Wikipedia

Forcat e Armatosura të Malit të Zi

Forcat e Armatosura të Malit të Zi (malazisht: Војска Црне Горе, romanizuar: Vojska Crne Gore) janë forcat ushtarake të Malit të Zi. Forcat e Armatosura përbëhen nga ushtria, marina dhe forca ajrore.

Ushtria e Malit të Zi

Emblema e Ushtrisë së Malit të Zi
Themeluar 1879
Forma e tanishme 2006
Degët Forcat Tokësore
Forcat Ajrore
Forcat Detare
Qendra e Bazës Pogdoricë
Komanda
Presidenti Filip Vujanoviq
Ministri i Mbrojtjes Milica Pejanović-Đurišić
Shefi i Shtabit Admiral Dragan Samardžić
Fuqia njerëzore
Ushtria mosha 18+
Shërbimi i Detyrueshëmn Hequr në 2006
Personel aktiv 2,368 (2021)
Personeli rezervë 2,791 (2021)
Shpenzimet
Buxheti €61,000,000 (2019)
Përqind e GDP-së 2.68% (2019)
Industria
Furnitorë të brendshëm TARA Group
Furnitorë të jashtëm Australia Australia
Gjermania Gjermania
Rusia Rusia
Serbia Serbia

Ushtria aktualisht mban një forcë prej 2.350 anëtarësh aktivë. Pjesa më e madhe e pajisjeve dhe forcave të saj u trashëguan nga Forcat e Armatosura të Serbisë dhe Malit të Zi; duke qenë se Mali i Zi përmbante të gjithë vijën bregdetare të ish bashkimit, ai mbajti të gjithë forcën detare.

Mali i Zi në dhjetor të 2009 u pranua në Planin e Veprimit për Anëtarësim. Në qershor 2017, iu bashkua NATO-s si anëtari i 29 gjithashtu është anëtar i Kartës së Adriatikut.

Mali i Zi merr pjesë në operacionet për paqe të NATO-së, OKB-së dhe BE-së.

Komanda

Redakto

Udhëheqja

Redakto

Komandant i Përgjithshëm, Presidenti Milo Gjukanoviq

Ministria e Mbrojtjes

Redakto

Ministri i Mbrojtjes, Rashko Konjeviq

Shefi i Shtabit të Përgjithshëm, gjeneral brigade, Milutin Gjuroviq

Bazat

Redakto

Bazat Ajrore

Redakto

Bazat Detare

Redakto
  • Baza Detare e Barit
  • Baza Pero Ćetkoviq
  • Baza e Prishtinës

Bazat e Ushtrisë

Redakto
  • Baza ushtarake Millovan Sharanović
  • Baza e Ushtrisë në Nikshiq
  • Baza e Ushtrisë V. K. Vologjë
  • Baza ushtarake e Brezës
  • Baza e Ushtrisë Masline
  • Baza e Ushtrisë Andrijevicë

Njësitë dhe Struktura

Redakto
  •   Shtabi i Përgjithshëm, në Podgoricë
    •   Batalioni i Parë i Këmbësorisë, në Danilovgrad
      • Kompania e 1-të e Këmbësorisë, në Nikshiq
      • Kompania e 2-të e Këmbësorisë, në Pljevlja
      • Kompania e 3-të e Këmbësorisë, në Andrijevicë
      • Kompania e Këmbësorisë Malore, në Kolashin
      • Kompania për Mbështetjen e Zjarrit, në Podgoricë
      • Toga e Sinjaleve, në Danilovgrad
      • Toga e Mbrojtjes NBC, në Danilovgrad
      • Seksioni i Shërbimit, në Danilovgrad
  •   Forca Ajrore, në Bazën Ajrore të Podgoricës
  •   Marina, në Bar
    • Varkë Patrulluese P105
    • Varkë Patrulluese P106
    • Kompania e Mbikëqyrjes Bregdetare
    • Anija Trajnuese "Jadran"
    • Detashmenti i Varkave Ndihmëse
    • Kompania Mbështetëse, në Danilovgrad
  • Batalioni i Mbështetjes Luftarake, në Podgoricë
  • Batalioni i Mbështetjes, në Danilovgrad
    • Kompania Inxhinierike
    • Kompania e Mirëmbajtjes
    • Kompania e Përzier Logjistike
    • Toga e Magazinave
    • Toga Logjistike
  • Batalioni II i Këmbësorisë (Rezervë), në Plevla
  • Batalioni i III-të i Këmbësorisë (Rezervë), në Andrijevicë
  • Batalioni i Artilerisë së Përzier (Rezervë), në Nikshiq
  • Qendra e trajnimit, në Danilovgrad
  • Qendra Mjekësore, në Podgoricë
  • Kompania e Sinjalit dhe Luftës Elektronike, në Podgoricë

