Kryeqyteti i nënmbretërisë në 1530 u zhvendos nga Koçini i rajonit të Malabarit, në Goa. Nga viti 1535, Mumbai (Bombej) ishte një liman i Indisë Portugeze, i njohur si Bom Bahia, deri sa u dorëzua, nëpërmjet traktatit të martesës së Catherine de Braganzas me Çarlin II të Anglisë në 1661. Shprehja "Shteti i Indisë" filloi të shfaqet rregullisht në dokumente në mes të shekullit të XVI.

Deri në shekullin e XVIII nënmbreti në Goa kishte autoritet mbi të gjitha zotërimet portugeze përreth Oqeanit Indian, nga Afrika Jugore deri në Azinë Juglindore. Në 1752, Mozambiku formoi qeverisjen e tij të veçantë; nga viti 1844 e në vijim, Goa portugeze pushoi së administruari Makaon, Solorin dhe Timorin. Megjithatë, nënmbreti në Goa kontrollonte pjesë të kufizuara të ngulimeve portugeze në lindje; disa ngulime mbetën çështje private informale, pa një kapiten ose câmara (këshill bashkiak). Nga fundi i shekullit të XVIII, shumica e këtyre kolonive informale u braktisën nga Portugalia, për shkak të konkurrencës së ashpër nga rivalët evropianë dhe indianë.

Në vitet e mëpasme, autoriteti i Portugalisë u kufizua në zotërimet e rajoneve të Kanaras, Kambajit dhe Konkanit përgjatë bregut perëndimor të Indisë. Në kohën e shpërbërjes së Raxhit Britanik në 1947, India Portugeze përfshinte tre divizione administrative, ndonjëherë të quajtura kolektivisht Goa: Goa që përfshinte Anxhedivan dhe Damaonin, që përfshinin territoret e Dadra dhe Nagar Havelit si dhe distriktin e Dios. Regjimi i Salazarit të Portugalisë e humbi kontrollin e Dadra dhe Nagar Havelit në vitin 1954. Më në fund, pjesa e mbetur e territoreve të përtej detit u humbën në dhjetor 1961 me aneksimin indian të Goas nën P.M. Nehru. Portugalia e njohu kontrollin indian vetëm pas Revolucionit të Karafilave dhe rënies së regjimit të "Estado Novo" në një traktat të nënshkruar në 31 dhjetor 1974.

Konteksti

Artikulli kryesor: India Koloniale

Vasco da Gama zbarkon në Indi

Takimi i parë i portugezëve me nënkontinentin ndodhi më 20 maj 1498, kur Vasco da Gama mbërriti në Kozhikode (Kalikut) në bregun e Malabarit. Të ankoruar pranë bregut të Kalikutit, portugezët ftuan peshkatarë vendas në bord dhe blenë disa mallra indiane. Një portugez i shoqëroi peshkatarët në port dhe u takua me një mysliman tunizian. Me këshillën e këtij njeriu, Gama dërgoi disa nga njerëzit e tij në Ponani për tu takuar me sunduesin e Kalikutit, Zamorinin. Megjithë kundërshtimet e tregtarëve arabë, Gama arriti të siguronte një dokument që i lejonte të drejtën e tregtimit nga Zamorini, por portugezët nuk ishin të aftë të paguanin doganën dhe çmimin e mallrave në arë.

Më vonë zyrtarë të Kalikutit i mbajtën përkohësisht agjentët portugezë të Gamas si garanci për pagesën. Kjo e mërziti de Gamën, që mori disa vendas dhe gjashtëmbëdhjetë peshkatarë me vete me forcë.

Gjithësesi, ekspedita e de Gamës ishte e suksesshme përtej çdo pritshmërie të arsyeshme, duke sjell një ngarkesë me vlerë gjashtëdhjetë herë më të madhe se sa shpenzimet e ekspeditës.

Pedro Álvares Cabral

Pedro Álvares Cabral lundroi për në Indi, pas mbërritjes së evropianëve në Brazil, në rrugë për të tregtuar piper të zi dhe erëza të tjera, duke negociuar dhe vendosur një qendër tregtare në Kozhikode (Kalikut), ku ai mbërriti më 13 shtator 1500. Punët u përkeqësuan kur qendra tregtare portugeze në Kozhikode u sulmua nga vendasit, që çoi në vdekjet e më shumë se pesëdhjetë portugezë. Cabral-i i tërbuar nga sulmi mbi qendrën tregtare, kapi dhjetë anije tregtare arabe të ankoruara në liman, duke vrarë rreth gjashtë qind anëtarë të ekuipazhit të tyre, duke rrëmbyer ngarkesën dhe djegur anijet. Cabral-i urdhëroi edhe që anijet e tij të bombardonin Kalikutin për gjithë ditën si shpagim për dhunimin e marrëveshjes. Për më tepër, Cabral-i arriti të bënte traktate avantazhuese me sunduesit vendorë në Koçin dhe Kananore. Cabral-i e nisi udhëtimin e kthimit më 16 janar 1501 duke mbërritur në Portugali me vetëm 4 nga 13 anijet më 23 qershor 1501.

Në 1502, portugezët ndërtuan një vend-tregtimi në Pulikat, për shkak se vendosja e tij në grykëderdhjen e një laguneje e bënte atë një liman të mrekullueshëm natyror.

João da Nova

Ekspedita e tretë portugeze për në Indi lundroi nën komandën e João da Novas. Ajo përbëhej nga katër anije, me detyrë kryesisht në blerjen e erëzave dhe rikthimin në Evropë. Ndërsa ishte në lundrim, flota zbuloi ishujt e Ashensionit dhe Shën Helenës në Atlantikun Jugor, dhe megjithë se ishte planifikuar si një ekspeditë thjeshtë tregtare, flota u përplas me anijet e Zamorinit të Kalikutit pranë bregut të Malabarit në Betejën e Parë të Kananores, beteja e parë domethënëse detare në Indinë Portugeze. Flota gjithashtu mund të jetë bashkuar në Cejlon.

Vasco da Gama

Vasco da Gama lundroi për herë të dytë në Indi me 15 anije dhe 800 njerëz, duke arritur në Kalikut më 30 tetor 1502. Gama këtë herë bëri thirrje të përziheshin të gjithë myslimanët nga Kozhikodeja, gjë që nuk u pranua. Sunduesi tregoi vullnet për të nënshkruar një traktat, por Gama e bombardoi qytetin dhe kapi mjaft anije me oriz pasi u informua se Zamorini po lajmëronte sunduesit fqinj për tiu bashkuar në rezistencën ndaj portugezëve në të njëjtën kohë.

Ndërsa ishte në Indi, Gama sulmoi edhe Onorit, e ktheu Batikalën në statusin e tributarit, vendosi një traktat tregtie dhe vend-tregtimi në Kananore, dhe u përplas me një flotë që i përkiste Zamorinit në Betejën e Kalikutit në 1503. Ai u rikthye në Portugali në shtator 1503.

Afonso de Albuquerque

Ekspedita e vitit 1503 ishte hera e parë që Afonso de Albuquerque lundronte në Indi, si komandanti i saj. Veprimtaria e tij u kufizua në ngritjen e një fortese në territorin e mbretërisë aleate të Koçinit, duke nënshkruar paqen me Zamorinin që do të ishte e shkurtër dhe nisur një vend-tregtimi të ri në Kollam.

Fortesa Portugeze e Kananores në mbretërinë aleate të Kananores

Lopo Soares de Albergaria

Ekspedita e gjashtë portugeze për në Indi u komandua nga Lopo Soares de Albergaria. Ai bombardoi Kalikutin, lehtësoi Duarte Pacheco Pereira-n dhe garnizonin portugez në Koçin, duke e mbrojtur territorin nga një sulm i madh i Zamorinit në Betejën e Koçinit, plaçkiti Kranganoren, krijoi një aleancë me mbretin e Tanurit, që e largoi atë nga suzereniteti i Zamorinit, dhe në fund kapi një flotë të madhe tregtare egjiptiane në Betejën e Pandaranes.

