Shala e Bajgorës

Shala e Bajgorës, është trevë malore që shtrihet mes luginës së Ibrit dhe Llapit në rrëzat e Kopaonikut.^[1] Emri Shalë e Bajgorës ka mbetur nga fisi Shalë dhe fshati qëndror Bajgorë, pasi vendbanimi Bajgorë është territorialisht vendbanimi më i madh i kësaj treve. Vuk Karaxhiq në fjalorin e vet, të vitit 1818, e ka regjistruar, Shalën në Kosovë si vend dhe fis shqiptar. ^[2]

Gjeografia

Kjo hapësirë malore gjendet rreth minierës së Stantërgut, ku nxirret xehja e plumbit dhe e zinkut. Kjo trevë përbëhet prej disa fshatrave malore, të populluara vetëm me popullsis shqiptare dhe e cila merret mexehtari dhe blegtori. Shala e Bajgores është pjesë e Kosovës së Veriut, pranë së cilës ndodhet edhe Miniera e Trepçës.

Shala e Bajgores kufizohet me Mitrovicën, Vushtrrinë, Zveçanin, Kastriotin e Besianën ndërsa në pjesën veriore kufizohet me Serbinë. Ka pasuri të mëdha natyrore dhe bujqësore, duke përfshirë arin, argjendin, bronzin, aluminin, bakrin dhe hekurin. Fshatrat më të njohura të Shalës së Bajgorës janë: Bajgora, Bare, Boletini, Gumnishti, Kaçandolli, Kovaçica, Kutlloci, Mazhiqi, Magjera, Melenica, Rashani, Rrëzhana, Selaca, Skroma, Stantërgu, Tërstena, Vllahia, Zabërgja, Zasella, Vidishiqi, etj.^[3]

Klima

Temperaturat në Shalën e Bajgorës varësisht nga stinët janë jo aq të larta dhe sillen mesatarisht gjatë vitit 4 - 8° celsius, në stinën e verës reth 15°celcius, në stinën e vjeshtës rreth 10°celcius, në stinën e dimrit reth - 6°celsius dhe në stinën e pranverës reth 8 - 9°celcius. Të reshurat atmosferike në këtë trevë janë të shpeshta, mesatarja e rënies së shiut në pranverë janë 100 mm në 1m² ndërsa gjatë vjeshtës 425mm në 1m² dhe ditë me borë gjatë një viti ka mesatarisht 67,5 ditë, në lugina e ultërsira 37.5ditë e në lartësira deri në 160 ditë, pra nëse merren të reshuurat atmosferike në tërësi mesatarja e tyre gjatë një viti është 600 - 1100 mm në 1m².

Klima e kësaj treve është:

Klima e mesme kontinentale që përfshinë pjesën e luginave dhe pjesën jugore të Shalës së Bajgorës dhe
Klima malore kontinentale e cila mbizotron në viset më të larta malore mbi 1300 m lartësi mbidetare.

Vendbanimet e Shalës së Bajgorës

Treva e Shalës së Bajgorës përfshinë një sipërfaqe rreth 433 km² dhe përbëhet prej 54 vendbanimeve:

* Bajgora Bajgora
* Bare Barja (Mitrovicë)
* Bahtiri
* Bistrica
* Boletini
* Bozhlani
* Breca
* Ceraja
* Cecelia
* Dedia
* Gumnishta
* Kaçanolli
* Karaça
* Kçiç i Madh
* Kçiç i Vogël
* Kovaçica
* Koshtova
* Kurillova
* Kutllovci
* Lipa
* Lisica
* Maxhera
* Mazhiqi
* Melenica
* Murgull
* Ofqari
* Rahova
* Rashan i Epërm
* Rashan i Poshtëm
* Reka
* Rrëzhana
* Selaci
* Skoçna
* Skroma
* Sllakofci
* Smrekonica
* Stantërgu - Qytetza
* Stantërgu - Fshati
* Strana( Cërnusha )
* Suma ( Pasoma )
* Sylevica
* Shlivovica
* Shupkofci
* Tërllabuqi
* Tërstena
* Tuneli i Parë
* Vesekofci
* Vidishiqi
* Vllahia
* Zabërgja
* Zasella
* Zijaça
* Zhazha
* Zhitia

Qendra Skitare

Bjeshkët e Shalës së Bajgorës janë mjaft të pasura me shtigje ideale për skijim në borë dhe mbi bar. Funksionon edhe Qendra Skitare “Shala e Bajgorës” në Bajgorë. Në këtë trevë të Bajgorës janë ngritur dy skilifta me gjatësi 200 dhe 500 metra si dhe Moteli “Dodona” me kushte ideale për pritjen e skiatorëve dhe dashamirëve të sportit të skive. ^[4]

Shih edhe

Referime

^ Shala e Bajgorës, zonë e re turistike
^ Dr. Latif Mulaku " Govor Albanca Bajgorske Salje ", Prishtinë 1968"
^ Fazli Hajrizi:Shala e Bajgorës në vështrimin historik Arkivuar 25 korrik 2018 tek Wayback Machine, trepça.net
^ "Kopje e arkivuar". Arkivuar nga origjinali më 19 janar 2018. Marrë më 17 dhjetor 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)

Lidhje të jashtme

Commons: Shala e Bajgorës – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale

Ky artikull me tematikë në lidhje me gjeografinë e Kosovës është një faqe cung. Ju mund të ndihmoni Wikipedia-n duke e përmirësuar atë.

[1] Shala e Bajgorës, zonë e re turistike

[2] Dr. Latif Mulaku " Govor Albanca Bajgorske Salje ", Prishtinë 1968"

[3] Fazli Hajrizi:Shala e Bajgorës në vështrimin historik Arkivuar 25 korrik 2018 tek Wayback Machine, trepça.net

[4] "Kopje e arkivuar". Arkivuar nga origjinali më 19 janar 2018. Marrë më 17 dhjetor 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)

[1]

[2]

[3]

[4]