Bashkimi Evropian

Bashkimi Evropian (BE zyrtarisht: EU) është një bashkim politik dhe ekonomik i 27 shteteve anëtare që janë të vendosura kryesisht në Evropë. Ajo ka një sipërfaqe prej 4,475,757 km2 (1,728,099 sq mi), dhe një popullsi prej rreth 510 milion. BE ka zhvilluar një treg të brendshëm përmes një sistemi të standardizuar të ligjeve që zbatohen në të gjitha shtetet anëtare. Politikat e BE synojnë të sigurojnë lëvizjen e lirë të njerëzve, mallrave, shërbimeve dhe kapitalit në tregun e brendshëm, të miratojnë legjislacionin në drejtësi dhe në çështjet e brendshme, dhe të mbajnë politika të përbashkëta për tregti, bujqësi, dhe zhvillimin rajonal. Brenda zonës Shengen, kontrollet e pasaportave janë shfuqizuar. Një bashkim monetar u krijua në vitin 1999 dhe hyri në fuqi në vitin 2002 dhe përbëhet nga 19 shtete anëtare të BE-së që përdorin monedhën euro.

Bashkimi Evropian Европейски съюз Bullgarisht Evropská unie Çekisht Den Europæiske Union Danisht Europese Unie Holandisht Euroopa Liit Estonisht Euroopan unioni Finlandisht Union européenne Frengjisht Europäische Union Gjermanisht Ευρωπαϊκή Ένωση Greqisht Európai Unió Hungarisht An tAontas Eorpach Irlandisht Unione europea Italisht Europska unija Kroatisht Eiropas Savienība Letonisht Europos Sąjunga Lituanisht Unjoni Ewropea Maltezisht Unia Europejska Polonisht União Europeia Portugalisht Uniunea Europeană Rumanisht Európska únia Sllovakisht Evropska unija Sllovenisht Unión Europea Spanjisht Europeiska unionen Suedisht
Motoja: "Të bashkur në shumëllojshmëri"
Himni:  Himni i Gëzimit
Një projektim ortografik i globit, ku tregon Bashkimin Europian dhe shtetet e saj anëtare (jeshile). Një projektim ortografik i globit, ku tregon Bashkimin Europian dhe shtetet e saj anëtare (jeshile).
Qendrat politike		Brukseli (kryeqyteti) Luksemburgu Strasburgu
Qyteti më i madh		Parisi
Gjuhët zyrtare		24 gjuhë Anglisht Bullgarisht Çekisht Danisht Holandisht Estonisht Finlandisht Frengjisht Gjermanisht Greqisht Hungarisht Irlandisht Italisht Kroatisht Letonisht Lituanisht Maltisht Polonisht Portugalisht Rumanisht Sllovakisht Sllovenisht Spanjisht Suedisht
Demonimi		Europian/e
Shtete Anëtare		27 shtete  Austria  Belgjika  Bullgaria  Qipro  Republika Çeke  Danimarka  Estonia  Finlanda Franca  Gjermania  Greqia  Hungaria  Irlanda  Italia  Kroacia Lettland Letonia  Lituania  Luksemburgu  Malta  Holanda  Polonia  Portugalia  Rumania  Sllovakia Sllovenia  Spanja  Suedia
Liderët
-	Kryetari i Këshillit Evropian	Charles Michel (EPP)
-	Kryetari i Komisionit Evropian	Ursula von der Leyen (EPP)
Legjislatura		Këshilli dhe Kuvendi i BE-së
-	Dhoma e sipërme	Këshilli
-	Dhoma e ulët	Kuvendi
Krijimi
-	Traktati i Parisit (1951)	23 Korrik 1952
-	Traktati i Romës	1 Janar 1958
-	Traktati i Maastricht	1 Nëntor 1993
Sipërfaqja
-	E përgjithshme	4,381,376 km2 (7taa)
-	Ujë (%)	3.08
Popullsia
-	2012	507,890,191 (3taa)
-	Dëndësia	116.2/km2
PBB (PPP)		2011
-	Total	$15.821 trilionë (1raa)
-	Për banor	$31,607 (15taa)
PBB (zyrtare)		2011
-	Gjithsej	$17.577 trilionë (1raa)
-	Për banor	$35,116 (14taa)
Gini (2010)		30.4 mesatare
IZHNJ (2011)		0.876 shumë i lartë · 13ta / 25taa
Monedha		Euro dhe të tjera Eurozona  (17 shtete) Euro € EUR Monedhat e tjera Lev лв BGN Koruna Kč CZK Krone kr DKK Kuna kr HRK Forint Ft HUF Lats Ls LVL Litas Lt LTL Złoty zł PLN Leu RON Krona kr SEK Paund £ GBP Paund £ GIP
Zona kohore		(UCT+0 deri +2)
-	Ver;s (DST)	(UTC+1 deri +3)
Kodi telefonik		28 kode
Kodi i internetit TLD		.eu
Faqja zyrtare europa.eu
a.	Nëse konsiderohet një entitet i vetëm.