Themelimi (1505–1515)

Francisco de Almeida

Fortesa Portugeze e Koçinit, në mbretërinë aleate të Koçinit

Më 25 mars 1505, Francisco de Almeida u caktua Nënmbret i Indisë, me kushtin që të krijonte katër fortesa në bregun jugperëndimor të Indisë: Anxhediva, Kananore, Koçini dhe Kuiloni. Francisco de Almeida e la Portugalinë me një flotë prej 22 anijesh me 1 500 njerëz.

Më 13 shtator, Francisco de Almeida arriti në Ishullin Anxhadip, ku filloi ndërtimin e Fortesës së Anxhedivës. Më 23 tetor, me lejen e sunduesit miqësor të Kolatirit, ai filloi ndërtimin e Fortesës Sant Angelo të Kananores, duke lënë në ngarkim Lourenço de Brito me 150 njerëz dhe dy anije.

Më 31 tetor 1505, Francisco de Almeida arriti në Koçin me vetëm 8 anije të mbetura. Aty ai mësoi se tregtarët portugezë në Kuilon ishin vrarë. Ai vendosi të dërgonte birin e tij, Lourenço de Almeida me 6 anije, që shkatërroi 27 anije të Kalikutit në limanin e Kuilonit. Almeida qëndroi në Koçin duke forcuar Fortesën Manuel.

Zamorini po pregatiste një flotë prej 200 anijesh për të kundërshtuar portugezët, por në mars 1506, Lourenço de Almeida (djali i Francisco-s) doli fitues në betejën detare në hyrje të limanit, në Betejën e Kananores (1506), një humbje e rëndësishme për flotën e Zamorinit. Lourenço de Almeida eksploroi ujërat bregdetare në drejtim të jugut për në Kolombo, në atë që tani është Sri Lanka. Në Kananore, një sundues i ri, armiqësor ndaj portugezëve dhe miqësor me Zamorinin, sulmoi garnizonin portugez, duke çuar në rrethimin e Kananores.

Në 1507 misioni i Almeidas u përforcua nga mbërritja skuadronit të Tristão da Cunha. Skuadroni i Afonso de Albuquerque-s ishte ndarë nga ai i Cunha-s pranë Afrikës Lindore dhe ishte duke pushtuar në mënyrë autonome territoret në Gjirin Persik në perëndim.

Në mars 1508, një skuadron portugez nën komandën e Lourenço de Almeidas u sulmua nga një flotë e bashkuar e Mamlukëve Egjiptianë dhe Sulltanati i Guxharatit përkatësisht në Çaul dhe Dabul, të drejtuara nga admiralët Mirocem dhe Meliqueaz në Betejën e Çaulit. Lourenço de Almeida vdiq në këtë betejë pas një luftimi të ashpër. Rezistenca Mamluko-Indiane u mund në mënyrë vendimtare në Betejën e Diut në 1509.

Portret i Afonso de Albuquerque-s, guvernatori i 2-të portugez i Indisë

Afonso de Albuquerque

Në 1509, Afonso de Albuquerque u caktua guvernatori i dytë i zotërimeve portugeze në Lindje. Pasi morën protektoratin e tyre të parë në Koçinin portugez, një flotë e re nën marshallin Fernão Coutinho arriti me udhëzimet e posaçme për të shkatërruar pushtetin e Zamorinit të Kalikutit. Pallati i Zamorinit u pushtua dhe u shkatërrua, dhe qytetit ju vu zjarri. Forcat e Zamorinit sulmuan duke vrarë Coutinho-n dhe plagosur Albuquerque-n. Albuquerque me forcat e tij u tërhoq dhe pasi Zamorini u vra në 1513, ai hyri në marrëveshje me pasuesin e tij për të mbrojtur interesat portugeze në Malabar dhe u ndërtua një fortesë në Kalikut.

Në 1510, Afonso de Albuquerque pushtoi Goan nga Sulltanati i Bixhapurit me ndihmën e personi hindu, Timoxha, duke çuar në vendosjen e një vendbanimi permanent në qytetin e Velha Goa (Goa e Vjetër). Goa (ishulli) barti selinë e nënmbretit, që qeveriste të gjitha zotërimet në Azi.

Albuquerque i shtoi Shtetit të Indisë qytetet e Malakas në 1511dhe Ormusit në 1515. Ai inkurajoi vendosjen e ushtarëve të tij dhe martesën e tyre me gra vendase. Në mes të shekullit të XVI, ishin rreth 2000 casados ("të martuar") në Goa. Goa përfshinte një masë të madhe banorësh vendas jo-portugezë për tu qeverisur nga Kurora Portugeze. Për ta arritur më mirë këtë, Albuquerque ju referua procedurave mesjetare Iberike: njerëz të bashkësive të të ndryshme fetare u lejuan të jetonin nëpërmjet ligjeve të tyre nën përfaqësuesit e bashkësive të tyre përkatëse. Përjashtim bënte praktika e satit, që u shfuqizua. Gjithashtu u shfuqizuan edhe disa taksa për shkak të Adil Shahut të Bixhapurit. Grave vendase ju njoh ligjërisht për herë të parë e drejta e pronës. Në Goa, Albuquerque krijoi një fond jetimësh dhe hapi një spital, Hospital Real de Goa, të modeluar sipas Hospital Real de Todos os Santos në Lisbonë. Gjithashtu në Goa u ndërtuan edhe spitale më të vegjël të drejtuar nga organizata bamirëse e qytetit, "Santa Casa da Misericórdia", kushtuar shërbimit për të varfërit dhe vendasit.

Politika e Albuquerque-s u treguan tepër popullore mes ushtarëve të tij ashtu dhe popullsisë vendore, veçanërisht zbatimi i tij strikt i drejtësisë. Kur Albuquerque vdiq pranë Goas në 1515, edhe vendasit hindu të Goas e vajtuan humbjen e tij bashkë me portugezët. Varri i tij në manastirin e Nossa Senhora da Serra u shndërrua në një faltore nga hindutë vendas, që do të vendosnin lule aty dhe i luteshin atij, duke kërkuar ndihmë për çështjet e drejtësisë, deri sa mbetjet e tij u kthyen në Portugali në 1566.

Portugezët kishin sjell gjithashtu edhe Órfãs do Rei në kolonitë e tyre në Gadishullin Indian, më e rëndësishmja e të cilave ishte metropoli lindor i Goas dhe provinca më e madhe në Bombej-Basein. Órfãs do Rei ("Jetimet e Mbretit") ishin vajza portugeze jetime të mbrojtura nga mbreti dhe të dërguara në kolonitë përtej detit për të formuar aleanca martesore si me portugezët e vendosur aty ose vendas me status të lartë.

Portugezët në Goa në 1600

Shekulli i XVI – XVII

Në 1520, Portugezët e shtrinë dominimin e tyre mbi qytetin e Raçolit, kur Krishnadevaraja kapi Fortesën e Raçolit duke ua dorëzuar portugezëve, në shkëmbim të një pakti mbrojtjeje të ndërsjelltë kundër Sulltanateve të Dekanit.

Në 1526, Zhoao III i Portugalisë i dha qytetit të Goas dhe bashkisë së tij të njëjtin status ligjor si Lisbona, në një "Carta de Foral" në të cilin ligjet e përgjithshme dhe privilegjet e qytetit, bashkia e tij dhe bashkësia vendore hindu u përcaktuan – veçanërisht e rëndësishme meqë në atë kohë ligjet vendore të Goas nuk ishin akoma të shkruar, por zotëroheshin nga këshillat e pleqësive ose gjykatësit fetarë që përcilleshin gojarisht.

Kishte ngulime portugeze në rajonin e Koromandelit dhe përreth tij. Kisha e "Nossa Senhora da Luz" në lagjen Majlapore të Madrasit (Çenai) ishte kisha e parë që portugezët ndërtuan në zonë në 1516; Faltorja São Tomé u ndërtua nga ata në 1522. Ata ndërtuan edhe strukturat e para të "Bazilika e Zonjës Sonë të Malit, Bandra", Faltores së Zonjës Sonë të Velankanit dhe katedrales "Igreja de Nossa Senhora dos Milagres", që janë mes vendeve më të rëndësishme të krishtera të pelegrinazhit në Azinë e Jugut.

