Regjistrimet e popullsisë në Kosovë

Regjistrimet e popullsisë në Kosovë paraqesin procese sistematike të grumbullimit të të dhënave të popullsisë së Kosovës. Ky proces përfshinë edhe regjistrimin e banesave dhe pronave brenda territorit të Kosovës në një kohë të caktuar duke prezentuar një imazh statistikor që përmes të dhënave tregon se kush jeton në Kosovë, kushtet socio-ekonomike dhe kushtet e jetesës së tyre. Regjistrimi është një nga veprimtaritë statistikore më të rëndësishme që siguron një informacion te detajuar mbi numrin dhe strukturën e popullsisë, e krahasueshme edhe në njësi shumë të vogla gjeografike. Regjistrimi nuk është i lidhur me regjistrat e taksave, pensioneve, pronësisë, shpërndarjes se energjisë elektrike apo statusit të emigrantit.

Regjistrimi jep një përshkrim të detajuar të gjitha aspekteve ekonomike, sociale dhe të jetës në Kosovë. Sa njerëz banojnë sot dhe si jetojnë ata, për çfarë shërbimesh kanë nevojë ata, dhe shumë aspekte të tjera të shoqërisë kosovare. Të dhënat e regjistrimit do të sigurojnë këtë informacion dhe do të ndihmojnë autoritetet përgjegjëse të planifikojnë mbi baza reale dhe të hartojnë politika për nevojat konkrete në fushat e shëndetësisë, edukimit, punësimit, infrastrukturës etj. Për më tepër të dhënat e regjistrimit mundësojnë krahasimin midis qyteteve dhe zonave të caktuara kështu që institucionet ndërkombëtare dhe vendore mund të ndjekin me lehtësi zhvillimet dhe të planifikojnë aktivitetet e tyre më me saktësi.

Historia e regjistrimeve

Redakto

Regjistrimi i vitit 1921

Redakto
 
Harta etnografike e Evropës në vitin 1922, C.S. Hammond & Co.
 
Shpërndarja e racave në Gadishullin Ballkanik dhe Azinë e Vogël në 1923, William R. Shepherd Atlas
  • Regjistrimi i popullsisë së Mbretërisë së Serbëve, Kroatëve dhe Sllovenëve të vitit 1921 për territoret që përfshijnë Kosovën e sotme numëronte 439,010 banorë:
Sipas fesë:
Sipas gjuhës amtare:

Në regjistrimin e popullsisë jugosllave të vitit 1921, shqiptarët përbënin shumicën e popullsisë së Kosovës me rreth 64 për qind me rreth 72 për qind që i përkisnin besimit mysliman. [1] [2] [1] [3] [4] [5] [6] [6] [6] [7] Ndërmjet viteve 1918 dhe 1923, si rezultat i politikave shtetërore, 30.000 deri në 40.000 shqiptarë kryesisht myslimanë migruan në rajonet turkeIzmirit dhe Anadollit . [8] Sipas Antonio Baldacci, regjistrimi jugosllav i vitit 1921 nënvlerësoi ndjeshëm numrin e shqiptarëve që jetonin në Kosovë. [9]

Regjistrimi i vitit 1931

Redakto
Sipas fesë:
  • Muslimanët : 379,981 ( 68.83% )
  • Serbë ortodoksë : 150,745 ( 27.31% )
  • Katolikët romakë: 20,568 ( 3,73% )
  • Ungjilltarët : 114 ( 0,02% )
  • të tjera: 656 ( 0.12% )
 
Kolonizimi serb në Kosovë dhe Maqedoninë e Vardarit ndërmjet viteve 1920 dhe 1930. Zonat e kolonizuara janë në vija të trasha të zeza të çelura dhe vendbanimet e kolonizuara tregohen si katrorë të zinj
Sipas gjuhës amtare:

Regjistrimi i vitit 1948

Redakto
 
Në vitin 1945, dekreti që ndalonte përkohësisht kthimin e kolonistëve u botua në listën periodike qeveritare Službeni list.