BE e gjurmon origjinën e saj nga Bashkësia Europiane e Qymyrit dhe Çelikut (ECSC) dhe Komuniteti Ekonomik Evropian (EEC), të krijuara respektivisht nga Traktati i Parisit i 1951 dhe Traktati i Romës i vitit 1957. Anëtarët origjinale të asaj që njihej si Komunitetet Evropiane ishin Gjysma e Brendshme; Belgjika, Franca, Italia, Luksemburgu, Hollanda dhe Gjermania Perëndimore. Komunitetet dhe pasardhësit e saj janë rritur në madhësi me anëtarësimin e shteteve të reja anëtare dhe në pushtet duke shtuar fusha të politikave në përgjegjësinë e saj. Ndonëse asnjë shtet anëtar nuk ka lënë BE-në ose organizatat e tij të mëparshme, Mbretëria e Bashkuar ka miratuar rezultatin e referendumit të anëtarësimit në qershor 2016 dhe po negocion aktualisht tërheqjen e tij. Traktati i Mastrihtit themeloi Bashkimin Evropian në vitin 1993 dhe futi nënshtetësinë evropiane. Ndryshimi i fundit i madh për bazën kushtetuese të BE-së, Traktati i Lisbonës, hyri në fuqi në vitin 2009.

Bashkimi Europian ofron më shumë ndihmë të huaj sesa çdo bashkim tjetër ekonomik. Duke mbuluar 7.3% të popullsisë botërore, BE-ja në vitin 2016 krijoi një prodhim të brendshëm bruto (PBB) prej 16.477 trilionë dollarë amerikanë, që përbën rreth 22.2% të PBB-së nominale globale dhe 16.9% kur matet në drejtim të barazisë së fuqisë blerëse. Përveç kësaj, 27 nga 28 vendet e BE-së kanë një indeks shumë të lartë të zhvillimit njerëzor, sipas Programit të Zhvillimit të Kombeve të Bashkuara. Në vitin 2012, BE-së iu dha Çmimi Nobel për Paqen. Përmes Politikës së Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë, BE-ja ka zhvilluar një rol në marrëdhëniet e jashtme dhe mbrojtjen. Sindikata mban misionet diplomatike të përhershme anembanë botës dhe përfaqëson veten në Kombet e Bashkuara, Organizatën Botërore të Tregtisë, G7 dhe G20. Për shkak të ndikimit të saj global, Bashkimi Evropian është përshkruar si një superfuqi në zhvillim.

Historia

Guri i themelit për krijimin e Bashkimit Evropian u vendos nga Ministri i Jashtëm Francez, Robert Schuman, në deklaratën e tij të 9 majit të vitit 1950, në të cilën ai parashtroi idenë e përpunuar më parë me Jean Monnet për bashkimin e industrive evropiane të qymyrit dhe çelikut. Sipas tij, kjo do të përbënte një nismë historike për ndërtimin e një “Evrope të organizuar dhe vitale”, pa të cilën paqja në botë do të ishte e pamundur. Plani Schuman u bë realitet me nënshkrimin në Paris të Traktatit Themelues të Komunitetit Evropian të Qymyrit dhe Çelikut më 18 prill të vitit 1951.

Në nënshkrimin e traktatit merrnin pjesëG Jermania, Franca, Belgjika, Italia, Holanda, dhe Luksemburgu. Një tjetër zhvillim i rëndësishëm erdhi disa vjet më vonë me Traktatet e Romës, të 25 marsit të vitit 1957, të cilat krijuan Komunitetin Ekonomik Evropiandhe Komunitetin Evropian të Energjisë Atomike (EUROATOM).

Këto komunitete filluan nga puna me hyrjen në fuqi të traktateve më 1 janar të vitit 1958. Krijimi i Bashkimit Evropian me Traktatin e Mastrihtit shënoi një hap te mëtejshëm në rrugën e bashkimit politik të Evropës. Megjithëse ky traktat u nënshkrua më 7 shkurt të vitit 1992, një numër pengesash gjatë procesit të ratifikimit (miratimi nga qytetarët e Danimarkës vetëm pas një referendumi të dytë; procesi gjyqësor në Gjermani për deklarimin antikushtetues të miratimit) bënë që Traktati të mos hynte në fuqi deri më 1 nëntor të vitit 1993. Traktati i Mastrihtit i referohet vetvetes si “një fazë e re në procesin e krijimit të bashkimit akoma më të ngushtë ndërmjet popujve të Evropës”. Krahas një numri ndryshimesh për Traktatet e Komunitetit Evropian dhe Euroatomit, ai përmban edhe instrumentin për krijimin e Bashkimit Evropian - procesi për krijimin e së cilit ende konsiderohej si i papërfunduar. Traktati përbën hapin e parë në rrugën drejt krijimit të një sistemi kushtetues Evropian, në të cilin do të përfshihen edhe vetë komunitetet.

Bashkimi Evropian mori një zhvillim të mëtejshëm me Traktatin e Amsterdamit i cili u nënshkrua me 1 tetor të vitit 1997 dhe hyri në fuqi më 1 maj të vitit 1999 pas ratifikimit nga të gjitha shtetet anëtare. Traktati i Amsterdamit ka modifikuar përmbajtjen e Traktatit të Mastrihtit në pesë fusha kryesore:

• liria, siguria dhe drejtësia,
• qytetaria e Bashkimit,
• politika e jashtme,
• institucionet e BE-së.

Gjate samitit të Nicës më 7-11 dhjetor 2000, kryetarët e shteteve dhe të qeverive si dhe ministrat e jashtëm të shteteve anëtare, pas një maratone të gjatë bisedimesh, ranë dakord për miratimin e një kushtetute për Bashkimin Evropian. Traktati i Nicës përmban dispozita mbi ndarjen e pushteteve dhe procedurat vendimmarrëse të BE-së.

