Kryekisha e Horës së Arbëreshëve

Kryekisha e Horës së Arbëreshëve e njohur edhe si Kryekisha e Shën Dhimitrit Dëshmor i Madh përkatësisht, Klisha e Shën Mitrit, ose Klisha e madhe (kisha e madhe), është kisha kryesore e ngritur në dinjitetin e katedrales së eparkia e Piana degli Albanesi, njësi elektorale e Kishës Italo-Shqiptare në Siçili .

Kryekisha e Horës së Arbëreshëve
Katedrala e Shën Dhimitrit Dëshmor i Math Cattedrale di Piana degli Albanesi
Fasada e brendshme
Vendndodhja	Hora e Arbëreshëvet
Shteti	Italia
Denominimi	Kishë Katolike Bizantine
Historia
Statusi	Katedrale
Themeluar	1498
Arkitektura
Statusi funksional	Aktive
Stili	Baroku, bizantine, neobizantine
Përfunduar	1644

Katedralja është vendi më i madh dhe më i rëndësishëm i adhurimit në eparki , ku është vendosur mbrojtësi i parë i qytetit dhe i dioqezës . Selia e manifestimeve kryesore të kultit të ritit bizantin dhe e funksioneve solemne me rastin e kremtimeve të eparkut - si për ritet e Epifanisë ( Ujët të pagëzuam ), e Javës së Madhe ( Java e Madhe ) po ashtu edhe për Pashkët ( Pashkët ), ose Krishtlindjeve ( Krishtlindjet ) - është vendi i shenjtërimit dhe shpalljes së peshkopit të shqiptarëve të ritit lindor të Italisë ishullore .

Kryekisha e Horës së Arbëreshëve ndodhet në rrugën kryesore të qytezës, Gjergj Kastrioti - Skënderbeu, dhe ishte selia e peshkopit shugurues të ritit bizantino-grek për shqiptarët e Siçilisë nga viti 1784 dhe, deri më 18 korrik 1924, ishte e vetmja famulli me një kolegj. prej katër baballarëve .

Historia

Priftërinjtë italo-shqiptarë të ritit bizantin

Fasada (1970)

Shkallët barok të vonë

Detajet e fasadës

Famullia u themelua me aktin e koncesionit të 30 gushtit 1488 nga kryepeshkopi i Monreales, Kardinali Juan de Borja, i çifligjeve të Mercu dhe Ayndingli tek të mërguarit shqiptarë nga Gadishulli Ballkanik . Selia e parë e famullisë ishte kisha e San Giorgio Megalomartire, kisha e parë e ndërtuar në qendër të qytetit.

Më 24 korrik 1589 nderet dhe të drejtat e matricës iu transferuan kishës aktuale të San Demetrio Megalomartire, e cila u ndërtua më e madhe se ajo e mëparshme me vendim të përfaqësuesve të popullsisë së qytetit shqiptar të Hora e Arbëreshëve dhe me autorizimin e kryepeshkopi i Monreales.

Fillimisht e ndërtuar sipas kanoneve bizantine, në rindërtimin e shekullit të 16-të ajo u modifikua duke ndjekur stilin popullor perëndimor.

Në gjysmën e parë të shek XVII, nga viti 1641 deri në vitin 1644, kisha iu nënshtrua rinovimeve të ndryshme dhe ndërhyrjes së jashtëzakonshme piktoreske të Pietro Novellit, i cili ekzekutoi afresket monumentale në tre absida.

Nga viti 1784 kisha ishte selia e peshkopit shugurues të ritit grek për shqiptarët e Siçilisë .

Më 12 nëntor 1820 me demin Incumbentes in eam curam Papa Piu VII themeloi "kishën kolegjiale të San Demetrio".

Deri më 18 korrik 1924, në Piana degli Albanesi, kisha e San Demetrio ishte e vetmja famulli e ritit bizantin me një kolegj prej katër famullitarësh ( papas ). Në atë datë ajo u shpërbë në mënyrë kishtare dhe u krijuan tre famulli të tjera, pikërisht ajo e San Giorgio Megalomartire, ajo e Santissima Annunziata dhe ajo e Sant'Antonio i Madh.