Gradat dhe Shenjat

Redakto

https://en.wikipedia.org/wiki/Military_ranks_of_Montenegro

Ushtria Para 1918

Redakto

Formacionet

Redakto

Në vitin 1906 ushtria malazeze mori rregulloret e para të sistematizuara dhe Ligji për Organizimin e Ushtrisë u miratua në vitin 1910. U krijuan Këmbësoria dhe Artileria, pasuar nga dy degë të specializuara (zbuluese dhe pioniere) dhe degë shtesë (mjekësore, punëtori ushtarake, stafi i gjykatës ushtarake, xhandarmëria dhe logjistika).

Në vitin 1913 xhandarmëria malazeze u bë një njësi speciale e Policisë Ushtarake.

Që nga krijimi i sistemit të brendshëm të telekomunikacionit malazez në 1869, jetik për rrjedhën e informacionit ushtarako-mbrojtës, ai ishte nën juridiksionin e Ministrisë së Ushtrisë.

Deri në vitin 1912, territori i Mbretërisë së Malit të Zi ishte i ndarë në katër zona të ndarjes:

  • 1.Zona divizioni Cetinje
  • 2.Zona divizioni i Podgoricës
  • 3.Zona divizionale e Nikshiqit
  • 4.Zona divizioni Kolašin

Pas luftërave 1912-1913, u krijuan dy divizione shtesë në fushë:

  • 5.Zona divizioni Pljevlja
  • 6. Zona e ndarjes së Pejës

Deri në vitin 1912, Ushtria Malazeze kishte 11 zona brigadash, 52 rrethe dhe 322 zona trupash batalioni. Divizionet përbëheshin nga Brigada 2–3 e Këmbësorisë.

Çdo komandë divizioni kishte tre bateri artilerie. Në prag të Luftës së Parë Ballkanike, Mbretëria e Malit të Zi rreshtoi 55.000 ushtarë.

Pas krijimit të Mbretërisë së Malit të Zi në vitin 1910, Mali i Zi u përfshi në tri luftëra ku e para ishte Lufta e Parë Ballkanike, në aleancë me Serbinë, Greqinë, Rumaninë dhe Bullgarinë kundër Perandorisë Osmane. Lufta e Dytë Ballkanike u zhvillua midis Malit të Zi, Serbisë, Greqisë, Rumanisë dhe Perandorisë Osmane kundër Bullgarisë, me pasojë Bullgarinë duke humbur territore të konsiderueshme në veri, Thrakë dhe Maqedoni.

Ushtria e Malit të Zi para vitit 1918 ishte shumë më e madhe se ushtria e sotme. Gjatë Luftës së Parë Botërore, Mali i Zi mobilizoi 50,000 trupa. Komandant i Përgjithshëm ishte mbreti Nikolla I i Malit të Zi, ndërsa Gjeneral i Shtabit ishte Bozhidar Jankoviq. Njësitë e përfshira:

  • Divizioni i Pljevljes

Divizioni Pljevlja komandohej nga brigadieri Luka Gojnić. Divizioni përbëhej nga 10 batalione. Ajo kishte rreth 6,000 ushtarë dhe patrullonte zonën në lindje nga Pljevlja.