Territori portugez i Fortesës Basein në Guxharat

Mjaft koloni u morën nga Sulltani i Guzeratit në veri të rajonit të Konkanit: Damani u plaçkit në 1531 dhe u dorëzua në 1539; Salset, shtatë ishujt e Bombejit, Çauli dhe Baseini (Vasai) në 1534; ndërsa Diu në 1535. Këto do të njiheshin bashkarisht si Provinca Veriore e Indisë Portugeze. Ajo shtrihej pothuajse 100 kilometres (62 mi) përgjatë bregut perëndimor nga Damani në Çaul dhe në disa vende 30–50 kilometres (19–31 mi) gjerësi. Territori (provinca) i Bombejit Portugez kishte qendrën e tij qytetare në Fortesën Basein dhe përreth saj; e varur nga nënmbreti në kryeqytetin (metropoli) e Velha Goa në Konkanin Jugor, bashkë me kolonitë e tjera në Nënkontinentin Indian, si Cejloni dhe Çitagongu Portugez.

Perandoria Osmane ndërmorri Rrethimin e Diut në 1538, me një flotë të madhe nën komandën e guvernatorit osman të Egjiptit, Suleiman Pasha për katër muaj, me ndihmën e një ushtrie të madhe të siguruar nga sulltani i Guzeratit; megjithatë në fund ata u detyruan të tërhiqen me humbje të mëdha. Mbrojtja e suksesshme e Dios nga kapiteni António da Silveira kundër të gjitha gjasave ishte një betejë asgjësimi, është një nga veprat më të shquara në historinë portugeze, e krahasuar shpesh me Rrethimin e Madh të Maltës. Në atë rast portugezët zunë "Tiro de Diu", një bombardues masiv guzeratas.

Në shek. e XVI dhe XVII, Perandoria Portugeze në Lindje, me kryeqytet Goan, quhej shpesh "Roma e Lindjes"; përfshinte zotërimet në Azinë Jugore, Azinë Juglindore dhe Afrikën Lindore

Sipas dokumenteve portugeze, në 1543 pati një epidemi kolere, "Thuhet se vdekjet nga prekja nga sëmundja ishin aq të shumta sa menaxhimi i kufomave ishte një detyrë e jashtëzakonshme".

Më 16 maj 1546, misionari jezuit Francis Xavier kërkoi vendosjen e Inkuizicionit të Goas për "të krishterët e vjetër" dhe "ata të rinj" në një letër drejtuar Zhoaos III të Portugalisë. Jo të krishterët shtypeshin zyrtarisht, madje edhe para se të vendosej Inkuizicioni. Francis Xavier ndikoi në konvertimin në masë të 30 000 peshkatarëve paravar në Kepin Komorin. Në këtë vit, Fortesa portugeze e Diut u rrethua për herë të dytë nga një ushtri e Guxharatit të drejtuar nga zoti i Suratit, Khoja Zufar.

Skicë portugeze e Diut në shek. e XVI

Në 1556, u fut për herë të parë në Indi shtypshkrimi në Kolegjin e Shën Palit në Goa. Nëpërmjet publikimeve të shtypura, u hap një dritare mbi diturinë dhe zakonet e Evropës. Jezuitët e sollën këtë stil evropian të teknologjisë metalike të lëvizshme shtypshkruese në Makao në Kinë në 1588 dhe në Japani në 1590.

Nga fillimi i shekullit të XVII, popullsia e Goas dhe zonave përreth ishte rreth 250 000 banorë. Duke mbajtur këtë tokë strategjike kundër sulmeve të përsëritura nga shtetet indiane kërkonin furnizim të vazhdueshëm me njerëz dhe materiale. Fitoret e rëndësishme të Portugalise, si Beteja e Koçinit në 1504, Mbrojtja e Diut në 1509, pushtimi i Goas në 1510, mbrojtjet e Diut në 1538 dhe 1546, si dhe Mbrojtja e Goas në 1571 u shoqëruan me fuqi të kufizuar njerëzore. Në vendosjen e tyre më të madhe, portugezët mund të nxirrnin në fushë ndoshta 2 000 deri në 3 000 trupa evropiane dhe mestiço të mbështetura nga një numër i ngjashëm ndihmësish vendorë, ndërsa shtetet më të mëdha indiane mund të nxirrnin në fushë secili me dhjetëra mijëra. Superioriteti portugez në teknologjinë ushtarake (veçanërisht në anije dhe artileri), trajnimi (veçanërisht aftësia e artilerëve të tyre), si dhe taktikat të kombinuara me përçarjen e shteteve indiane që i luftonin, i lejuan ata ta mbanin pozicionin e tyre duke fituar vijueshmërisht luftërat.

Fortesa portugeze e Baseinit, qendra e provincës veriore

Nga shek. i XVII deri në shek. e XX

Shekulli i XVII

Shtatë ishujt e Bombejit ju ofruan Kurorës Anglezë në 1661, si pjesë e prikës së Catherine Braganza për Çarlin e II të Anglisë, që nga ana e tij zonën ja dha në shfrytëzim Kompanisë Angleze të Indisë Lindore. Në 1683, marathat provuan një rrethim kundër vendbanimeve portugeze në rajonin e Konkanit, por pa sukses.

Kollami (Kuiloni) ishte një port i shquar detar dhe u bë një ngulim portugez në 1519. Ata ndërtuan një varrezë në Tangaseri në qytetin e Kuilonit. Pas pushtimit të Kompanisë Hollandeze të Indisë Lindore, edhe hollandezët i varrosën të vdekurit e tyre aty. Para mbërritjes së evropianëve varreza banohej nga piratët e Tangaserit. Mbetje të kësaj varreze ekzistojnë akoma edhe sot, shumë afër Farit të Tangaserit dhe Fortesës së Sant Thomasit, që janë listuar mes monumenteve të mbrojtura nga Archaeological Survey of India.

Shekulli i XVIII

Mbetjet e Fortesës Sant Thomas, Tangaseri në zonën e Kuilonit të rajonit të Malabarit

Shumica e Provincës Veriore, e përbërë nga Taana, Baseini (Vasai) dhe Çauli afër Bombejit Britanik u humb në vijim të një tjetër Pushtim Mahrata i Baseinit në 1739. Goa, Damani dhe Diu ashtu si dhe Anxhediva, u mbajtën për shkak të mbërritjes së një flote të Armadas Portugeze nga Lisbona, që bartëte nënmbretin e sapo-emëruar. Në 1752, Mozambiku u shkëput nga Shteti i Indisë duke u qeverisur nga guvernatori i vet.

Pushtimet e Goas. E kuqe: Velhas Conquistas (1510-1546). ngjyrë e verdhë: Novas Conquistas (1763-1788)

Në vijim të betejave dhe humbjeve portugezët e shtrinë territorin e Goas midis viteve 1763 dhe 1788, në kurriz të desaive të Kudalit, sondave dhe bhonsalëve/mahratëve (marathave) të Silvasas, që u bënë të njohur si Novas Conquistas. Me urdhër të Marquis de Pombal, Jezuitët u përzunë nga territoret e Portugalisë në 1759. Ata u zëvendësuan nga Oratorianët, një urdhër katolik goan i themeluar nga brahminë dhe kshatria të konvertuar në të krishterë; u hap një kolegj kushtuar arsimit shekullar të elitave vendase; dhe u shfuqizua Inkuizicioni Goan. Nën ndikimin e Pombalit, mbreti José shpalli se të krishterët vendas ishin të barabartë me evropianët, ndërsa nënmbreti konti i Egas shpalli lirinë fetare dhe e ndaloi fyerjen rracore. Për këto arësye, "Pombali dhe bashkëpunëtorët e tij mbeten edhe sot figura shumë të respektuara në Goa".