Traktati u miratua në mënyrë përfundimtare nga qeveritë e shteteve anëtare më 26 shkurt të vitit 2001, datë kur u nënshkrua nga ministrat e jashtëm. Pas kësaj, hyri në fuqi më 1 shkurt 2003, pas ratifikimit nga parlamentet e të gjitha shteteve anëtare.

Zgjerimet e Bashkimit Evropian

• Antaret themeluese: Gjermania, Franca, Italia, Belgjika, Holanda, Luksemburgu
• Zgjerimi i parë (1973): Britania e Madhe, Danimarka, Irlanda
• Zgjerimi i dytë (1981): Greqia
• Zgjerimi i tretë (1986): Spanja, Portugalia
• Zgjerimi i katërt (1995): Austria, Finlanda, Suedia
• Zgjerimi i pestë (2004): Estonia, Letonia, Lituania, Polonia, Sllovenia, Sllovakia, Hungaria, Qipro, Malta, Republika Çeke
• Zgjerimi i gjashtë (2007): Bullgaria, Rumania
• Zgjerimi i shtatë (2013): Kroacia

Por tani pas daljes së Britanisë Madhe nga BE-ja (BREXIT) më 2016, gjithësej janë 27 shtete.

Struktura

Shtylla e parë

Komunitetet Evropiane:

Shtylla e parë përbëhet nga tri Komunitetet Evropiane (Komuniteti Evropian, Komuniteti Evropian i Qymyrit dhe Çelikut dhe Euroatomi). Në momentin e themelimit të BE-së, Komuniteti Ekonomik Evropian mori emrin Komuniteti Evropian. Një ndryshim i tillë synon të shprehë kalimin nga një komunitet tërësisht ekonomik në një bashkim politik. Përfshirja e të trija komuniteteve në një shtyllë të vetme nuk nënkupton ndonjë unifikim të tyre. Shtylla e parë përfaqëson juridiksionin komunitar në formën e tij më të lartë. Brenda kuadrit të Komunitetit Evropian, institucionet komunitare mund të hartojnë normat komunitare në fushat përkatëse të veprimtarisë së tyre, të cilat zbatohen direkt mbi shtetet anëtare dhe kanë epërsi ndaj së drejtës së brendshme. Në zemër të KE-së qëndron tregu i përbashkët me katër liritë e tij themelore (liria e lëvizjes së personave, mallrave, shërbimeve dhe kapitalit) si dhe rregullat mbi konkurrencën.

Shtylla e dytë

Politika e Jashtme dhe e Sigurisë së Përbashkët:

Përpara hyrjes në fuqi të Traktatit të Bashkimit Evropian, bashkëpunimi politik ndërmjet shteteve rregullohej nga marrëveshjet e vitit 1970 “mbi Bashkëpunimin Politik Evropian” si dhe nga Akti i Përbashkët Evropian. Këto marrëveshje parashikonin konsultime të rregullta ndërmjet ministrave të jashtëm dhe kontakte të vazhdueshme ndërmjet departamenteve qeveritare. Megjithatë, të gjitha vendimet merreshin me unanimitet. Përsa u përket çështjeve të sigurisë, bashkëpunimi kufizohej vetëm në aspektet politike dhe financiarë. Megjithatë, krizat ndërkombëtare të viteve ‘90 (Lufta e Gjirit, lufta civile në ish-Jugosllavi) treguan se instrumente të tilla të politikës së jashtme nuk ishin në gjendje t’i siguronin Bashkimit Evropian ndikimin e merituar në arenën ndërkombëtare.

Me Traktatin e Bashkimit Evropian, Kryetarët Shteteve dhe Qeverive ranë dakord të zhvillonin një politikë të jashtme dhe sigurie të përbashkët. Pjesa më e madhe e vendimeve, në kuadër të kësaj politike, merren ende nëpërmjet bashkëpunimit të shteteve. Megjithatë, janë parashikuar një sërë mjetesh të reja si, për shembull, pozicionet e përbashkëta, masat dhe veprimet e përbashkëta si dhe vendimet kuadër.

Shtylla e tretë

Bashkëpunimi në fushat e Drejtësisë dhe të Punëve të Brendshme:

Bashkëpunimi ndërmjet autoriteteve gjyqësore dhe policore të shteteve anëtare synon t’u ofrojë qytetarëve evropiane liri, siguri dhe drejtësi, duke parandaluar dhe luftuar bashkërisht krimin, racizmin dhe ksenofobinë. Bashkëpunimi gjyqësor ka të bëjë gjithashtu me lehtësimin dhe përshpejtimin e bashkëpunimit në fushën e zbatimit të vendimeve penale, lehtësimin e ekstradimit ndërmjet shteteve anëtare, vendosjen e normave penale uniforme në luftën ndaj krimit të organizuar, terrorizmit dhe trafikut të drogës. Njëlloj si në fushën e politikës e jashtme dhe sigurisë së përbashkët, bashkëpunimi në fushën e drejtësisë dhe të punëve të brendshme zhvillohet jashtë kuadrit vendimmarrës të Komunitetit Evropian.

BE - bashkimi evropian.