727 820 gjithsej banorë

Regjistrimi i vitit 1953

Redakto

963.959 gjithsej banorë

Regjistrimi i vitit 1961

Redakto

1 956 196 gjithsej banorë

  • 646,604 shqiptarë ( 67.08% )
  • 227,016 serbë ( 23.55% )
  • 37,588 malazezë ( 3.9% )
  • 8,026 muslimanë etnikë ( 0.83% )
  • 7251 kroatë ( 0.75% )
  • 5203 jugosllavë ( 0.54% )
  • 3,202 romë ( 0.33% )
  • 1,142 maqedonas ( 0.12% )
  • 510 sllovenë ( 0.05% )
  • 210 hungarez ( 0.02% )

Regjistrimi i vitit 1971

Redakto
  • 916.168 shqiptarë ose 73,7%
  • 228,264 serbë ( 18.4% )
  • 31,555 malazezë ( 2.5% )
  • 26,000 myslimanë sllavë ( 2.1% )
  • 14,593 romë ( 1.2% )
  • 12,244 turq ( 1.0% )
  • 8,000 kroatë ( 0.7% )
  • 920 jugosllavë ( 0.1% )

Regjistrimi i vitit 1981

Redakto

359,346 banorë gjithsej [10]

  • 1,226,736 shqiptarë ( 77.42% )
  • 209,498 serbë ( 13.2% )
  • 27,028 malazezë ( 1.7% )
  • 2676 jugosllavë ( 0.2% )

Regjistrimi i vitit 1991

Redakto

Popullsia e regjistruar

Redakto

Sipas rezultateve zyrtare statistikore jugosllave, pothuajse të gjithë shqiptarët dhe disa romë dhe myslimanë etnikë bojkotuan regjistrimin pas thirrjes së Ibrahim Rugovës për të bojkotuar institucionet serbe.

359,346 banorë gjithsej [10]

Sipas përkatësisë etnike:

  • 194.190 serbë
  • 57,758 muslimanë (pakica e bojkotuar)
  • 44,307 romë (minoriteti i bojkotuar)
  • 20.356 malazezë
  • 9091 shqiptarë (shumica e bojkotuar)
  • 10.446 turq
  • 8,062 kroatë ( Janjevci, Letnicani)
  • 3457 jugosllavë
Sipas fesë:
  • 216,742 (60,32%) ortodoksë
  • 126.577 (35,22%) myslimanë
  • 9990 (2,78%) katolikë
  • 1,036 (0,29) Ateist
  • 4,417 (1,23) E panjohur

Popullsia e vlerësuar

Redakto

Enti statistikor i Krahinës Autonome të Kosovës ka vlerësuar numrin e përgjithshëm të shqiptarëve, myslimanëve dhe romëve.

1 956 196 gjithsej banorë

Sipas përkatësisë etnike:

  • 1,596,072 shqiptarë ( 81.6% )
  • 194,190 serbë ( 9.9% )
  • 66,189 muslimanë ( 3.4% )
  • 45,745 romë ( 2.34% )
  • 20,365 malazezë ( 1.04% )
  • 10,445 turq ( 0.53% )
  • 8,062 kroatë ( Janjevci, Letnicani) ( 0,41 )
  • 3,457 jugosllavë ( 0.18% )
  • 11,656 të tjerë ( 0.6% )

Korrigjimet nuk duhet të konsiderohen të jenë plotësisht të sakta. Numri i shqiptarëve nganjëherë konsiderohet si i nënvlerësuar. Nga ana tjetër, ndonjëherë konsiderohet si një mbivlerësim, duke u nxjerrë nga censa e mëparshme që besohet se janë mbivlerësime. Enti i Statistikave të Kosovës thekson se cilësia e regjistrimit të vitit 1991 është “e dyshimtë”. [1].