Në 1783, duke vijuar një sulm mbi anijen portugeze Santana, marathat morën kontrollin e territoreve të Dadrás dhe Nagar Ávelit. Portugezët pastaj e blenë Dadrán në 1785. Nga viti 1818, portugezët ishin sundues të padiskutuar të Nagar Ávelit pas shpërbërjes së Konfederatës Maratha.

Shekulli i XIX

Pangimi ose Goa e Re në 1888

Intelligjenca ushtarake rreth planit të Francës për të pushtuar Goan shkaktoi që guvernatori i përgjithshëm britanik në Kalkuta, markezi i Wellesley të dërgonte trupa. Goa u bë shkurtimisht një protektorat britanik nga viti 1799 deri në 1813. Guvernatori portugez Francisco António da Veiga Cabral arriti të mbante kontrollin e institucioneve civile duke caktuar formalisht oficerin britanik në detyrë të pushtimit, Sir William Clarke, si komandant të trupave portugeze në Goa nën autoritetin e tij.

Në 1843, kryeqyteti u zhvendos në Panxhim (Nova Goa ose Goa e Re), kur ai u bë zyrtarisht selia administrative e Estados, duke zëvendësuar qytetin e "Velha Goa" (Goas së Vjetër), megjithëse nënmbreti e kishte rezidencën aty tashmë që nga 1 dhjetori 1759. Në 1844, guvernatori portugez i Indisë ndaloi së administruari territoret e Makaos, Solarit dhe Timorit. Vetëm atëherë territori i Shtetit të Indisë u kufizua brenda nënkontinentit Indian.

Lufta e II Botërore

Portugalia ishte asnjanëse gjatë Luftës së II Botërore. Si pasojë, me nisjen e armiqësive, anijet e aksit kërkuan strehë në Goa që të mos fundoseshin ose të kapeshin nga Marina Mbretërore Britanike. Tre anije tregtare gjermane, Ehrenfels, Drachenfels dhe Braunfels, ashtu si dhe një anije as italiane, u strehuan në portin e Mormugaos. Ehrenfels filloi të transmetonte lëvizjet e anijeve aleate te U-botët që operonin në Oqeanin Indian, një veprim që ishte skajshmërisht dëmtues për aleatët.

Marina Mbretërore Britanike qe e paaftë të ndërmerrte ndonjë veprim zyrtar kundër këtyre anijeve për shkak të asnjanësisë së deklaruar të Goas. Në vend të kësaj misioni Indian i "Special Operations Executive" mbështeti një sulm të fshehtë duke përdorur anëtarë nga "Calcutta Light Horse", një njësi me kohë të pjesshme e përbërë nga civilë që nuk ishin të përshtatshëm për tu rekrutuar për shërbimin normal të luftës. "Light Horse" u bart në një varkë të vjetër lumore të Kalkutës, Phoebe, dhe lundruan përreth Indisë për në Goa, ku ata fundosën anijen Ehrenfels. Britanikët pastaj dërguan një radio mesazh të pa-kriptuar duke e shpallur se po shkonin të zaptonin territorin. Ky bllof i bëri anëtarët e tjerë të ekuipazhit të aksit ti largonin anijet e tyre nga frika se mund të kapeshin nga forcat britanike.

Sulmi është përshkruar në librin Boarding Party nga James Leasor. Për shkak të komplikimeve të mundshme politike nga fakti se Britania kishte dhunuar asnjanësinë portugeze, sulmi mbeti sekret deri sa u publikua libri në 1978. Në 1980 historia u kthye në film, The Sea Wolves, me Gregory Peck, David Niven dhe Roger Moore.

Flamuri i propozuar për Indinë Portugeze

1945 deri në 1961

Më 24 korrik 1954 një organizatë e quajtur "Fronti i Bashkuar i Goanëve" mori kontrollin e eklavës së Dadras. Nagar Haveli u zaptua nga Azad Gomantak Dal më 2 gusht 1954. Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në Hagë lëshoi një verdikt impasi, në lidhje me aksesin në Dadra dhe Nagar Haveli nga Portugalia.

Nga viti 1954, satjagrahit (protestuesit paqësorë) kundër sundimit portugez, jashtë Goas u shtypën nëpërmjet forcë. Shumë revolta të brendshme u shuan dhe drejtuesit u vranë ose u burgosën pa gjyq. Si pasojë, India i prishi marrëdhëniet diplomatike me Portugalinë, e mbylli konsullatën e saj të përgjithshme në Panxhim dhe kërkuan që Portugalia të largonte delegacionin e saj në Nju Delhi. India vendosi edhe një embargo ekonomike kundër territoreve të Goas Portugeze. Qeveria Indiane nga viti 1955 deri në 1961 adoptoi qasjen diplomatike "prit dhe shiko" me përfaqësime të shumta në diktaturën portugeze të Salazarit dhe bëri përpjekje për të theksuar çështjen e çkolonizimit përpara bashkësisë ndërkombëtare.

Për të lehtësuar transportin e njerëzve dhe mallrave drejt dhe nga enklavat indiane, diktatura e Salazarit vendosi një linjë ajrore, Transportes Aéreos da Índia Portuguesa, dhe aeroportet në Goa, Daman dhe Diu.

Në dhjetor 1961, India pushtoi zotërimet e mbetura portugeze. Forcave portugeze u ishte dhënë urdhër ose të mundnin pushtuesit ose të vdisnin. Guvernatori i Indisë Portugeze e nënshkroi dokumentin e dorëzimit më 19 dhjetor 1961, duke përfunduar kështu 450 vite të sundimit portugez në Indi.

Distrikti i Diut Portugez

Post-aneksimi

Statusi territoreve të reja

Dadra dhe Nagar Haveli i lirë ekzistonin si një entitet de facto i pavarur që nga pavarësia e tyre deri në bashkimin e tyre me Republikën e Indisë në 1961.

Duke ndjekur aneksimin e Dadras dhe Nagar Havelit, Goa, Damani dhe Diu u bënë territoret e reja të Bashkimit Indian. Major-gjenerali K. P. Candeth u caktua si guvernatori ushtarak i Goas, Damanit dhe Diut. Zgjedhjet e para legjislative të Goas u zhvilluan në 1963.

Në 1967 u zhvillua një referendum pasi aktivistët e drejtuar nga Jack Sequeira e propozuan atë, ku votuesit do të vendosnin nëse do ta bashkonin Goan në shtetin me shumicë marathi të Maharashtras, fraksioni pro-konkani pas protestave fitoi kundër Partisë Maharashtravadi Gomantak, të drejtuar nga Dayanand Bandodkar. Megjithatë shtetësia e plotë nuk ju dha menjëherë, dhe ishte vetëm më 30 maj 1987 që Goa u bë shteti i 25-të i Bashkimit Indian, me Dadran dhe Nagar Havelin, distriktet e Damanit dhe Diut u ndanë, dhe vijuan të administroheshin si territori i Damanit, Diut dhe Silvasas.

Ndryshimet më dramatike në Indinë Portugeze pas vitit 1961 ishin futja e zgjedhjeve demokratike, ashtu dhe zëvendësimi i portugalishtes me anglishten si gjuhë të përgjithshme të qeverisjes dhe arsimit. Pas shumë vitesh turbullirash për gjuhën konkani, gjuha konkani në shkrimin devanagari më në fund u bë gjuha zyrtare e territorit të bashkuar të Goas, Damanit dhe Diut në 1987. Indianët i lejuan disa institucione portugeze të vijonin të pandryshuara. Mes tyre ishin sistemi i pronësisë së tokës të comunidade-ve, ku toka mbahej nga bashkësia e lagjeve pastaj i jepej me qira individëve. Goanët nën Qeverinë Indiane e lanë të pandryshuar Kodin Civil Portugez të Goas dhe Damanit, duke mbetur si territoret e vetme në Indi me një kod të përbashkët civil që nuk varet nga feja.

Shtetësia

Akti i Shtetësisë i vitit 1955 i dha Qeverisë së Indisë autoritetin të përcaktonte shtetësinë në Bahkimin Indian. Në ushtrim të pushtetit të saj, qeveria kaloi Urdhërin (e shtetësisë) së Goas, Damanit dhe Diut, 1962 më 28 mars 1962 duke i dhënë shtetësinë indiane të gjithë personave të lindur në 20 dhjetor 1961 ose më parë në Goa, Daman dhe Diu.