Institucionet

Këshilli Evropian

Artikulli kryesor: Këshilli Evropian

Keshilli Evropian eshte instutucion i Bashkimit Evropian i formuar ne vitin 1974.

Sot Këshilli Evropian është njëri nga instutucionet më të rëndësishme në Bashkimin Evropian. Në takimet e Këshillit Evropian marrin pjesë shefat e shteteve (kryeministri ose presidenti) varësisht nga sistemi politik i shtetit.

Takimet quhen Samite dhe zakonisht mbahen 4 herë ne vit, ndërsa mund të kemi takime të jashtëzakonshme nëse ka zhvillime të ndryshme të cilat prekin në një mënyre ose tjetrën Bashkimin Evropian. Këshilli Evropian është bartësi kryesor i politikave në Bashkimin Evropian.

Funksioni themelor i Këshillit Evropian është përcaktimi i drejtimeve kryesore politike për integrimin Evropian.

Ai e realizon një gjë të tillë duke marrë vendimet kryesore politike si dhe duke instruktuar Këshillin ose Përfaqësuesit Shteteve Anëtare. Në këtë mënyrë, Këshilli Evropian ka drejtuar punën për bashkimin ekonomik dhe monetar, zgjedhjen e drejtpërdrejte të parlamentit si dhe një numër aplikimesh për aderim.

Parlamenti Evropian

Artikulli kryesor: Parlamenti Evropian

Origjina e Parlamentit Evropian fillon në vitet 50-te me traktatet themeluese. Parlamenti Evropian përbëhet nga 750 deputete, të cilët zgjidhen me votim të drejtpërdrejte nga qytetarët e shteteve anëtare. Kjo do të thotë se Parlamenti Evropian gëzon legjitimitet demokratik dhe se është i vetmi organ përfaqësues i qytetarëve të Bashkimit. Zgjedhjet parlamentare mbahen një herë në pesë vjet dhe të drejtën e votës e gëzon çdo qytetar evropian që është regjistruar si votues. Përsa i përket zgjedhjes në mënyrë të drejtpërdrejte, anëtarët e Parlamentit, sipas traktateve themeluese “janë përfaqësues të popujve të shteteve që bëjnë pjesë në Komunitete”.

Megjithatë, për një kohë të gjatë ata kanë qenë delegate të shteteve anëtare dhe zgjidheshin sipas procedurave të veçanta nga secili shtet. Një mënyrë e tillë zgjedhjeje nuk siguronte përfaqësim të mjaftueshëm të grupeve opozitare të parlamenteve të shteteve anëtare, duke çuar kështu në një “deficit demokratik”. Në vitin 1976, Këshilli nxori një vendim lidhur me zgjedhjen e përfaqësuesve në Parlament me votim të përgjithshëm dhe direkt. Zgjedhjet e para të përgjithshme dhe të drejtpërdrejta janë mbajtur në vitin 1979.

Që prej asaj kohe, Parlamenti ka shprehur vullnetin politik të 374 milionë qytetarëve të Bashkimit dhe ka përfaqësuar interesin e tyre në marrëdhënie me institucionet e tjera të BE-së.

Parlamenti Evropian i zhvillon punimet e tij në Francë, Belgjikë dhe Luksemburgu. Sesionet plenare mujore, në të cilat merr pjesë çdo eurodeputet, zhvillohen në Strasburg, qytet i cili konsiderohet edhe selia e Parlamentit Evropian. Takimet e komiteteve parlamentare dhe çdo takim plenar shtesë zhvillohet në Bruksel, ndërsa Luksemburgu është qendra e administratës se Parlamentit (Sekretariati i Përgjithshëm).

Parlamenti ushtron tri funksione themelore:

1. Ai ushtron pushtetin legjislativ në bashkëpunim me Këshillin. Fakti që është një organ i zgjedhur në mënyrë të drejtpërdrejte bën që Parlamenti të jetë garanti kryesor i legjitimitetit të së drejtës evropiane.
2. Këshilli i BE-së dhe Komisioni Evropian janë të detyruara të kërkojnë mendimin e Parlamentit, përpara se të adoptojnë një akt legjislativ, sa herë që Traktatet e parashikojnë shprehimisht një gjë të tillë. Konsultime të tilla mund të jenë edhe opsionale.
3. Parlamenti ushtron kontroll demokratik mbi të gjitha institucionet e BEsë, veçanërisht mbi Komisionin. Ai gëzon te drejtën për të pranuar ose refuzuar emërimin e Komisionarëve; mund të paraqesë mocion mosbesimi ndaj Komisionit në tërësi dhe Komisioni është i detyruar t’u përgjigjet pyetjeve të Parlamentit.

Ai ushtron, në bashkëpunim me Këshillin, pushtetin mbi buxhetin e BE-së, duke ndikuar kështu mbi shpenzimet e Bashkimit. Parlamenti gëzon të drejtën të miratojë ose të rrëzojë buxhetin në tërësi.

Veprimtaria e Parlamentit ndahet në dy faza kryesore:

• Përgatitja e sesioneve plenare. Kjo bëhet nga anëtaret e Parlamentit në komisionet parlamentare të cilat janë të specializuara në fusha të veçanta të aktivitetit të Bashkimit. Çështjet për debat diskutohen edhe nga grupet politike.
• Sesionet plenare. Gjate këtyre sesioneve Parlamenti shqyrton propozimet legjislative si dhe voton dhe propozon amendamente përpara se të votojë tekstin në përgjithësi.