Më 26 tetor 1937, në festën e Shën Demetrios dhe me themelimin e Eparkisë së Piana degli Albanesi, kisha u ngrit në dinjitetin e katedrales së qytetit dhe të komuniteteve sicilia-shqiptare të ritit oriental në Siçili.

Që nga viti 1954, në katedralen e Piana degli Albanesi prehen eshtrat e pa korruptuara të të nderuarit At Giorgio Guzzetta, një personalitet i shquar arbëresh që jetoi rreth shekullit të 18-të, që mbrojti ritin oriental dhe identitetin e shqiptarëve të Siçilisë; shkaku i lumturimit të të cilit është duke u zhvilluar.

Punimet e rinovimit të vitit 1960, që synonin përshtatjen e kishës në hapësirën më të pastër liturgjike bizantine, shkaktuan dëmtime shumë të rënda në trashëgiminë artistike dhe kulturore, duke hequr mbishkrimet funerale dhe festive , stemat e gdhendura në gur të familjeve vendase shqiptare, stuko barok u shkatërruan në mënyrë të pariparueshme, kapelat anësore dhe dy altarë të stilit barok në mermer të kuq të imët vendas "Kumeta" u humbën, të vendosura në nefet anësore dhe një kushtuar SS. Kryqëzimi dhe tjetri për Shën Nikollën e Mirës . Kështu u modifikua perceptimi i hapësirave të brendshme të kishës, me zgjerimin e nefit qendror duke e hapur atë, duke e shndërruar qemerin me fuçi të nefit qendror në një tavan me arkë me trarë të pikturuar të ekspozuar.

Që nga fillimi i viteve 1990, nefet e katedrales kanë qenë objekt i një ndërhyrjeje të madhe dekorative liturgjike, ende në zhvillim, nga ikonografi grek Eleuterio Katzaras, duke përshkruar festat despotike.

Shenjat e dy stileve, perëndimore dhe lindore, janë të dukshme sot në kishë: njëra e përfaqësuar nga afresket e Novellit - megjithëse ato zakonisht përfaqësojnë shenjtorët e Kishës Lindore në veshjet e tyre liturgjike - dhe nga pikturat e ndryshme në kanavacë (përfshirë St. Spyridon nga Joseph Patania ); tjetra, ajo lindore, e dëshmuar nga ikonostasi monumental, altari, triptiket e ndryshme të vendosura në nefet anësore, ikonat dhe afresket neobizantine.

Përshkrimi

Fasada

E ndërtuar në fund të shekullit të pesëmbëdhjetë ( 1498 ) dhe e rimodeluar disa herë, arrihet nëpërmjet një oborri kishe të ngritur mbi nivelin e rrugës dhe të kufizuar nga një parmak mermeri. Shkallët janë në barok të vonë dhe kanë pamje nga Corso Kastriota, arteria kryesore e qytetit; portali me vlerë prej guri është gjithashtu barok i vonë. Hyrja e rektoratit ndodhet në shkallët piktoreske në Via Pietro Novelli. Katedralja ka dy hyrje dytësore baroke në anët, njëra ngjitur me hyrjen e rektorit, tjetra në via Arciprete Matranga dhe përballë nëpërmjet S. Demetrio dhe Schiptari. Në fasadë janë vendosur dy stema të lashta prej guri.

Fasada e spikatur është zbukuruar gjithashtu me dy mozaikë nga shkolla Monreale e mesit të shekullit të njëzetë , që paraqesin Krishtin në fron të rrethuar nga shenjtorët luftëtarë Shën Gjergji dhe Shën Dhimitri dhe, në një kamare më poshtë, atë të Virgjëreshës Platytera., duke paraqitur kështu të gjithë shenjtorët mbrojtës të komunitetit.