Konsullata e përgjithshme e Portugalisë në Pangim

Marrëdhëniet Indo-Portugeze

Diktatura e Salazarit në Portugali nuk e njohu sovranitetin Indian mbi territoret e aneksuara dhe krijoi një qeveri në ekzil për territoret, që vijoi të përfaqësohej në Asamblenë Kombëtare të Portugalisë. Pas Revolucionit të Karafilave të 1974-ës, Qeveria e re Portugeze e njohu sovranitetin indian mbi Goan, Damanin dhe Diun, dhe dy shtetet i rikthyen marrdhëniet diplomatike. Portugalia u jep automatikisht qytetarinë qytetarëve të Indisë së mëparshme Portugeze dhe hapi një konsullatë në Goa në 1994.

Administrimi

Pallati i mëparshëm i guvernatorit të përgjithshëm (1759-1918)

Që nga krijimi i Indisë Portugeze në 1505, deri në shpërbërjen e saj në 1961, një zyrtar me titullin e guvernatorit ose të nënmbretit shërbeu si authoriteti i saj më i lartë, zakonisht për një mandat tre-vjeçar, fillimisht me autoritet mbi të gjithë territoret e Kurorës në lindje të Kepit të Shpresës së Mirë. Ky titull jepej si një nderim i lartë ndërsa zgjati monarkia, megjithatë detyrat e tyre ishin të njëjta si ato të guvernatorëve. Ata ishin komandatët më të lartë ushtarakë ashtu dhe administratorë, kështu që autoriteti i tyre kishte të bënte me çështje të forcave të armatosura, diplomacinë, tregtinë, financat dhe menaxhimin e personelit. Përpara se ata të linin Portugalinë, u dorëzohej një varg urdhrash dhe objektivash të shkruar, të quajtur regimento. Nënmbretërit shpesh u përpoqën të ndikonin në emërimin e aleatëve politikë në pozicione kyçe. Gjithsesi, fjala e fundit i takonte metropoleve. Shumë u shoqëruan nga shpura e tyre personale dhe këta shpesh përfshinin bijtë e tyre, që shërbenin në pozicione të rëndësishme ushtarake, siç ishte rasti i kapiten-majorit të deteve të Indisë Dom Lourenço de Almeida, djali i nënmbretit Dom Francisco de Almeida. Pasi Goa u pushtua, guvernatorët dhe nënmbretërit jetuan në Palácio do Hidalcão, pallati vendas indian i ndërtuar nga sovrani i mëparshëm i qytetit, Adil Khanit.

Strukturat më të rëndësishme administrative të shtetit u vendosën në shekullin e XVI; ato përfshinin gjykatën e lartë (relação), superintendencën e financave (vedoria da fazenda) të drejtuar nga një i caktuar nga Kurora vedor, zyrën e llogarive financiare (casa dos contos), regjistrin ushtarak dhe zyrën e furnizimeve (casa da matrícula).

Natyra skajshmërisht e shpërndarë e zotërimeve portugeze megjithatë, nënkuptonin se shteti ishte shumë i shqëndërzuar, me pushtet të madh të ushtruar nga kapitenët individualë të fortesave, kapiten-gjeneralët ose bashkitë, larg nga Goa. Ashtu si guvernatorët dhe nënmbretërit, kapitenët e fortesave shërbenin për tre vite, megjithëse mandati i tyre mund të rinovohej. Sancho de Vasconcelos, kapiten-majori i Ambonit shërbeu për 19 vjet. Në kapiteneritë më të rëndësishme, autoriteti financiar i takonte vedor-it (superintendentit), ndërsa autoriteti gjyqësor i takonte një ouvidor-i ("ombundsmani").

Stema e Goas Portugeze në 1596

Kisha luante një rol të rëndësishëm në shtet. Papa u kishte dhënë mbretërve të Portugalisë të drejtat ekskluzive kishtare për patronazhin fetar (Padroado) në zotërimet e tyre të përtej detit. Pas vitit 1513 zotërimet lindore portugeze ishin pjesë e peshkopatës së Funçalit të vendosur në ishullin e Madeiras. Pas vitit 1557 Goa u bë selia e një kryepeshkopi me peshkopë të varur në Koçin dhe Malaka. Seli të tjera u hapën më tej në Makau në 1576 dhe në Funai në 1588. Urdhrat Fetarë të Augustinianëve, Françeskanëve, Domenikanëve dhe Jezuitëve i vendosën qendrat e misionit në Goa, duke i dhënë Kishës Katolike një prani dhe ndikim shumë të dukshëm në kryeqytetit të Shtetit të Indisë, për çka ai mori epitetin "Roma e Lindjes", një fakt i komentuar nga shumë udhëtarë të huaj.

Në shumë ngulime të rëndësishme kishte një câmara ("bashki"), me të drejta të ngjashme me qytetet në Portugali, duke luajtur një rol të rëndësishëm në administrim, pasi ato ishin institucionet e vetme nëpërmjet të cilave të vendosurit mund të thoshin mendimet e tyre dhe të dëgjoheshin. Ata ishin përgjegjës për qeverisjen vendore, mund të mblidhnin disa taksa bashkiake dhe të vepronin si gjykatë e shkallës së parë. Ndonjëherë ata i jepnin hua nënmbretit, megjithëse shpesh bashkëpunimi ishte i vështirë. Tregtarët portugezë shpesh krijuan me nismën e tyre vetjake një câmara në ngulimet e tyre jo të kurorës, ku rasti më i rëndësishëm ishte Leal Senado në Makau.

Përveç vetë portugezëve, shteti shpesh sundonte mbi banorë jo-portugezë, jo të krishterë dhe në këto raste shpesh strukturat tradicionale vendore u lanë në vend. Kur Afonso de Albuquerque zaptoi Goan, banorët hindu ju lanë zotërimet e tokave të tyre; sistemi para portugez i zotërimit të tokës dhe administrimit të bashkësive fshatare u kodifikuan dhe të drejtat e brahminëve ose kshatria ganvkarëve (bashkëpronësia) u njoh, dhe mbledhja e taksave iu la Timoxhas hindu dhe pas tij Krishna Raos që qëndroi gjatë. Në Hormuz, Albuquerque e la mbretin e tij mysliman të vendit si kryeadministrator nën një protektorat. Pasi Kundër-reforma mori fuqinë në Evropë, brahminët u përjashtuan nga administrata portugeze gjatë mandatit të Dom Constantino de Bragança, që përfundoi në një valë diskutimesh.

Tregtia dhe ekonomia

Pikturë e "Tregut të Goas" në 1596 nga Joannes van Doetecum, që tregon rrugën kryesore të Goas Portugeze, për "Itinerario-n" e Jan Huygen van Linschoten

Tregtia kishte qenë një nga nxitjet kryesore mbrapa zgjerimeve portugeze përtej detit, dhe një nga objektivat kryesorë mbrapa themelimit të Shtetit të Indisë ishte të zotëronte tregtinë Evropë-Azi, deri në atë pikë të zhvilluar kryesisht nëpërmjet Detit të Kuq dhe Gjirit Persik, duke e ridrejtuar atë përreth Afrikës nëpërmjet rrugëkalimit të kepit. Tregtia zhvillohej ose nga Kurora nëpërmjet agjentëve mbretërorë (feitores) që punonin nga vend-tregtime mbretërore (feitorias) dhe të menaxhuar nga financat mbretërore, ose nga tregtarë të pavarur, si portugezë ashtu edhe të tjerë.