Në veprimtarinë e Parlamentit Evropian bëjnë pjesë edhe “komunikimet” me Këshillin dhe Komisionin si dhe seancat e pyetjeve lidhur me gjendjen e Bashkimit dhe situatën në botë.

Këshilli i Bashkimit Evropian

Keshilli i Bashkimit Evropian njihet ndryshe si : Keshilli i Bashkimit Evropian, Keshilli ose Keshilli i Ministrave.

Duhet te kemi kujdes se ne te gjitha keto menyra se si e hasim ne literature, te gjitha flasin per te njejtin instutucion te Bashkimit Evropian.

Keshilli i Bashkimit Evropian sebashku me Parlamentin Evropian jane instutucionet kryesore legjislative dhe Buxhetore.

Keshilli i Bashkimit Evropian si organ legjislativ dhe buxhetor formon trekendeshin instutucional Komision-Keshill i BE-se-Parlament. Keshilli i Bashkimit Evropian funksionon ne baze te disa konfiguracioneve te veçanta.

Gjithsej ekzistojnë nënte konfigurime të ndryshme të Këshillit:

• Çështjet e Përgjithshme dhe Marrëdhëniet me Jashtë;
• Çështjet Ekonomike dhe Financiare (ECOFIN);
• Drejtësia dhe Punët e Brendshme;
• Punësimi, Politikat Sociale, Shëndeti dhe Çështjet e Konsumatorit;
• Konkurrenca (Tregu i Brendshëm, Industria dhe Kërkimet);
• Transporti, Telekomunikacionet dhe Energjia;
• Bujqësia dhe Peshkimi;
• Mjedisi;
• Edukimi, Rinia dhe Kultura.

Ne Keshillin e Bashkimit Evropian takohen ministrat e vendeve anetare te Bashkimit Evropian.

Zakonisht takohen Ministrat e Puneve te Jashtme, ose varesisht nga situata qe duhet diskutuar takohen ministrat perkates.

Ministrat jane perfaqesues zyrtar te shteteve dhe secili vendim i tyre perfaqeson shtetin anetar.

Këshilli ushtron gjashtë funksione themelore;

1. Miraton normat komunitare. Në disa fusha të caktuara, këtë pushtet ai e ushtron në bashkëpunim me Parlamentin Evropian.
2. Koordinon politikat e përgjithshme ekonomike të shteteve anëtare.
3. Lidh marrëveshje ndërkombëtare, në emër të Bashkimit Evropian, me shtete ose organizata ndërkombëtare.
4. Aprovon buxhetin e Bashkimit, së bashku me Parlamentin Evropian.
5. Zhvillon Politikën e Jashtme dhe të Sigurisë së Përbashkët të Bashkimit, në bazë të direktivave të Këshillit Evropian.
6. Koordinon bashkëpunimin midis gjykatave dhe forcave policore të shteteve anëtare në çështjet penale.

Shumica e përgjegjësive të Këshillit kanë të bëjnë me fusha të veprimit komunitar, në të cilat shtetet anëtare kanë hequr dorë nga sovraniteti i tyre duke ua deleguar pushtetin vendimmarrës organeve të BE-se. Kjo fushë veprimi përben “shtyllën e parë” të Bashkimit Evropian. Megjithatë, dy funksionet e fundit kanë të bëjnë me fusha në të cilat shtetet anëtare nuk kanë hequr dorë nga sovraniteti i tyre, por thjesht kanë pranuar të punojnë së bashku. Kjo quhet “bashkëpunim ndërqeveritar” dhe përfshin “shtyllën” e dytë dhe të tretë të Bashkimit.

Veprimtaria e Këshillit te BE-se është e organizuar si më poshtë:

• COREPER. E gjithë puna e Këshillit përgatitet dhe koordinohet nga Komiteti i Përfaqësuesve të Përhershëm (COREPER), i cili përbehet nga përfaqësuesit e përhershëm në Bruksel te të gjitha shteteve anëtare si dhe nga ndihmësit e tyre. Vete puna e COREPER-it përgatitet nga 250 komitete dhe grupe pune, të cilat përbehen nga delegate të shteteve anëtare.
• Presidenca e Këshillit. Secili prej shteteve anëtare kryeson takimet e tij për një periudhe gjashtë mujore, duke promovuar vendimet politike dhe legjislative të Bashkimit si dhe duke realizuar kompromisin ndermjet shteteve anëtare.

Kjo menyre e udheheqjes se Presidences ka rezoltuar te jete me efektive dhe me e mire.

Kjo mundeson qe shtetet te cilat e drejtojne Keshillin te jene te gatshme te bashkepunojne me shtetin i cili pret t'a merr presidencen, kjo mundeson nje bashkepunim te mirefillte ne mes te shteteve dhe ne tjetren ane lehteson zhvillimin e projekteve te planifikuara.

• Sekretariati i Përgjithshëm. Ky është një organ ndihmës i Presidencës dhe ka për detyrë të sigurojë funksionimin normal të punimeve të Këshillit në të gjitha nivelet.

Komisioni Evropian

Artikulli kryesor: Komisioni Evropian

Komisioni është një organ i pavarur politikisht i cili përfaqëson dhe mbron interesat e Bashkimit Evropian në tërësi. Ai përbën mekanizmin drejtues të BEse. Komisioni Evropian përbëhet nga 25 anëtare të cilët emërohen një herë në pesë vjet, pa kaluar gjashtë muaj nga data e zgjedhjeve për Parlamentin Evropian.