Këmbanorja

Këmbanorja është e thjeshtë dhe e qëndrueshme, me bazë drejtkëndëshe, tërësisht të suvatuar dhe në fund me majë . Ka tetë dritare njëshe me tre këmbana të mëdha.

Planimetria

Kryekisha ka planimetri gjatësore me tre nefe, të mbyllur me tre absida, me një absidë qendrore të madhe. Përpara restaurimeve të fundit përmendej një transept jo strukturor.

Naosi i majtë, i artikuluar me korin prej druri të stilit barok të vonë

Pjesa e brendshme

Ikona e Hodegetrisë (shekulli i 16-të)

Eshtrat mortore të të nderuarit At Giorgio Guzzetta (1682 – 1756), Apostull i Shqiptarëve të Sicilisë

Brendësia, me tre nefet e ndara nga dy rreshta madhështor prej shtatë kolonash mermeri (nga të cilat në dy rreshtat përkatësisht në gjysmëkolonën e jashtme, të prera përgjysmë përgjatë diametrit dhe të vendosura në mur) dhe harqe të rrumbullakëta.

Ajo ka gjashtë gjire, nga të cilat vetëm katër janë të dukshme nga jashtë. Presbiteri është ngritur me tre shkallë në krahasim me transeptin, i cili nga ana tjetër është ngritur me një shkallë mbi nefet dhe ka një parmak . Presbiteri karakterizohet nga mermeri i çmuar vendas "Kumeta e kuqe", si dhe nga ikonat dhe afresket e shekullit të shtatëmbëdhjetë nga Pietro Novelli.

Një llambadar prej druri i artë spikat nga transepti, marrë nga ai i mëparshmi, por me një stil të përzier në mënyrë të paqartë neo-bizantine dhe neo-barok, i projektuar nga kryeprifti i katedrales Papas Gjergji Schirò dhe i krijuar nga Vincenzo Corpora në vitet 1960 dhe i instaluar. në vitin 1974.

Në një model oriental, të tre nefet përfundojnë me tre absida, ku nefi qendror është më i madh. Ata janë të rrethuar nga një ikonostasi imponues prej druri, më i madhi në Siçili , me ikonat e murgut Kretan Manusaki, i cili mbulon të tre absidat.

Muret anësore të nefit qendror janë pasuruar me afreske të ikonografit grek Eleuterio Hatsaras dhe triptike ikonash që përshkruajnë jetën e Virgjëreshës, festat kryesore dhe baballarët e kishës lindore, ai qendror me afreske të Katzaras që paraqesin festa despotike.

Absida kryesore, fillimisht me pamje nga Lindja sipas kanoneve bizantine, në rindërtimin e shekullit të 16-të - duhet t'i jepte qytetit në rritje një rregullim tjetër urban me prerjen e rrugës kryesore dhe në të njëjtën kohë të kryente punime zgjerimi dhe rinovimi nga mjeshtri nga Monreal D'Allegro - u kthye në drejtim të perëndimit. Aksi i kishës, në fakt, u ndryshua dhe absidat nga lindja u kthyen në perëndim.

Përpjekja për të "latinizuar" artin piktural bizantin për përdorim liturgjik, pas Koncilit të Trentit, pati rezultatin e saj më të rëndësishëm këtu. Pas heqjes me forcë të ikonostasit antik , Pietro Novelli pikturoi muret e brendshme të absidës poligonale si për të ripropozuar në një hapësirë më të artikuluar funksionin fetaro-didaktik të ikonostasit tashmë të munguar. Me këtë rast u kryen punimet dytësore të përfundimit dhe në gjysmën e parë të shekullit të 17-të, nga viti 1641 deri në vitin 1644, kisha iu nënshtrua rinovimeve të ndryshme dhe ndërhyrjes së jashtëzakonshme piktoreske të Pietro Novellit, i cili realizoi afresket në absida . Siç shkruan edhe Agostino Gallo, afresku është i ndarë në tre pjesë: pellgu i absidës dominohet nga figura madhështore e Atit të Përjetshëm, në pjesën e mesme dymbëdhjetë apostujt mund të shihen të lëkundur në kornizat e ndryshme të llaçit dhe të praruar, në pjesën e poshtme. ndani ngjitjen e Krishtit me flamurin e kuq të rrethuar nga etërit e mrekullueshëm të kishës lindore (në atë qendror përfaqësohet Lartësimi i Trinisë dhe në të djathtë Ngjitja e Krishtit në qiell. Në kasafortë Ati bekues midis shtatë kryeengjëj dhe dy rrathë kerubinësh ; përreth Në rendin e sipërm përshkruhen dymbëdhjetë apostujt ; ndërsa në rendin e poshtëm Krishti është i rrethuar nga katër Etërit e Kishës Lindore ( Shën Gjon Gojarti, Shën Vasili, Shën Gregori, St. Athanasius ).