  • Detashmenti i Hercegovinës

Detashmenti i Hercegovinës komandohej nga Serdar (konti) Janko Vukotiq. Detashmenti përbëhej nga 15 batalione. Ajo kishte rreth 15,000 ushtarë dhe patrullonte kufirin me Hercegovinën.

  • Detashmenti i Lovçenit

Detashmenti i Lovçenit komandohej nga divizari Mitar Martinoviq. Detashmenti përbëhej nga 18 batalione. Ajo kishte rreth 8,000 ushtarë dhe patrullonte zonat e Lovçenit dhe Sutormanit.

  • Detashmenti i Serbisë së Vjetër

Detashmenti 'Serbia e Vjetër' komandohej nga brigadieri Radomir Veshoviq. Detashmenti përbëhej nga 13 batalione. Ajo kishte rreth 6000 ushtarë dhe siguronte kufirin shqiptar.

Uniformat

Redakto

Shumica e ushtarëve të ushtrisë malazeze nuk kishin uniforma. Në mobilizim, ushtarëve iu dhanë një pushkë dhe një distinktiv për t'i vendosur kapelën. Të dy ushtarët dhe oficerët në rezervë kishin veshur kostume kombëtare. Shenjat në kapele kishin dizajne të ndryshme në varësi të gradës së mbajtësit.

Rangjet dhe Distinktivët

Redakto

Të gjithë malazezët nga 18 deri në 62 vjeç ishin rekrut. Rekrutimi bëhej 3 herë në vit, dhe rekrutët në kohë paqeje duhej të ishin të paktën 25 vjeq.

  • Gradat e oficerëve ishin: potporuçnik, poruçnik, kapetan, komandir, brigadir, divizijar.
  • Gradat e nënoficerëve ishin: deseçar, donarednik, narednik
  • Gradat ceremoniale ishin: serdar, vojvodë

Operacionet Paqeruajtëse

Redakto

Mali i Zi merr pjesë në operacionet e paqes nën patronazhet e NATO-s dhe OKB-së si trupa ushtarake dhe vëzhgues. Ministri i Mbrojtjes tha se 85 ushtarë janë trajnuar për misione ndërkombëtare. Ushtarët malazezë trajnohen nga Bundeswehr-i gjerman.

Mali i Zi dërgoi 45 trupa dhe personel mjekësor në misionin ISAF në Afganistan dhe më vonë mori pjesë në Misionin Resolute Support.

Mali i Zi gjithashtu merr pjesë në misionet paqeruajtëse të OKB-së në Liberi, UNMIL, Qipro, UNFICYP si vëzhgues ushtarak dhe Somali, EU-NAVFOR.

Current Mission Organization Country Nr. of personnel
NATO EFP NATO Letonia Ekipi i forcave speciale
KFOR NATO Kosovo 2 Oficerë
UNMIL OKB Liberia Oficerët si vëzhgues ushtarakë
UNFICYP OKB Qiproja Oficerët si vëzhgues ushtarakë
MINURSO OKB Sahara Perëndimore Oficerët si vëzhgues ushtarakë
EU-NAVFOR BE Somalia 12 anëtarë (ekip APVD)
EUTM Mali BE Mali Trajnimi i oficerëve

Pajisjet

Redakto

Ushtria Tokësore

Redakto
Weapon Country Manufactured Cartridge Quantity Pictures Notes
Pistoletat
Glock 17[1]   Austria Parabellum 9×19mm   Arma standarde e ushtrisë malazeze.[2]
Zastava CZ 99   Jugosllavia  Serbia Parabellum 9×19mm   Arma standarde e ushtrisë malazeze.
Tara TM9   Mali i Zi Parabellum 9×19mm Në Testim
Gjysmë Mitralozët
Heckler & Koch MP5   Gjermania Parabellum 9×19mm   Përdoret nga Forcat Speciale.[3][4]
Pushkët e Sulmit
Zastava M59/66   Jugosllavia 7.62×39mm   Pushkë ceremoniale
MPT-76   Turqia 7.62×51mm NATO