Procedura e emërimit është e tillë:

• Qeveritë e shteteve anëtare bien dakord mbi emrin e personit që do të drejtojë Komisionin për pesë vjetët e ardhshëm.
• Presidenti i Komisionit zgjedh, në bashkëpunim me qeveritë e shteteve anëtare, anëtaret e tjerë të Komisionit.
• Parlamenti Evropian aprovon përbërjen e Komisionit të ri, në tërësi. Në rast se aprovohet, Komisioni fillon nga puna janarin e ardhshëm.

Selia e Komisionit Evropian është ne Bruksel, por ai ka një numër zyrash në Luksemburgu, përfaqësi në të gjitha shtetet anëtare të BE-se si dhe delegacione në disa prej kryeqyteteve të botës.

Komisioni Evropian ushtron katër funksione themelore:

1. Propozon aktet normative në Parlament dhe në Këshill;
2. Administron dhe zbaton politikat e BE-se si dhe buxhetin;
3. Është “gardiani” i Traktateve (së bashku me Gjykatën e Drejtësisë);
4. Përfaqëson Bashkimin Evropian ne arenën ndërkombëtare.

Vete Komisioni vendos fushën e veprimtarisë të secilit komisioner si dhe shpërndarjen e përgjegjësive në rast se është e nevojshme. Stafi i Komisionit është i organizuar në departamente, të njohura ndryshe edhe si “Drejtori të Përgjithshme”. Secila prej këtyre drejtorive është përgjegjëse për një fushë të veçante të aktivitetit të BE-se dhe kryesohet prej një Drejtori të Përgjithshëm, i cili është përgjegjës përpara njërit prej komisionarëve.

Gjykata Evropiane e Drejtësisë

Artikulli kryesor: Gjykata Evropiane e Drejtësisë

Gjykata e Drejtësisë është krijuar në vitin 1952 me Traktatin e Komunitetit Evropian të Qymyrit dhe Çelikut. Detyre e saj është të sigurojë që e drejta e BE-se të interpretohet dhe të zbatohet në mënyre uniforme në të gjitha shtetet anëtare. Gjithashtu, Gjykata ka pushtetin e zgjidhjes së mosmarrëveshjeve gjyqësore ndermjet shteteve anëtare, institucioneve të Bashkimit, personave fizike dhe juridike.

Gjykata është e përberë nga një gjyqtar prej secilit shtet anëtar, duke siguruar, në këtë mënyre, përfaqësimin e sistemeve ligjore të të gjithë shteteve anëtare të BE-se. Gjykata ndihmohet nga tetë “avokate të përgjithshëm”, të cilët kanë për detyrë të japin mendimin e tyre për çështjet që shtrohen për zgjidhje përpara gjykatës. Mendimet e tyre jepen publikisht dhe duhet të jenë të paanshme. Gjyqtaret dhe avokatet e përgjithshëm emërohen me marrëveshje të përbashkët të të gjithë shteteve anëtare, për një mandat gjashte-vjeçar, i cili mund të ripërtërihet me një ose dy periudha të mëtejshme tre-vjeçare.

Çështjet kryesore që shtrohen për zgjidhje përpara Gjykatës:

1. kërkesa për gjykim paraprak;
2. procedimi për shkelje të detyrimeve që rrjedhin nga traktatet;
3. procedimi për anullim të një vendimi;
4. procedimi për mosveprim.

Për ta ndihmuar Gjykatën e Drejtësisë për të zgjidhur numrin e madh të çështjeve që shtrohen përpara saj, si dhe për t’u siguruar një mbrojtje më të mirë ligjore qytetareve të Bashkimit, në vitin 1989 u krijua “Gjykata e Shkalles së Pare”. Kjo gjykate është përgjegjëse për zgjidhjen e një numri të caktuar çështjesh, në mënyre të veçante të atyre që paraqitën nga individët dhe çështjet që kanë të bëjnë më raste të konkurrencës së pandershme midis ndërmarrjeve.

Gjykata Evropiane e Drejtësisë dhe Gjykata e Shkallës së Parë kanë nga një President, të zgjedhur ndermjet gjyqtareve për një mandat tre-vjeçar.

Politika ekonomike

Bashkimi tregtar

Që në origjinën e tij, BE ka përcaktuar një treg të vetëm ekonomik përgjatë territorit te të gjithë anëtareve të saj. Aktualisht është në përdorim një kurs i vetëm këmbimi në 16 anëtaret e eurozonës. E konsideruar si një ekonomi në vetme, BE gjeneron një GDP nominalë prej 18,39 trilion dollarësh amerikan që arrin gjeri në 22% të output-it total ekonomik të botës në terma të purchasing power parity, gjë që e bën atë ekonominë më të madhe në botë për nga GDP nominalë dhe e dyta si bllok ekonomik tregtar. Është gjithashtu eksportuesi më i madh i mallrave (të mirave), importuesi i dytë më i madh dhe partneri tragtar më i madh i disa vendeve si India dhe Kina.

Nga 500 korporata, 170 prej tyre i kanë selitë të vendosura në vendet e BE. Në maj 2007 papunësia e BE ishte 7% kurse investimet 21,4% të GDP. Ka një variacion të madh në të ardhurat vjetore për kokë të vendeve të BE, nga 7000$ deri në 69 000$.