Gjithashtu pas Këshillit të Trentit, format estetike tipike perëndimore të artit të shenjtë si skulptura "në rrumbullakët" hynë në kultin bizantin. Interesant është grupi prej druri polikromi i shekullit të nëntëmbëdhjetë që përshkruan Shën Dhimitrin e Selanikut dhe Shën Nestorin, nga Girolamo Bagnasco dhe punishtja e tij; dhe ju gjithashtu mund të admironi Madonën në mermer alabastri, krijuar nga shkolla toskano-lombarde midis shekujve 15 dhe 16 .

Në murin e djathtë, në krahasim me hyrjen kryesore, gjendet varri në të cilin ruhen eshtrat mortore të të nderuarit At Giorgio Guzzetta, një arbëresh i shquar që vdiq në erën e shenjtërisë , që mbrojti ritin oriental dhe identiteti i popullit të tij, themelimi i seminarit të rëndësishëm italo-shqiptar në Palermo (1734) për edukimin e të rinjve nga kolonitë shqiptare të Siçilisë dhe shumë institucione të tjera fetare katolike të traditës orientale, të cilat rezultuan të rëndësishme edhe për qëllimet e ruajtjes së kulturës shqiptare. . Pranë varrit gjendet një kopje e portretit të shenjtorit Guzzetta. Gjithashtu në të njëjtin mur ka një altar që paraqet Shën Dhimitrin dhe Shën Nestorin . Ikonat e reja bashkëkohore nga ikonografët vendas zbukurojnë katedralen.

Në nefin e majtë ka një pikturë të madhe vaji në kanavacë të vitit 1845 nga Andrea D'Antoni, që përshkruan Shën Nikollën duke dhuruar mallrat e tij për të varfërit.

Vepra më e vjetër dhe artistikisht më e rëndësishme është ikona e Nënës së Zotit me Krishtin nga shkolla Sieneze e vitit 1500 , e pikturuar me tempera veze.

Pas restaurimit të kryer në vitin 1960, kori u zgjerua dhe u transformua dhe qemeri me fuçi i nefit qendror u zëvendësua me një çati me arkë të zbukuruar me ar .

Që nga fillimi i viteve 1990, nefet e katedrales kanë qenë objekt i një ndërhyrjeje të madhe dekorative liturgjike, ende në zhvillim e sipër, nga ikonografi Hatsaras, veprat e të cilit përfaqësojnë jetën e Krishtit dhe atë të shenjtorëve Dhimitër, Nestor, Gjergji, Nikolla, Spiridione., Biagio dhe Lucia.

Së fundmi u vendos një ambo e re e stilit bizantin, e zbukuruar me ikona të shkollës vendase italo-shqiptare nga artisti Zef Giuseppe Barone, që përshkruan jetën e Birit të Zotit.

Afresket nga Pietro Novelli

Afresket e absidës dhe harkut të triumfit nga Pietro Novelli (1641-1644)

Ati i Përjetshëm merr pjesë në Ringjalljen e Krishtit

Ati i Përjetshëm merr pjesë në Ringjalljen e Krishtit

Më 29 tetor 1641, me një akt noterial, Pietro Novelli mori përsipër të:

[...] pikturoj në afresk të gjithë tribunën e kishës kryesore të zonës së Pianës pikërisht në formën e vizatimit.