5.56×45mm NATO

30   15 x pushkë në kalibrin e NATO-s 7.62x51 mm dhe pushkë 15 x në municion 5.56×45 mm të NATO-s sipas një protokolli të nënshkruar nga përfaqësuesit e ministrive të mbrojtjes turke dhe malazeze në Ankara më 1 tetor.[5]
G36   Gjermania 5.56×45mm NATO 655

(as of 2015)[6]

  Pushkë standarde e ushtrisë malazeze
Steyr AUG   Austria 5.56×45mm NATO   Përdoret nga Forcat Speciale
Heckler & Koch HK416   Gjermania 5.56×45mm NATO   Përdoret nga Forcat Speciale.[3][7]
Tara TM4   Mali i Zi 5.56×45mm NATO Ne Testim
Zastava M70/M70A   Jugosllavia  Serbia 7.62×39mm   Në rezervë
Pushkët Snajper
Heckler & Koch PSG1   Gjermania 7.62×51mm NATO   PSG 1 dhe MSG 90 në shërbim..[8][9]
Zastava M93 Black Arrow   Jugosllavia  Serbia 12.7×108mm   Në shërbim
Zastava M76   Jugosllavia  Serbia 7.92×57mm   Në rezervë
Zastava M91   Jugosllavia  Serbia 7.62×54mmR   Në rezervë
Mitralozët
Zastava M84   Jugosllavia  Serbia 7.62×54mmR   Në shërbim.[3]
Zastava M72   Jugosllavia  Serbia 7.62×39mm   Në rezervë
Granatahedhësi
BGA 30mm   Serbia 30mm   Në shërbim
Heckler & Koch AG36   Gjermania 40mm   Në shërbim
Anti-tank
M79 "Osa"   Jugosllavia 90mm rocket   Në shërbim, planifikuar për të blerë MANPATS të reja
M80 "Zolja"   Jugosllavia 64mm rocket   Në shërbim, planifikuar për të blerë MANPATS të reja
9M14 Malyutka {{ {{{1}}} alias = Soviet Union flag alias = Flag of the Soviet Union.svg flag alias-1922 = Flag of the Soviet Union (1922–1923).svg flag alias-1923 = Flag of the Soviet Union (1924).svg flag alias-1924 = Flag of the Soviet Union (1924–1936).svg flag alias-1936 = Flag of the Soviet Union (1936 – 1955).svg flag alias-1955 = Flag of the Soviet Union.svg flag alias-coast guard-1924 = USSR, Flag KGB 1924.svg link alias-coast guard-1924 = Soviet Border Troops flag alias-coast guard-1935 = USSR, Flag KGB 1935.svg link alias-coast guard-1935 = Soviet Border Troops flag alias-coast guard = USSR, Flag KGB 1950.svg link alias-coast guard = Soviet Border Troops flag alias-air force=Flag of the Soviet Air Force.svg link alias-air force=Soviet Air Forces flag alias-army = Flag of the Soviet Union.svg link alias-army = Soviet Army flag alias-naval = Naval Ensign of the Soviet Union (1950–1991).svg flag alias-naval-1924 = Naval Ensign of the Soviet Union (1923–1935).svg flag alias-naval-1935 = Naval Ensign of the Soviet Union 1935.svg link alias-naval = Soviet Navy flag alias-navy = Naval Ensign of the Soviet Union (1950–1991).svg link alias-navy = Soviet Navy flag alias-marines= Flag of the Soviet Union.svg link alias-marines= Soviet Naval Infantry flag alias-military= Flag of the Soviet Union.svg link alias-military= Soviet Armed Forces size = name = altlink = altvar = variant =