Shtetet anëtare të BE kanë dizenjo pasaporte të standardizuara me fjalët “Bashkimi Evropian” në gjuhët anëtare (nacionalë). Dy nga objektivat kryesore të Komunitetit Ekonomik Evropian ishte zhvillimi i një tregu të përbashkët që u quajt më pas tregu i vetëm dhe bashkimi i doganave midis shteteve anëtare. Tregu i vetëm përfshin qarkullimin falas të të mirave, kapitalit, njerëzve, shërbimeve brenda BE dhe bashkimin e doganave që përfshinte aplikimin e një tarifë të vetme të jashtme për të gjitha të mirat që hynë në treg. Kur të mirat janë pranuar në treg, ato nuk mund të bëhen më subjekt i taksave doganore, diskriminuese apo kuotave të importit kur qarkullojnë brenda shteteve të BE. Shtetet jo anëtare të BE-se si Islanda, Norvegjia, Zvicra marrin pjesë në tregun e vetëm por jo në bashkimin doganor. Kjo gjysme tregti është e mbuluar nga legjislacioni i BE. Lëvizja e lirë e kapitalit është menduar që të lejojë investimet si psh: blerja e pronave. Deri në bashkimin monetar kjo pjesë ka qenë shumë e avashte, me pas pati zhvillim të shpejte. Lëvizja e lirë e kapitalit deri tani është unikë sepse lejohet në mënyre të barabarte edhe shtete jo anëtare. Lëvizja e lirë e personave nënkupton që qytetaret mund të levizn lirisht ndërmjet shteteve anëtare për të jetuar, punuar, studiuar apo për të dalë në pension. Kjo kërkoi uljen e formaliteteve administrative dhe njohjen e kualifikimeve profesionale të shteteve të tjera. Një nder objektivat kryesore të BE që ishte “kursi I vetëm këmbimi” u bë e ditur që në 1969 dhe u realizua jo më vonë se në 1 janar 1999. Propozimi i 11 vendeve nga 15 anëtare ishte përdorimi i euros. Në 2002 u bënë 12 anëtar dheqe atëherë është rritur gjithje e më shumë duke u bërë sot me 16 vende anëtare (më i fundit anëtar është Sllovakia me 1 janar 2009). Të gjitha vendet e tjera të BE, perveç Danimarkës dhe Britanisë së Madhe, i është lejuar të bashkohen tek “euro” kur të kenë plotësuar kushtet ekonomik. Vetëm pak vende kanë lejë për të hyrë. Suedia do bashkohet ekonomikisht, të bëhet pjesë e euros por jo të jetë anëtare, pa i plotësuar kushtet e anëtarësimit. Qëllimi i krijimit të euros është: lehtësimi i lëvizjes së qytetareve dhe i mallrave, duke eliminuar problemet e shkëmbimit, nëpërmjet beries transparent të çmimin duke krijuar një treg financiar të vetëm, me çmime të qëndrueshme dhe interesa të ulta më kurs këmbimi internacional të mbrojtur nga dyndjet e mëdha tregtare në eurozonë. Ajo është gjithashtu e nënkuptuar si simbol i integrimit dhe stimulues për më shumë. Eurozona dhe politikat monetare për ato vende që i kanë adaptuar ato me konsensusin w BE, janë nën kontroll të Bankës Qendrore Evropiane.

Marrëveshja e Romës parashihte marrjen e vendimeve në mënyrë unanime. Me rritjen dhe me zgjerimin politik dhe ekonomik, vendimet filluan të merren me shumicë votash. Pas vitit 1980, dukej që kjo bashkësi kishte arritur nivelin në të cilin stagnonte. Pas shumë diskutimesh që u zhvilluan në Këshillin e Evropës dhe pas paraqitjes së disa raportimeve nga komitetet speciale, u arrit pajtimi që të kalohet në fazën e Tregut Unik Evropian. Ky akt juridik, që u quajt “Single European Act”, në shkurt të vitit 1986, u nënshkrua nga të gjitha shtetet anëtare, kurse hyri në fuqi më 1 korrik 1987. (Jones, 1994, f. 44). Akti ishte i rëndësisë së madhe ekonomike dhe politike. Ky ishte një amandament që iu bë Marrëveshjes së Romës, e që kishte për qëllim tregtinë e lirë brenda bashkësisë. Sipas kësaj marrëveshjeje të re, deri në fund të vitit 1992, duhej zhdukur të gjitha barrierat që pengonin tregtinë dhe lëvizjen e lirë të mallrave dhe të qytetarëve të këtyre shteteve anëtare.

Marrja e vendimeve me shumicë votash nënkuptonte se të gjitha shtetet nuk do të kenë numër të njëjtë të përfaqësuesve për votim. Marrëveshja ishte që Gjermania, Britania e Madhe, Franca dhe Italia të kenë 10 vota, Spanja – 8, kurse nga 5 vota kishin Belgjika, Greqia, Holanda dhe Portugalia. Shtetet, që u bashkuan më vonë, siç ishte Suedia dhe Austria, u vendos të kenë nga 4 vota, nga 3 vota për Irlandën, Danimarkën dhe Finlandën, kurse 2 vota për Luksemburgun. Gjithsej ishin 87 votues, kurse për vendim me shumicë absolute votash duhej votuar 62 përfaqësues nga të gjitha shtetet, siç ishte paraparë. Ky sistem qe disenjuar në mënyrë që shtetet e mëdha të mos kenë mundësi që t‟ua imponojnë shteteve të vogla pikëpamjet e tyre (Hill, 1998, f. 8).