Punimet përfunduan, pothuajse me siguri, më 29 tetor 1643 . Vitin e ardhshëm ai u kthye për disa kontakte. Në pellgun e absidës ai përshkruan Atin e Përjetshëm, në të djathtën e të cilit qëndron Kryeengjëlli Mikael, i cili, i veshur si luftëtar, mban në dorën e majtë një mburojë me moton "Quis ut deus". Pas tij Urieli, engjëlli ndriçues, tund një shpatë . Ai ndjek Sealtiel në lutje dhe përsëri Barachiel, engjëlli i bekimit, i cili mban një skeptër. Në anën tjetër, në të majtë, Gabrieli, engjëlli "lajmëtar", me një tunikë të bardhë që mban një zambak, simbol i pastërtisë. Ai ndjek Raphaelin, engjëllin e shërimit, i përshkruar teksa i thotë Tobitit të kapte peshkun, i cili do t'i kthejë shikimin. Pastaj Indiel, engjëlli i lavdisë . Pllaka e poshtme paraqet apostujt, dëshmitarët dhe përhapësit e fjalës së Krishtit. Këto figura gjigante senile mbajnë secila emblemën e martirizimit të pësuar ose simbolin e apostullimit të kryer. Ata janë me radhë, nga e majta, Gjon Ungjilltari, Juda Tadeu, Juda Eskarioti, Jakobi, Andrea, Simoni i njohur si Pjetri dhe vëllai i tij Pali, Jakobi i Vogël, Bartolomeu, Thomai, Filipi, Mateu. Pllaka edhe më e ulët paraqet Krishtin e ringjallur duke u ngjitur në qiell, duke bekuar me dorën e djathtë dhe duke tundur flamurin e fitores në të majtë. Në të dy anët janë paraqitur katër Mjekët e Kishës Greke : Shën Gregori, Shën Anastasi, Shën Vasili, Shën Gjon Gojarti . Në harkun e absidës, Novelli pikturoi Shën Gjon Pagëzorin, pararendësin e Krishtit, në të majtë; në qendër Fryma e Shenjtë (në formën e një pëllumbi ), i rrethuar nga kerubinë ; në të djathtë Virgjëresha e Papërlyer (me duart e lidhura në gjoks) e kurorëzuar me yje . Në harkun e triumfit ai përshkroi, në të majtë, San Nicolò i Barit duke mbajtur diademën papale; në të djathtë, San Giovanni Damasceno i cili mban një vëllim të hapur në të cilin është gdhendur fillimi i kantikullit drejtuar Madonës . Afresku u restaurua në fillim të viteve 70 të shekullit të kaluar .

Afresket, të ekzekutuara në një kohë të shkurtër nga Novelli, u porositën nga Paolina, e veja e klerikut Lorenzo Petta, e cila me testament kishte kërkuar të varrosej në kapelën e SS. Sakramenti. Në bashkëpunim me Luigi di Geraci, Matteo Ferrea dhe Battista Serpotta, Novelli përfundoi punën, e cila ndoshta filloi më 23 korrik 1644, brenda pak ditësh.

Në afreske , pëllumbi i Shpirtit të Shenjtë është paraqitur nën harkun e kapelës, i mbuluar me aureolë nga katërmbëdhjetë kerubinë, të ndarë në shtatë nga secila anë dhe në rrethin qendror të qemerit Krishti i ringjallur dhe triumfues mbi mëkatin e vdekshëm. Nga e majta në të djathtë përshkruhet Kryeengjëlli Mikael duke mbajtur mburojën dhe duke mbajtur një shpatë dhe, në tre lunetat e tjera, Shën Hilaria e Poitersit, Shën Jeronimi dhe Shën Agustini, teologët e spiritualitetit të Ringjalljes së mishit .