Regjistrimi i vitit 2011

Redakto

Regjistrimi i popullsisë së Kosovës i vitit 2011 ishte një ngjarje e rëndësishme, duke qenë regjistrimi i parë i kryer në vend që nga viti 1981. Ai synonte të ofronte një pasqyrë gjithëpërfshirëse demografike të Kosovës pas shpalljes së pavarësisë së saj në vitin 2008. Të dhënat e regjistrimit të vitit 2011 kanë qenë vendimtare për politikëbërjen, planifikimin zhvillimor dhe kuptimin e trendeve demografike në Kosovë.[11] Këtu janë disa karakteristika kryesore rreth regjistrimit të Kosovës në vitin 2011:

  1. Popullsia: Regjistrimi tregoi një popullsi totale prej rreth 1.73 milion njerëz.
  2. Përbërja etnike: Grupet etnike shumicë ishin shqiptarët, që përbënin rreth 92.9% të popullsisë. Grupet tjera të rëndësishme etnike përfshinin serbët (1.5%), boshnjakët (1.6%), goranët (0.6%), turqit (0.9%) dhe romët, ashkalitë dhe egjiptianët (1.1%).
  3. Shpërndarja gjinore dhe mosha: Popullsia kishte një strukturë moshore relativisht të re, me një përqindje të madhe individësh nën moshën 25 vjeç. Shpërndarja gjinore ishte mjaft e ekuilibruar, me pak më shumë meshkuj se femra.
  4. Shpërndarja gjeografike: Regjistrimi siguroi të dhëna për shpërndarjen e popullsisë nëpër komunat e Kosovës, ku Prishtina, kryeqyteti, ka popullsinë më të madhe.
  5. Sfidat: Kryerja e regjistrimit u përball me disa sfida, duke përfshirë bojkotin nga shumica e popullsisë serbe në veri të Kosovës dhe pjesë të enklavave jugore, gjë që ndikoi në saktësinë dhe plotësinë e përgjithshme të të dhënave.[12]

Në regjistrimin e vitit 2011 kishte 1,739,825 banorë. ECMI "thirr për kujdes kur i referohet regjistrimit të vitit 2011", për shkak të bojkotit nga komunat me shumicë serbe në veri të Kosovës dhe bojkotit të pjesshëm nga serbët dhe romët në jug të Kosovës. [13] Sipas të dhënave, kjo është përbërja etnike e Kosovës:

Që nga viti 2014, vlerësohet se ka diku rreth 96,000 serbë të Kosovës dhe rreth 3/4 e tyre jetojnë në veri të Kosovës.[14]

Regjistrimi i vitit 2024

Redakto

Shih edhe

Redakto

Referime

Redakto
  1. ^ a b Leurdijk & Zandee 2001
  2. ^ Bokovoy, Melissa (2001). "Scattered Graves, Ordered Cemeteries: Commemorating Serbia's Wars of National Liberation, 1912–1918". përmbledhur nga Bucur, Maria; Wingfield, Nancy M. (red.). Staging the Past: The Politics of Commemoration in Habsburg Central Europe, 1848 to the Present. Purdue University Press. fq. 254. ISBN 9781557531612. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Boškovska 2017.
  4. ^ Clark, Howard (2000). Civil resistance in Kosovo. Pluto Press. fq. 10. ISBN 9780745315690. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Qirezi 2017
  6. ^ a b c Gulyás & Csüllög 2015
  7. ^ Qirezi 2017
  8. ^ Iseni 2008
  9. ^ Malcolm 1998.
  10. ^ a b Bugajski, Janusz (2002). Political Parties of Eastern Europe: A Guide to Politics in the Post-Communist Era. New York: The Center for Strategic and International Studies. fq. 479. ISBN 1563246767. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ Regjistrimi I popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave në Kosovë 2011: rezultatet përfundimtare vlerësim popullsia e Kosovës 2012. Regjistrimi I popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave në Kosovë 2011 = Kosovo population and housing census 2011 (në shqip dhe anglisht). Prishtine: Agjencia e Statistikave të Kosovës. 2013.
  12. ^ Regjistrimi I popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave në Kosovë 2011: rezultatet përfundimtare të dhënat socio-ekonomike sipas komunave. Agjencia e Statistikave të Kosovës. 2013.
  13. ^ "ECMI: Minority figures in Kosovo census to be used with reservations". ECMI. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ Cocozelli 2016, p. 267