}}  Jugosllavia

64mm rocket   Në shërbim
Mortaja
M57 mortar   Jugosllavia 60mm 43   Në shërbim
M69 mortar   Jugosllavia 82mm 44   14 aktive, (30 në rezervë)
M74/M75 mortar   Jugosllavia 120mm 32   Në shërbim.[10]
Howitzer
D-30J 122 mm {{ {{{1}}} alias = Soviet Union flag alias = Flag of the Soviet Union.svg flag alias-1922 = Flag of the Soviet Union (1922–1923).svg flag alias-1923 = Flag of the Soviet Union (1924).svg flag alias-1924 = Flag of the Soviet Union (1924–1936).svg flag alias-1936 = Flag of the Soviet Union (1936 – 1955).svg flag alias-1955 = Flag of the Soviet Union.svg flag alias-coast guard-1924 = USSR, Flag KGB 1924.svg link alias-coast guard-1924 = Soviet Border Troops flag alias-coast guard-1935 = USSR, Flag KGB 1935.svg link alias-coast guard-1935 = Soviet Border Troops flag alias-coast guard = USSR, Flag KGB 1950.svg link alias-coast guard = Soviet Border Troops flag alias-air force=Flag of the Soviet Air Force.svg link alias-air force=Soviet Air Forces flag alias-army = Flag of the Soviet Union.svg link alias-army = Soviet Army flag alias-naval = Naval Ensign of the Soviet Union (1950–1991).svg flag alias-naval-1924 = Naval Ensign of the Soviet Union (1923–1935).svg flag alias-naval-1935 = Naval Ensign of the Soviet Union 1935.svg link alias-naval = Soviet Navy flag alias-navy = Naval Ensign of the Soviet Union (1950–1991).svg link alias-navy = Soviet Navy flag alias-marines= Flag of the Soviet Union.svg link alias-marines= Soviet Naval Infantry flag alias-military= Flag of the Soviet Union.svg link alias-military= Soviet Armed Forces size = name = altlink = altvar = variant =

}}

122mm 12   Në shërbim.[10]
MLRS
M-94 Plamen-S   Jugosllavia 128mm 18   Në shërbim.[10]
Transportues Personeli i Blinduar
BOV VP М86   Jugosllavia 6   Në shërbim.[11][10]
Achleitner RCV Survivor   Austria  Gjermania 4[11]   Në shërbim[12] me forcat speciale,[3] planifikohet të blihen edhe 26 automjete të tjera. Modifikimi Achleitner në një shasi kamioni MAN.
LAPV Enok   Gjermania 6   Dhuruar nga Gjermania në 2018.[13]
Oshkosh L-ATV   SHBA 67   Mali i Zi nënshkroi një marrëveshje qeveri-me-qeveri me SHBA-në për prokurimin e 67 automjeteve.[14]
Humvee   SHBA (0)20   Donacion i ardhshëm nga SHBA.[11]
Otokar Cobra   Turqia 1   Mjet i zbulimit bërthamor, biologjik, kimik.
Shkaterrues Tankesh
BOV 1 POLO M-83   Jugosllavia 9   Në shërbim, i armatosur me 6 raketa AT-3.[10]
Off-road utility vehicle
Achleitner MMV Survivor   Austria  Japonia 16   Në shërbim,[11] planifikohet të blihen edhe 20 automjete të tjera. Modifikimi Achleitner në një shasi Toyota SUV.
Toyota Hilux   Japonia   Në shërbim
Toyota Land Cruiser   Japonia Në shërbim, autoambulancë.
Puch 300GDPuch 290D[15]   Austria   Në shërbim
Mercedes-Benz G-Class[15]   Gjermania Në shërbim
Pinzgauer 710   Austria   Në shërbim
Lada Niva 1.5Lada Niva 1.7   Rusia   Në shërbim
Kamionet
TAM 110TAM 130TAM 150   Jugosllavia  Sllovenia   Në shërbim
FAP 2026FAP 2226FAP 1314   Jugosllavia  Serbia   Në shërbim
BMC 185-09   Turqia Mjet taktik me rrota. Donacion i ardhshëm nga Turqia.
BMC 235-16   Turqia Mjet taktik me rrota. Donacion i ardhshëm nga Turqia.
Iveco Trakker   Italia Në shërbim, kamion hale.
Iveco EuroCargo   Italia Në shërbim, kamion hale.
Automjete inxhinierike
IMK TG-110IMK TG-140IMK TG-160IMK TG-190IMK TG-220   Jugosllavia   Buldozer me zingjirë
IMK ULT-160   Jugosllavia   Buldozer me rrota
CAT 434F   SHBA   Ngarkues skafie
Mercedes-Benz Unimog   Gjermania   Automjet për shumë qëllime

