Islami në Mal të Zi

Islami në Mal të Zi i referohet adhuruesve, komuniteteve dhe institucioneve fetare të Islamit në Mal të Zi. Është feja e dytë më e madhe në vend, pas krishterimit. Sipas regjistrimit të vitit 2011, 118,477 myslimanë të Malit të Zi përbëjnë 20% të popullsisë së përgjithshme. Myslimanët e Malit të Zi i përkasin kryesisht degës sunite. Sipas vlerësimit të Qendrës Kërkimore Pew, myslimanët kanë një popullsi prej 130,000 (20.3%) që nga viti 2020.

Xhamia e Detarëve në Ulqin

Historia

Xhamia e Husein-pashës në Plevël

Në shekullin e 15-të, sundimtari malazez Ivan Crnojeviq (1465–1490) ishte në luftë me venecianët e infiltruar. Në pamundësi për të mbajtur luftën në të dy frontet, Perandoria Osmane kishte pushtuar pjesën më të madhe të territorit të Malit të Zi dhe kishte futur Islamin. Djali i tretë i Ivanit, Stanisha Crnojeviq, ishte malazezi i parë i shquar i besimit mysliman, dhe që atëherë Islami nuk ishte një fe e pazakontë për dinastinë qeverisëse malazeze Crnojeviq .

Stanisha Crnojeviq mori emrin Skenderbeg Crnojević dhe sundoi nga kryeqyteti i tij në Çetinje. Ai njihet mirë si një nga administratorët myslimanë më të shquar në kufijtë veriorë të Perandorisë Osmane me origjinë sllave gjatë mbretërimit të Sulltan Selimit I. Skënderbeu Cërnojeviq dihet se ka komanduar një ushtri prej rreth 3000 Akënxhi, ai gjithashtu ka mbajtur korrespondencë me bashkëkohësit fqinjë si Gazi Hysrev-Beu.

Shekulli njezet e një

Myslimanët e Malit të Zi janë kryesisht boshnjakë dhe shqiptarë sipas përkatësisë etnike, por edhe disa janë deklaruar si myslimanë dhe malazezë etnikë. Ithtarët e Islamit në Mal të Zi mund të gjenden më së shumti në rajonin e Sanxhakut në Mal të Zi dhe Ulqin, Tivar dhe Podgoricë. Boshnjakët kanë prejardhje të ngjashme etnike me myslimanët etnikë, por ndryshojnë në ideologji se cilës etni i përkasin. Në Mal të Zi janë themeluar 13 Këshilla të Bashkësisë Islame: Podgoricë, Tuzi, Dinoshë, Tivar, Ulqin, Pljevlja, Bijelo Polje, Berane, Petnjica, Rozhaje, Plavë dhe Gusinje.

Demografia

Sipas regjistrimit të vitit 2011, kishte 118,477 ithtarë të Islamit në Mal të Zi.

Përbërja etnike e myslimanëve (ithtarëve të Islamit) në Mal të Zi:

• 53.453 boshnjakë
• 22.267 shqiptarë
• 20,270 myslimanë (grup i veçantë etnik)
• 12.758 malazez
• 5034 romë
• 2003 egjiptianë (grup i veçantë etnik)
• 256 myslimanë/malazez
• 195 goran
• 183 myslimanë/boshnjakë
• 181 boshnjakë/myslimanë
• 172 malazezë/myslimanë
• 169 boshnjakë
• 101 turq
• të tjerë (nën 100 anëtarë për komunitet) dhe të padeklaruar etnikisht

Shpërndarja gjeografike

Ka dallime të mëdha rajonale në shpërndarjen e popullsisë muslimane. Komuna e Rozhajës, për shembull, është pothuajse ekskluzivisht e banuar nga ithtarë të Islamit, ndërsa nuk ka myslimanë që jetojnë në komunën e Pluzhinës.

Bashkia	Population (2011 census)	Islam/Musliman (%)
Komuna Rozhaje	22,964	94,95
Komuna Plavë	13,108	76,64
Komuna e Ulqinit	19921	71,82
Komuna Bijelo Polje	46,051	46.18
Bashkia e Tivarit	42,048	30.14
Komuna Berane	33,970	27,97
Komuna Pljevlja	30,786	16.37
Komuna e Podgoricës	185,937	11.23
Komuna e Tivatit	14,031	5.10
Komuna e Budvës	19218	3.40
Komuna Herceg Novi	30,864	2.01
Komuna e Kotorrit	22601	1.66
Komuna e Danilovgradit	18,472	1.41
Komuna e Nikshiqit	72,443	1.39
Komuna Cetinje	16657	0.76
Komuna e Shavnikut	2070	0,58
Komuna Kolashin	8380	0.55
Komuna e Mojkovcit	8622	0.29
Komuna e Andrijevicës	5071	0.16
Komuna e Zhabljakut	3,569	0.14
Komuna Pluzhine	3246	0.00
Mali i Zi	620,029	19.11%

Galeria

• 
  Xhamia e Namazgjahut
• 
  Xhami në Guci
• 
  Xhami në Rozhajë
• 
  Xhamia e Hysen Pashës në Pleval

Shih edhe

• Islami në Ulqin
• Feja në Malin e Zi
• Bashkësia Islame në Mal të Zi

Literatura

• Dimitrova, Bohdana (2001). "Bosniak or Muslim? Dilemma of one Nation with two Names" (PDF). Southeast European Politics. 2 (2): 94–108. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Đečević, Mehmed; Vuković-Ćalasan, Danijela; Knežević, Saša (2017). "Re-designation of Ethnic Muslims as Bosniaks in Montenegro: Local Specificities and Dynamics of This Process". East European Politics and Societies and Cultures. 31 (1): 137–157. doi:10.1177/0888325416678042. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Kurpejović, Avdul (2018). Ko smo mi Muslimani Crne Gore (PDF). Podgorica: Matica muslimanska Crne Gore. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 1 mars 2019. Marrë më 31 mars 2023. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)