Një nga detyrat kryesore të agjentëve mbretërorë ishte të blinin erëza për ti transportuar në Evropë. Në 1503, portugezët shkarkuan në Lisbonë 30 000 kuintalë erëza, më shumë se çfarë futën venecianët në tregun evropian nëpërmjet Aleksandrisë në Egjipt. Masa mbizotëruese e mallrave të importuara në Evropë nga portugezët përbëhej nga piperi i zi, që pas 1520 u shpall monopol i kurorës. Portugezët e blenë shumicën e piperit të tyre në Kerala ose Kanara në Indi. Për shumicën e shekullit, portugezët siguruan një pjesë mbizotëruese të importeve të piperit në Europë, duke furnizuar 75 % ose më shumë të piperit në Europë. Kurora e shpalli një monopol mbi mallrat e tyre, si karafila, arra muskat, kanellë, xhenxhefil, mëndafsh, perla dhe eksportonte lingota ari dhe argjendi nga Portugalia në Azi.

Portugalia qe kombi i parë evropian që vendosi marrdhënie tregtare me Japaninë. Të krishterët indianë ishin pjesë domethënëse e ekuipazhit në anijet portugeze.

Kurora Portugeze vendosi një numër zyrtarësh carreiras, d.m.th. "vrapues", që lidhnin Goan me limanet kryesore portugeze dhe jo portugeze përreth Oqeanit Indian dhe Paqësor një herë në vit. Fillimisht të të bartur nga anijet e kurorës, pas vitit 1560, Kurora filloi tua linte kontraktorëve privatë, dhe nga fundi i shekullit të XVI ata ishin normë. Nga viti 1580, vlera e dhënies së të drejtave të tregtisë ndër-aziatike arritën deri në dy milionë "cruzados" – dyfishi i vlerës që Kurora Portugeze fitoi nga tregtia Goa-Lisbonë.

Portugalia e rregulloi dhe rivendosi rrugëkalimet tregtare në Oqeanin Indian duke imponuar një sistem të kalimit të sigurt të quajtur cartaz. Ai u vendos në mënyrë më efektive në bregun perëndimor të Indisë. Kurora Portugeze gjithashtu mblodhi detyrime të larta doganore, në mënyrë më të rëndësishme në Goa, Hormuz, Malaka, Basein dhe Diu, dhe në vitet 1580 ajo llogariste mbi 85% të të ardhurave të nënmbretit.

Monedhë ari portugeze e nxjerrë në Goa gjatë mbretërimit të Manuelit 1510-1521

Tregtarët e pavarur portugezë u përfshinë në tregtinë ndër-aziatike dhe shtylla kurrizore e pranisë dhe tregtisë informale portugeze në Azi formohej nga tregtarë euro-aziatikë, që e kishin prejardhjen nga ushtarët ose tregtarët portugezë të martuar me gra vendase. Qendra e tyre kryesore e veprimtarisë ishte kryeqyteti i Goas, ku ndodhej bashkësia më e madhe e casados ("të martuarëve me gra vendase"), me rreth 2 000 familje. Elementi thelbësor i tregtisë së tyre ishte tekstilet prej pambuku të Guxharatit, por ata u morën edhe piperin në Kerala, kanellën nga Sri Lanka, orizin e Kanaras, diamantet nga India Jugore dhe metalet e çmuara nga Persia. Nga viti 1520 ata kishin depërtuar puthuajse çdo rajon të rëndësishëm tregtarë në Azi përveç Japanisë (që u arrit në vitet 1540). Makau u themelua nga tregtarë të pavarur portugezë. Kurora e rregulloi tregtinë e tyre në një numër konvojesh për siguri kundër piratëve, më të rëndësishmit nga të cilët ishin ata që transportonin tekstile nga Guxharati në Goa dhe oriz nga Kanara në Goa. Ngulimi i dytë më i rëndësishëm i tregtarëve portugezë në Indi ishte Koçini, ku banonin 500 casados me familjet e tyre. Diu had a casado population of about 200.

Kompania Portugeze e Indisë u krijua në 1628, gjithësesi me Kurorën që ishte zotëruesja e saj kryesore, u likuidua pesë vjet më vonë. Në atë pikë, pjesa e Portugalisë në tregtinë e piperit kishte rënë më poshtë se ato të Kompanisë Hollandeze dhe Angleze të Indisë Lindore.

Tregtia portugeze u reduktua shumë nga lufta me Kompaninë Hollandeze të Indisë Lindore, me të cilën u nënshkrua një traktat paqeje në 1663. Konvojet portugeze ndër-indiane vijuan, kryesisht me Guxharatin, Porto Novon dhe dhe Madrasin. Pambuku Indian u bë baza e eksporteve nga India Portugeze, ndërsa duhani i rritur në Brazilin Portugez u bë malli më i rëndësishëm i eksportuar përgjatë Azisë nëpërmjet Indisë Portugeze deri në shekullin e XIX. Kompani të Reja Portugeze të Indisë Lindore të krijuara në 1669 dhe 1685 dështuan, më së shumti për shkak të mosmarrëveshjeve midis Kurorës dhe tregtarëve mbi natyrën e sipërmarrjes dhe mungesës së besimit nga investitorët. Nga shekulli i XVIII, duhani, lingotat e metaleve të çmuara, armët e zjarrit, mallrat e konsumit si vera e Madeiras dhe librat përfaqësonin mallrat më të rëndësishme të tregtuara në Indinë Portugeze, ndërsa eksportet për në Europë përfshinin mëndafshin, erëzat, porcelanin, gurët e çmuar, pambukun indian dhe mobiljet e cilësisë së lartë të llakuara, një pjesë e mirë e shkarkuar në Bahia të Brazilit. Pambuku indian ishte veçanërisht i çmuar në Mozambik, ku një bashkësi e rëndësishme indianësh nga Diu ose Damani erdhën për tu vendosur. Gjithësesi, Goa efektivisht u bë një satelit tregtar i Bombejit Britanik. Shumë tregtarë indo-portugezë u përfshinë thellësisht dhe në Pondiçerrin Francez, Trankebarin Danenz dhe veçanërisht në Madrasin, Kalkutën dhe Bombejin Britanik, judenjtë portugezë duke qenë të lidhur me tregtinë e diamanteve në Madras.

Një fisnik portugez në Indi duke kalëruar, rrethuar nga ndihmësit, nga "Itinerario" i Jan Huygen van Linschoten-it (Amsterdam, 1596)

Shoqërisa dhe kultura

Shteti ishte gjerësisht urban, duke parë se arsyeja e qenies së tij ishte të ofronte limane të mbrojtur nga të cilët mund të zhvillohej tregtia dhe komunikimi, e kontrolluar dhe dominuar, Kështu vetëm Goa, Damani, Baseini, Çauli dhe Kolombo kishin një hinterland domethënës dhe popullsi rurale. Pas masakrës së portugezëve në feitoria-n e tyre në Kalikut në 1500, praktikishte çdo zotërim i shtetit u fortifikua, ndonjëherë në mënyrë masive dhe për këtë arësye ai ngjante si një rrjet komunikimesh detare si një perimetër i stërmadh i fortesave.

Portugez i bartur mbi një palankin

India Portugeze përbëhej një shoqëri që ishte zyrtarisht e krishterë dhe evropiane por e ndikuar nga traditat jo-evropiane në të cilat u vendos. Në majë të piramidës shoqërore ishin nënmbretërit e lindur në Evropë, zyrtarët dhe kleri, të ndjekur nga casados portugezë dhe pasardhësit e tyre euro-aziatik, që mund të ishin tregtarë të pasur ose të mbanin pozicione të rëndësishme në câmara-n vendore dhe në fund shoqëria vendore. Jetesa portugeze në Azi ose Afrikën Lindore ishte përgjithësisht më pranuese e besimeve dhe praktikave jo të krishtera sesa pranonin fshatarët nga Evropa ose kleri katolik. At their peak in 1600, the total number of Portuguese casados across the State probably numbered about 5,500. Shumë casados ndoqën një stil jete që vizitorëve të huaj u dukej si tepër moskokëçarës sa dhe luksoz me standardet evropiane, disa jetonin në shtëpi të rafinuara të pajisura në modën indiane me shumë shërbëtorë, ushqime të shumta dhe të larmishme që përfshinin një gamë të gjerë frutash dhe mish shpendësh, të konsumuara në porcelane ming. Casados-it goan shpesh visheshin me këmisha dhe pantallona të bardha ndërsa gratë e tyre zakonisht vishnin sari.