Ikonostasi i katedrales

Ikonostasi

Duke folur për ikonostasin jepet mundësia për të hedhur dritë mbi disa nga veprat më domethënëse bashkëkohore të trashëgimisë artistike të Eparkisë së Horës së Arbëreshëve.

Katedralja e Piana degli Albanesi ka pasur disa ikonostase. Është rezultati përfundimtar i një fenomeni të mëparshëm, i cili ndodhi rreth mesit të shekullit të 17-të, kur piktori Pietro Novelli riprodhoi skenografikisht një cikël temash dhe subjektesh të shenjta në hapësirën e absidës përmes afreskeve, duke pajtuar sistemet klasike bizantine me metodat piktoreske. të artit perëndimor.

Në sekuencë historike, pas ikonostasit ose pergulës origjinale të shekullit të 16-të - i braktisur për shkak të vendimeve të ngurta të marra në Këshillin e Trentit - dhe afresket e Novelli ( 1641-1644 ), në fillim të shekullit të kaluar ( 1937 ), ikonostasi me bazë mermeri i katedrales së Piana degli Albanesi . Ikonostasi u pasurua, midis viteve 1947 dhe 1948, me ikona të piktorit Giuseppe Rondini nga manastiri i Grottaferrata . Bëhet fjalë për rreth tridhjetë ikona, ikonostasi i të cilave tani është çmontuar (shpërbërë në vitin 1968 ) dhe ikonat janë transferuar në muzeun eparkial dhe në kapelën e Seminarit. Ikonostasi i mermerit të katedrales përmbante ikona në dy regjistra.

Ikonostasi imponues artistik prej druri, më i madhi në Siçili dhe në Italinë e Jugut, u ndërtua nga periudha e pasluftës deri në fund të viteve gjashtëdhjetë të shekullit të njëzetë, bazuar në projektimin dhe kujdesin e Kryepriftit Papas Gjergji Schirò ( 1907-1992 ) dhe ekzekutuar nga vëllezërit La Bruna artizanë nga Monreale. Ikonat u krijuan nga mjeshtri ikonografi Kretan P. Giorgio Manusakis dhe u vendosën në 1975. Ikonostasi ka tre regjistra ikonash, të shënuara me gdhendje druri të vlefshme në ar . Ikonat, disa shumë të mëdha, janë në stilin e pastër bizantin.

Naosi qendror, afreske, pamje të ndryshme nga jeta e Jezusit

Afresket neo-bizantine

Një cikël madhështor i afreskeve të stilit neo-bizantin nga fundi i shekullit të 20-të, nga ikonografi grek Eleuterio Hatsaras, zbukuron muret e nefit qendror, duke paraqitur festat e mëdha të vitit liturgjik: në anën e djathtë të Vimës, Shpallja, Krishtlindjet, rrethprerja, Paraqitja në tempull, Teofania në Jordan, Metamorfoza në Tabor ; në anën e majtë Ngjallja e Llazarit, Festa e Palmave, Depozitimi i Krishtit, Ngjitja në qiell, Rrëshajët, lartësimi i Kryqit . Më lart, në rendin e dytë figurativ, janë profetët e Dhiatës së Vjetër .

Harku i madh dominohet nga përshkrimi i Darkës mistike, i paraqitur në një lloj diptiku: nga njëra anë Krishti u shpërndan Bukën e Shenjtë gjashtë Apostujve, ndërsa nga ana tjetër u ofron Kupën gjashtë të tjerëve për të pirë. Me pamje nga kjo skenë, në timpan, është Déisis: Krishti Pantokrator ulet në fron midis dy personifikimeve mistike të lutjes së krishterë, Virgjëreshës dhe Gjon Pagëzorit, të cilët, me duar të hapura drejt tij, ndërmjetësojnë për njerëzimin, të rrethuar nga kryeengjëjt Michael . dhe Gabriel .