Marina

Redakto
Class Country Manufactured Variants Quantity Pictures Notes
Frigate
Kotor class   Jugosllavia – P-33 Kotor

- P-34 Novi Sad

1

1

  2 në rezervë[16]
Fast attack craft
Končar class   Jugosllavia – RTOP-405 Jordan Nikolov Orce

– RTOP-406 Ante Banina

1

1

  Në rindërtim. Anija RTOP-405 hyri në shërbim në vitin 2019. me emrin P-105 "Durmitor"
Transport and support
PO class   Jugosllavia – PO91 1 1 në rezervë
Tugboats
Salvage tug   Jugosllavia – PR-41 (Orada)

- LR-77

1

1

  2 në shërbim aktiv
Sailing ship
Jadran   Gjermania Përdoret si një anije trajnimi 1   1 në shërbim aktiv
Motor sailboat   Jugosllavia – Bojana

- Milena

1

1

  2 në shërbim aktiv
Motorboat
Diving boat   Jugosllavia -Ronilačka baraksa 81

-Ronilačka barkasa 85

1

1

  2 në shërbim aktiv
Motor boat Polycat   Holanda 1 1 në shërbim aktiv
Motor boat   Jugosllavia – ČM 33 1 1 në shërbim aktiv
Inflatable boat
Valiant 620PT   Britania e Madhe Përdoret nga Toga Detare 2   2 në shërbim aktiv
Motor yacht
Jadranka   Jugosllavia VIP Yacht 1   Ofrohet per shitje
Floating crane
Floating Crane   Jugosllavia LDI 18 1   1 në shërbim aktiv

Forca Ajrore

Redakto
Aircraft Country Manufactured Variant Quantity Pictures Notes
Transport
Cessna 421 Golden Eagle   SHBA Cessna 421B Golden Eagle 1   Për transport, evakuim mjekësor dhe trajnim.
Transport and utility helicopters
SOKO Gazelle   Franca  Jugosllavia HO-42/45
HI-42 Hera
HN-45 Gama 		13   Prodhuar me licencë në Jugosllavi. Zëvendësimi i planifikuar me helikopterë të rinj në 5 vitet e ardhshme, një nga helikopterët e mundshëm është Bell 505 Jet Ranger X.
Bell 412   SHBA

  Kanadaja

412EP
412EPI 		1
2 		  Një variant EP dhe dy variante EPI. Evakuim mjekësor, kërkim-shpëtim, zjarrfikje ajrore, patrullim.
Training helicopters
Bell 505   Kanadaja Bell 505 Jet Ranger X 2   Dy për trajnimin e pilotëve[17]
Mbrojtja Ajrore
9K32 Strela-2M {{ {{{1}}} alias = Soviet Union flag alias = Flag of the Soviet Union.svg flag alias-1922 = Flag of the Soviet Union (1922–1923).svg flag alias-1923 = Flag of the Soviet Union (1924).svg flag alias-1924 = Flag of the Soviet Union (1924–1936).svg flag alias-1936 = Flag of the Soviet Union (1936 – 1955).svg flag alias-1955 = Flag of the Soviet Union.svg flag alias-coast guard-1924 = USSR, Flag KGB 1924.svg link alias-coast guard-1924 = Soviet Border Troops flag alias-coast guard-1935 = USSR, Flag KGB 1935.svg link alias-coast guard-1935 = Soviet Border Troops flag alias-coast guard = USSR, Flag KGB 1950.svg link alias-coast guard = Soviet Border Troops flag alias-air force=Flag of the Soviet Air Force.svg link alias-air force=Soviet Air Forces flag alias-army = Flag of the Soviet Union.svg link alias-army = Soviet Army flag alias-naval = Naval Ensign of the Soviet Union (1950–1991).svg flag alias-naval-1924 = Naval Ensign of the Soviet Union (1923–1935).svg flag alias-naval-1935 = Naval Ensign of the Soviet Union 1935.svg link alias-naval = Soviet Navy flag alias-navy = Naval Ensign of the Soviet Union (1950–1991).svg link alias-navy = Soviet Navy flag alias-marines= Flag of the Soviet Union.svg link alias-marines= Soviet Naval Infantry flag alias-military= Flag of the Soviet Union.svg link alias-military= Soviet Armed Forces size = name = altlink = altvar = variant =