Një fisnik portugez në Perandorinë Mogule

Përkrahë fortesave, ndërtesat kishtare e mbizotëronin panoramën e shumicës së vendbanimeve portugeze, veçanërisht në Goa, duke i dhënë qytetit një shije të dallueshme evropiane dhe katolike si dhe një profil të lartë të kishës. Rreth 600 klerikë u përqëndruan në Goa ose ndoshta 1800 në lindje të Kepit të Shpresës së Mirë në 1630. Gjithësesi, bashkësia evropiane dhe e krishterë euro-aziatike në ndonjë vendbanim portugez të shtetit gjithmonë përbënte një pakicë, ndoshta jo më shumë se 7% në rastin e Goas, pjesa tjetër qenë hindu, të krishterë indianë, aziatikë të tjerë dhe afrikanë, të lirë ose skllevër.

Për këto arësye, shteti ishte kulturalisht hibrid, i largët siç qe nga Europa, me façatat dhe interioret e kishave që përzienin traditat portugeze dhe aziatike ikonografike, ndërsa kultuara shtëpiake ishte ngjashmërisht një kompromis midis Lindjes dhe Perëndimit, me mobilje, veshje dhe ushqim shpesh më shumë aziatik sesa portugez.

Historia postare

India Portugeze në një pullë postare tanga në 1898, që paraqetn flamurin e Vasco da Gamas, São Gabriel

Historia postare e kononisë është e errët, por dihet se posta e rregullt me Lisbonën ka ekzistuar nga viti 1825 e në vijim. Portugalia kishte një konventë postare me Britaninë e Madhe, kaq shumë posta me gjasa kalonte nëpërmjet Bombejit dhe bartej në paketa britanike. Shenjat postare portugeze njihen nga viti 1854 kur një zyrë postare u hap në Goa.

Nxjerrja e fundit e rregullt e Indisë Portugeze u bë më 25 qershor 1960, për 500 vjetorin e vdekjes së princit Henry Lundruesi. Pullat e Indisë u përdorën për herë të parë në 29 dhjetor 1961, megjithëse pullat e vjetra pranoheshin deri më 5 janar 1962. Portugalia vijoi të nxirrte pulla për koloninë e humbur por asnjë nuk u ofrua për shitje në zyrat postare të kolonisë, kështu që ato nuk janë konsideruar pulla të vlefshme.

Pullat e dyfishta u toleruan nga 22 dhjetori 1961 deri më 4 janar 1962. Pullat koloniale portugeze u toleruan deri në maj 1962.

Simbole, pulla postare dhe valuta të Indisë Portugeze

Reliev me 8 stema të bashkuara në ish-Banco Nacional Ultramarino porcelan i dekoruar mandarin, polikromuar dhe praruar në përkujtim të shek. të 4-rt të zbulimit të Indisë, 1897 Pullë e lëshuar në 400 vjetorin e zbulimit të rrugës detare për në Indi, Kryeengjëlli Rafael, patroni i flotës Pullë e lëshuar në 400 vjetorin e zbulimit të rrugës detare për në Indi, kryeengjëlli Gabriel dhe anije Pullë e lëshuar në 400 vjetorin e zbulimit të rrugës detare për në Indi, pamje e nisjes në Belem Pullë e lëshuar në 400 vjetorin e zbulimit të rrugës detare për në Indi, pamje e flotës së V. da Gamas në lundrim Pullë e lëshuar në 400 vjetorin e zbulimit të rrugës detare për në Indi, pamje e flotës së V. da Gamas në lundrim Pullë e lëshuar në 400 vjetorin e zbulimit të rrugës detare për në Indi, pamje e mbërritjes në Kalikut Pullë e lëshuar në 400 vjetorin e zbulimit të rrugës detare për në Indi, pamje e mbërritjes e flotës monedhë argjendi 2 tanga Indo-Portugeze, 1643 monedhë Indo-Portugeze 20 bazarucos, 1799 20 "bazarucos" portugeze, 1799, faqja kryesore. Monedhë prej 1/8 tanga e Indisë Portugeze, 1866 1 rupi e Indisë Portugeze, 1882. ½ tanga (1903): majtas, faqja kryesore shkruan: "CARLOS I REI DE PORTUGAL MCMIII", portret i mbretit Karlos i I; djathtas, faqja e mbrapme shkruan: "INDIA PORTUGUEZA ½ TANGA", stema e Indisë Portugeze. 1 Escudo (1959): "majtas, faqja kryesore shkruan: "ESTADO•DA•INDIA", vlera me stemën e Indisë Portugeze në qendër; djathtas, faqja e mbrapme shkruan: "REPÚBLICA • PORTUGUESA", viti dhe stema e Portugalisë në qendër. 60 centavos të Indisë Portugeze, 1959. kartëmonedhë 8 tanga, Banco Nacional Ultramarino 1917 kartëmonedhë 8 tanga, Banco Nacional Ultramarino kartëmonedhë pesë rupi nga Nova Goa, dalë në 1938 kartëmonedhë pesë rupi nga Nova Goa, e dalë në 1938 kartëmonedhë 100 escudos, Banco Nacional Ultramarino 1959

Ndërtesa dhe pamje të ndryshme të Indisë Portugeze

Ilustrim Indo-Portugez i një fisniku portugez dhe grave të krishtera indiane, nga "Códice Casanatense”. Ilustrim Indo-Portugez i shek. të XVI i hyjnive kryesore të hinduizmit në "Códice Casanatense". Ilustrim Indo-Portugez i shek. të XVI i një martese hindu në "Códice Casanatense". Ilustrim Indo-Portugez i shek. të XVI i të krishterëve të Shën Thomait në "Códice Casanatense". Ilustrim Indo-Portugez i shek. të XVI i fshatarëve kanarezë në "Códice Casanatense". Tryezë Indo-Portugeze e shek. të XVIII Tryezë Indo-Portugeze Tryezë shkrimi Indo-Portugeze Mobilje Indo-Portugeze Pistoletë Indo-Portugeze Jezusi fëmijë, fildish Indo-Portugez i shek. të XVII. Shtëpi Indo-Portugeze Façatë koloniale portugeze në Koçinin e Vjetër Ndërtesa të arkitekturës sw vjetwr portugeze nw Madikeri Kishw nw lagjen latine tw Panxhimit nw Goa Ndërtesë e rrwnuar portugeze nw Koçinin e vjetwr Njw shtwpi fisnikwsh goano-portugezw nw Margao Vilë portugeze Katedralja e Goas Fortesa Aguada nw Goa, e fillua nga portugezwt nw 1609 dhe e mbaruar nw 1912. Kisha e Zonjë Sonë të Ngjizjes së Dlirë në Panaxhi (Goa, India). Goa e vjetër, Kisha e Zonjës së Ruzarit Bazilika e Bom Jezusit, Goa. Shtëpi në Goa. shtëpi në Goa. Pallati i guvernatorëve në Diu. Kisha e São Paulo-s në Diu.