Ndërhyrja e madhe dekorative liturgjike e afreskeve, ende në zhvillim e sipër, nuk ka përfunduar ende plotësisht dhe mungojnë temat që sodisin jetën e Shën Dhimitrit dhe historinë e eksodit shqiptar në zonën e poshtme të nefeve anësore.

Shqiponja dykrenore bizantine, simbol i shqiptarëve, i llambadarit madhështor

Simbolika

Brenda katedrales ka një heraldikë të përsëritur që kujton identitetin etnik dhe fetar të komunitetit: shqiponjën dykrenare, simbol i besimit të krishterë lindor dhe simbol i identitetit shqiptar .

Këto janë shqiponja të ndryshme dykrenore, dizajni i të cilave shpesh mbulon qoshe të ndryshme të ndërtesës së krishterë. Në të kaluarën, para restaurimeve të pasluftës, ndoshta mund të kishte disa të tjera. Më i vjetri është ai i mbishkrimit përkujtimor në gjuhën shqipe në kujtim të Papas Demetrio Camarda, me shqiponjën dykrenare të Shqipërisë, e vendosur tashmë në një korridor përpara rektorit, por fillimisht në nefin e djathtë. Një shqiponjë tjetër dykrenare është e pranishme në pjesën përballë ikonostasit, që ndodhet në zonën qendrore, në mermerin e Kumetës së Kuqe. Fluturon nga llambadari madhështor prej druri i artë, shqiponja më e madhe dykrenore bizantine-shqiptare. Këtë heraldikë e gjejmë edhe në triptikat prej druri të nefeve anësore ose në mitra të eparkut .

Katedralja e Eparkisë së Horës së Arbëreshëve, e cila ka qenë gjithmonë gur themeli i shqiptarëve të Siçilisë, përfaqëson për qytetin vendin par excellence të identitetit të tij fetar dhe gjuhësor-kulturor.

Trashëgimia artistike-fetare

Katedralja ka epitafe të lashta, stema të gdhendura në gur të familjeve vendase dhe mbishkrime lapidare funerale e festive, të shumta në gjuhën shqipe, disa prej të cilave u humbën, u shkatërruan ose u copëtuan në mënyrë të pashmangshme për shkak të restaurimeve pa kritere metodologjike dhe konservatore, të kryera. dalë në vitin 1960 . Më vonë ata u zhvendosën nga brenda kishës dhe u mblodhën në korridorin që i parapriu sakristisë .

Mitra e shekullit të 19-të

Mbishkrim në shqip në kujtim të Papas Demetrio Camarda me shqiponjën dykrenare të Shqipërisë

Veshjet liturgjike bizantine

Bërthama më e rëndësishme e veshjeve liturgjike bizantine të Eparkisë së Piana degli Albanesi ruhet në katedralen e San Demetrio Megalomartire.

Kishat e tjera kryesore të Eparkisë ruajnë gjithashtu trashëgiminë e tyre të veshjeve të lashta, të cilat mbahen nga kremtues të ndryshëm të Liturgjisë Hyjnore ( Eparku, Papa, kryedhjak, dhjak, nëndhjak, kantor dhe lexues). Forma e këtyre veshjeve liturgjike është natyrshëm e ndryshme nga ato të veshjeve në përdorim në Kishën Latine dhe është me interes të veçantë si dëshmi e vullnetit të ashpër të klerit ortodoks grek në dëshirën për të ruajtur dhe rivendosur origjinalitetin e ritit të tyre edhe në detajet.

Këto veshje janë qepur dhe marrë, sipas modelit të fustaneve të mëparshme, disa prej të cilave kanë mbijetuar deri më sot, nga murgeshat dhe vajzat e Kolegjit të Marisë në Kishën e Odigitria në Piana degli Albanesi . Dekorimi i këtyre veshjeve liturgjike ( sàkkos, sticharion, felònion, epitrachinion, mandhìas ; etj.) është tipik i artit të shenjtë bizantin dhe i shijes së fundit të shekullit të tetëmbëdhjetë të epokës në të cilën ato u rikthyen dhe u krijuan. Nuk mungojnë një mitra karakteristike, e dekoruar shumë me katër lobe dhe aksesorë të tjerë veshjesh ( omofòrion, epigonàtion, epimanìkia, etj.) si dhe disa "orendi" për altarin si ajri dhe epitàfios .