}}  Jugosllavia

SAM portativ në lartësi të ulët   Planifikohet për të blerë MANPATS të reja
Bofors 40 mm   Suedia Autotop 40mm L/70,

punon me radarin GIRAFFE

  E planifikuar për modernizim
GIRAFFE Radar   Suedia Radari i paralajmërimit të hershëm, funksionon

me Bofors 40mm L/70

  E planifikuar për modernizim

Galeria

Redakto

Shih edhe

Redakto

Ministria e Mbrojtjes (Mali i Zi), Ushtria Malazeze, Marina Malazeze, Forca Ajrore Malazeze.

Referime

Redakto
  1. ^ http://www.gov.me/files/1256832119.pdf Page 15
  2. ^ "PIŠTOLJ – GLOCK 17". www.vojska.me. Arkivuar nga origjinali më 4 shkurt 2021. Marrë më 5 janar 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ a b c d Lua error te Moduli:Citation/CS1 te rreshti 1697: attempt to index field '?' (a nil value).
  4. ^ "AUTOMAT HECKLER AND KOCH – MP5". www.vojska.me. Arkivuar nga origjinali më 3 shkurt 2021. Marrë më 5 janar 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ DFNS. "Turkey gifts MPT rifles to Montenegro". DFNS.net Land (në anglishte amerikane). Arkivuar nga origjinali më 14 maj 2020. Marrë më 14 nëntor 2019.
  6. ^ "Schriftliche Fragen an die Bundesregierung im Monat Januar 2015; Frage Nr. 195" (PDF) (në gjermanisht). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 5 janar 2023. Marrë më 5 janar 2023.
  7. ^ "HECKLER AND KOCH – HK 416". www.vojska.me. Arkivuar nga origjinali më 5 shkurt 2021. Marrë më 5 janar 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ "POLUAUTOMATSKA SNAJPERSKA PUŠKA PSG 1". www.vojska.me. Arkivuar nga origjinali më 16 maj 2020. Marrë më 5 janar 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ "HECKLER AND KOCH MSG 90". www.vojska.me. Arkivuar nga origjinali më 31 janar 2021. Marrë më 5 janar 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ a b c d e International Institute for Strategic Studies (14 shkurt 2017). The Military Balance 2017 (në anglisht). Vëll. 117 (bot. 1). London, United Kingdom: Routledge. fq. 138. ISBN 978-1857439007.
  11. ^ a b c d "Mašan – czarnogórski samochód opancerzony". www.altair.com (në polonisht). 30 gusht 2018.
  12. ^ "2.5 TOYOTA RCV SURVIVOR I 4x4". www.vojska.me. Arkivuar nga origjinali më 31 janar 2021. Marrë më 5 janar 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ Bozinovski, Igor (13 shtator 2018). "Germany gifts light armoured vehicles to Montenegro". www.janes.com. Skopje: IHS Jane's. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ Bozinovski, Igor (8 tetor 2019). "Montenegro equips NATO-declared forces with JLTVs". Jane's 360. Marrë më 7 shkurt 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ a b Montenegro army land ground armed forces military equipment armored vehicle intelligence pictures – Army Recognition
  16. ^ "Crna Gora prodaje "Kotor" i "Pulu"". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ "Montenegro Air Force adding two Canadian-built Bell 505s". 10 qershor 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Forcat_e_Armatosura_të_Malit_të_Zi&oldid=2627034"