Shiko edhe

• Perandoria Portugeze
• India Koloniale
• Ngulimi portugez në Çitagong
• Portugezët në Dhaka
• Bengali Hollandez
• India Hollandeze
• Eksplorimi Detar Portugez
• Armadat Portugeze të Indisë

Bibliografia

• Afonso de Alboquerque (1875). Walter de Birch Gray (red.). The Commentaries of the Great Afonso Dalboquerque, Second Viceroy of India (në anglisht). Hakluyt Society.
• B. Sheikh Ali (1986). Goa Wins Freedom: Reflections and Reminiscences (në anglisht). Goa University. ISBN 978-81-85571-00-3. Marrë më 2 dhjetor 2020.
• Jacinto Freire de Andrada (1835) [1664]. Vida Joaõ de Castro, Quarto Viso-Rey da India (në portugalisht). Typografia da Mesma Academia.
• "Archaeological Site and Remains" (në anglisht). Archaeological Survey of India – Thrissur Circle. Arkivuar nga origjinali më 4 qershor 2013. Marrë më 9 janar 2014.
• Asian Recorder (në anglisht). Vëll. 8. 1962. Marrë më 2 dhjetor 2020.
• Tara Boland-Crewe; David Lea (2 shtator 2003). The Territories and States of India (në anglisht). Routledge. ISBN 978-1-135-35625-5. Marrë më 2 dhjetor 2020.
• Luís de Camões (1877). The Lusiad; Or The Discovery of India, an Epic Poem (në anglisht). Përkthyer nga William Julius Mickle (bot. i 5-të). George Bell & Sons.
• Alexander Chalmers (1810). English Translations: From Modern and Ancient Poems (në anglisht). J. Johnson. Marrë më 4 maj 2021.
• Roger Crowley (15 shtator 2015). Conquerors: How Portugal Seized the Indian Ocean and Forged the First Global Empire (në anglisht). Londër: Faber & Faber. ISBN-10 0571290914, isbn-13 9780571290918.
• Maria Aurora Cuoto (5 prill 2005). Goa: A Daughter's Story (në anglisht). Penguin Books India. ISBN-10 0143033433,isbn-13 9780143033431.
• Nico F. Declercq (24 dhjetor 2021). "41: Fortresses and Settlements in Goa and Sri Lanka and the Appearance of Iberian Names". The Desclergues of la Villa Ducal de Montblanc: A Genealogical, Genetic and Heraldic Journey Through History (në anglisht). Kortrijk, Belgjikë. fq. 691–96. isbn-10 9083176908, isbn-13 9789083176901.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)
• Anthony R. Disney (13 prill 2009). A History of Portugal and the Portuguese Empire: From Beginnings to 1807 (në anglisht). Vëll. 2. Cambridge University Press. ISBN-10 052140908X, isbn-13 978-0-521-40908-7.
• Tim Dyson (27 shtator 2018). A Population History of India: From the First Modern People to the Present Day (në anglisht). Oxford University Press. isbn-10 0-19-882905-1, isbn-13 978-0-19-882905-8.
• Glenn Joseph Ames; José d'Assunção Barros; Ivana Elbl; José Maurício Saldanha Álvarez; Eduardo Medeiros; Adriana Pereira Campos; Elsa M. Dias (30 gusht 2012). Ivana Elbl (red.). "Portugal and its Empire, 1250-1800 (Collected Essays)". Portuguese Studies Review (në anglisht). Baywolf Press. 17 (1 (In Memory of Glenn Joseph Ames)). ISSN 1057-1515.
• K. E. Eduljee. "Parsees & Parsi History" (në anglisht). Zoroastrian Heritage.
• Sarto Esteves (1966). Goa and Its Future (në anglisht). Manaktalas. Marrë më 2 dhjetor 2020.
• Walter J. Fisher (korrik 1956). "Leading Jews in the Service of Portuguese India". The Jewish Quarterly Review (në anglisht). University of Pennsylvania Press. 47 (1): 37–57.
• K. R. Amita Gupta; Amita Gupta (2006). Concise Encyclopaedia of India (në anglisht). Delhi: Atlantic Publishers & Distributors. ISBN 978-81-269-0639-0. Marrë më 2 dhjetor 2020.
• James Leasor (1 janar 1978). Boarding Party: The Last Action of the Calcutta Light Horse (në anglisht). Londër: Heinemann. isbn-10 0-434-41026-8, isbn-13 978-0434410262. Marrë më 17 prill 2022.
• Gary P. Leupp (2003). Interracial Intimacy in Japan: Western Men and Japanese Women, 1543-1900 (në anglisht). Continnum International Publishing Group. ISBN-10 0-8264-6074-7, isbn-13 978-0-8264-6074-5.
• William Logan (2000). Malabar Manual (në anglisht). Asian Educational Services. ISBN 978-81-206-0446-9. Marrë më 18 qershor 2015.
• Rocky V. Miranda (2007). "Konkani". përmbledhur nga Danesh Jain; George Cardona (red.). The Indo-Aryan Languages (në anglisht). Abingdon, Oxon: Routledge. ISBN 978-1-135-79711-9. Marrë më 2 dhjetor 2020.
• Alappat Sreedhara Menon (1967). A Survey of Kerala History (në anglisht). Kotajam: Sahitya Pravarthaka Co-operative Society; National Book Stall.
• Muttayil Govindamenon Sankara Narayanan (2006). Calicut: The City of Truth Revisited (në anglisht). Calicut University Publications. ISBN-10 8177481045, isbn-13 978-81-7748-104-4. Marrë më 2 dhjetor 2020.
• Kavalam Madhava Panikkar (1959) [1953]. Asia and Western Dominance, a Survey of the Vasco Da Gama Epoch of Asian History, 1498-1945 (në anglisht). Londër: G. Allen and Unwin. isbn-10 004950004-X, isbn-13 978-004950004-4.
• Kavalam Madhava Panikkar (1929). Malabar and the Portuguese: Being a History of the Relations of the Portuguese with Malabar from 1500 to 1663 (në anglisht). D.B. Taraporevala sons & Company.
• Michael Naylor Pearson (2006) [1987]. The New Cambridge History of India (në anglisht). Vëll. 1 - The Portuguese in India. Cambridge University Press. ISBN-10 0-521-02850-7, isbn-13 978-0-521-02850-9.
• Peter Wilson Prabhakar (2003). Wars, Proxy-wars and Terrorism: Post Independent India (në anglisht). Nju Delhi: Mittal Publications. ISBN 978-81-7099-890-7. Marrë më 2 dhjetor 2020.
• Anant Kakba Priolkar (1961). The Goa Inquisition (në anglisht). Bombej.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)
• Anthony John Russell Russell-Wood (1998). The Portuguese Empire, 1415-1808: A World on the Move (në anglisht). Johns Hopkins University Press. ISBN-10 0-8018-5955-7, isbn-13 9780801859557.
• Elaine Sanceau (1936). Indies Adventure: The Amazing Career of Afonso de Albuquerque, Captain-general and Governor of India (1509-1515) (në anglisht). Blackie & Son Limited.
• Henry Scholberg; Archana Ashok Kakodkar; Carmo Azevedo (1982). Bibliography of Goa and the Portuguese in India (në anglisht). Nju Delhi: Promilla & Co. isbn-10 083640896-9,isbn-13 978-083640896-6.
• Mehrdad Shokoohy (prill 2003). "The Zoroastrian Fire Temple in the Ex-Portuguese Colony of Diu, India". Journal of the Royal Asiatic Society. 3 (në anglisht). Cambridge University Press. 13 (1): 1–20.
• Teotonio R. De Souza (1990). Goa Through the Ages. Goa University Publications Series No. 6 (në anglisht). Vëll. 2: An Economic History. Nju Delhi: Concept Publishing Company. ISBN 978-81-7022-259-0. Marrë më 2 dhjetor 2020.
• "Catalogue Description: 'The British Occupation of the Portuguese Settlements in India, Goa, Diu, Damaun, ..." discovery.nationalarchives.gov.uk (në anglisht). The National Archives. Arkivuar nga origjinali më 10 korrik 2022. Marrë më 31 maj 2018.
• Luís Filipe Ferreira Reis Thomaz (1994). De Ceuta a Timor (në portugalisht) (bot. i 2-të). DIFEL. isbn-1- 972290308-X, isbn-13 978-972290308-0.
• Timothy D. Walker (2021). "Contesting Sacred Space in the Estado da India: Asserting Cultural Dominance over Religious Sites in Goa". Ler História (në anglisht) (78): 111–34. doi:10.4000/lerhistoria.8618. ISSN 0870-6182. Marrë më 26 gusht 2021.

Lidhje të jashtme

• "History of the Portuguese and the Dutch in Ceylon, India, Malacca, Bengal, Formosa, Africa, Brazil". ColonialVoyage.com (në anglisht).
• "Biographical entries on Portuguese viceroys and governors of India (1550–1640" (PDF) (në anglisht dhe portugalisht). Virtual Encyclopedia of the Portuguese Expansion.