Festat fetare

• 1 janar, Kujtimi i Shën Vasilit të Madh .
• 6 janar, Theofani .
• E diela e Orthodhoksisë, e Diela e parë e Kreshmës .
• Java e Shenjtë (Java e Madhe).
• 27 korrik, Kujtimi i Shën Panteleimonit .
• 14 shtator, Festa e Lartësimit të Kryqit.
• 26 Tetori, Festimet për nder të Shën Dhimitrit Megalomartirit, shenjt mbrojtës i Eparkisë.
• 1 Nëntor, Kujtimi i Shenjtorëve Kozma dhe Damian .
• 12 dhe 13 dhjetor, respektivisht Kujtimi i Shën Spiridonit dhe Shën Luçisë .

Shugurimi i peshkopëve për shqiptarët e Siçilisë

• Giorgio Stassi † (25 qershor 1784 I emëruar - 26 mars 1801 Vdiq) nga Piana degli Albanesi ( peshkop titullar i Lampsaco )
• Giuseppe Guzzetta † (29 Mars 1801 I emëruar - 1813 Vdiq) nga Piana degli Albanesi ( peshkop titullar i Lampsaco )
• Francesco Chiarchiaro † (23 shtator 1813 I emëruar - 1834 Vdiq) nga Palazzo Adriano ( peshkop titullar i Lampsacus )
• Giuseppe Crispi † (20 dhjetor 1835 I emëruar - 1859 Vdiq) nga Palazzo Adriano ( peshkop titullar i Lampsacus )
• Agostino Franco † ( 1860 - 1877 i vdekur) nga Mezzojuso, ish shugurues për shqiptarët e Kalabrisë ( peshkop titullar i Ermopoli Maggiore )
• Giuseppe Masi † (29 janar 1878 I emëruar - 11 prill 1903 Vdiq) da Mezzojuso ( Peshkop titullar i Tempes )
• Paolo Schirò † (5 shkurt 1904 I emëruar - 12 shtator 1941 Vdiq) nga Piana degli Albanesi ( peshkop titullar i Bendas )

Galeria

• 
  Babai i Kishes Lindore, detaji i afreskut, P. Novelli (1641-1644)
• 
  Shën Spiridoni, nga G. Patania (1780-1852)
• 
  Shën Spiridoni (shekulli XIX)
• 
  Epitàfios (shekulli i 19-të)
• 
  Shën Dhimitri, vaj në pëlhurë, Fascetti. Komision nga Papa Gjergji Schirò (1907-1992)
• 
  Standardet e Eparkisë së Piana degli Albanesi

Shih edhe

• Liturgjia bizantine
• Arbëreshët në Itali
• Kisha Bizantine Italo-Arbëreshe
• Eparkia e Horës së Arbëreshëve

Literatura

• Bizantini: l'eredità culturale in Sicilia, in Kalós (Itinerari d'arte), Rodo Santoro, 119-120, 2008.
• L'Eparchia di Piana degli Albanesi in Annuario diocesano, Ufficio amministrativo della Curia Vescovile di Piana degli Albanesi, Piana degli Albanesi, 1970.
• Arbëreshë: storia, luoghi e simboli dell'Eparchia di Piana degli Albanesi, Ufficio amministrativo della Curia Vescovile, Piana degli Albanesi, 36-38, A. D. 2003.

Lidhjet e jashtme

• "Visita virtuale all'interno della cattedrale". Arkivuar nga origjinali më 18 tetor 2014. Marrë më 1 prill 2024. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Chiesa di San Demetrio Megalomartire (Piana Degli Albanesi) su BeWeB - Beni ecclesiastici in web