Rëndësia tjetër e këtij akti ishte se tri bashkësitë evropiane tashti mund të bashkoheshin në një union të vetëm. Këshilli Evropian tashti kishte dalë si organ suprem i këtij organizimi të ri. Tri ndryshimet e rëndësishme që solli ky akt ishin mënyra e votimit në Këshillin e Ministrave, marrëdhënia legjislative në mes të Këshillit të Ministrave dhe Parlamentit Evropian, i cili sapo ishte formuar. Si pikë e tretë ishte paraparë edhe një gjykatë, vendi i së cilës do të rregullohej veçanërisht (Swann, 1992, f. 16).

Para marrjes së vendimit për të kaluar në këtë fazë, Komisioni Evropian, nën udhëheqjen e lordit Kokfild, qe autorizuar të përgatiste një raport për të sqaruar problemet e deriatëhershme të tregut dhe për të bërë propozimet për të ardhmen. Komisioni autorizoi ekonomistin Paolo Çeçini që të hartojë një raport në lidhje me implikimet e Librit të Bardhë të vitit 1985, që titullohej “Kompletimi i Tregut të Brendshëm”. Nga Raporti Çeçini shihej se tregu i deriatëhershëm i brendshëm UNIONI EVROPIAN – Nuri Bahtijai funksiononte me harxhime të larta administrative, pasi që ishin të angazhuara burokraci të numërta e të ndryshme nacionale. Në përgjithësi, dilte se shpenzimet që bëheshin ishin të panevojshme dhe se ato duhej mënjanuar për shkak të uljes së harxhimeve dhe të rritjes së konkurrencës. Për të përmirësuar këtë të metë, Raporti i Çeçinit parashihte që ndërrimet të bëheshin nëpërmes 282 propozimeve (Noble, 1996, f. 87).

Raporti identifikoi tri lloje të pengesave të tregtisë së lirë. Pengesat ishin të natyrës fizike, teknike dhe fiskale. Në pengesat teknike bënte pjesë kontrolli kufitar dhe formaliteti i tepruar burokratik, që kërkonte një mori dokumentesh të ndryshme, që ndikonte në rritjen e shpenzimeve. Italia “akuzohej” si një vend që paraqiste komplikime të tilla. Barrierat teknike kishin të bënin me standardet nacionale dhe me rregulloret e prodhimit. Në këtë fushë, p. sh., binin pengesat e transportit në relacion me sistemet bankare. Problemet fiskale kishin të bënin me ratat e ndryshme të taksave të shtuara të vlerës.

Raporti sugjorente për vënien e bazave nga të cilat do të përfitonte industria në konkurrencë të shëndoshë e të rregulluar. Si u parapa ky aktivitet, në periudhën afatshkurtër, ndikoi në zvogëlimin e vendeve të punës, por më vonë numri i vendeve të punës filloi të rritej. Pas disa vitesh, pamja e ekonomisë ishte pozitive, por nuk pati mundësi të kthehej në nivelin e viteve të gjashtëdhjeta dhe të shtatëdhjeta, kur qe shënuar një lulëzim i madh i ekonomisë evropiane. Sidoqoftë, efekti i heqjes së barrierave doganore, krijimi i kushteve të volitshme për shërbime publike, liberalizimi i shërbimeve publike dhe efekti i distribuimit të mallrave ndikoi në mënyrë të favorshme në ngritjen dhe në përparimin e makroekonomisë (Cecchini, 1988, f. 97).

Ndryshimet që u bënë në tregun e punës, po ashtu, filluan të japin efektet e para pozitive, të cilat po në këtë mënyrë u reflektuan edhe në makroekonomi. Shtetasit e kësaj bashkësie, tashti ishin në gjendje të punësoheshin dhe të themelonin firma të afarizmit dhe kompani të natyrave të tjera, kudo brenda territorit të të gjitha shteteve anëtare. Megjithatë, disa probleme të kësaj natyre mbetën të pazgjidhura dhe deri më 1992. Tregu i punës nuk ishte tërësisht i lirë dhe i hapur, pasi që paraqiteshin tendencat proteksioniste. Disa nga shtetet anëtare, sikur që ishte Franca, krijonin pengesa kundër mobilizimit të punëtorëve, me qëllim që të ruhej tregu i tyre i brendshëm i punës (Owen & Dynes, 1993, f. 118).

Për të pasur parasysh këto vështirësi, të cilat kërkonin zgjidhje të favorshme për tregun unik, në strukturat e bashkësisë u formuan shumë agjenci dhe organizata të tjera të ndryshme, që kanë për qëllim lehtësimin e funksionimit në një hapësirë më të madhe ekonomike. Këto organizata ndihmojnë në ofrimin e informatave, të cilat zakonisht nuk merren lehtë, në adaptimin e vështirësive që paraqiten gjatë harmonizimit të ndryshimeve. Në përgjithësi, personave dhe kompanive, në këtë mënyrë u lehtësohet puna dhe u rritet numri i mundësive të depërtimit në treg nga ku paraqitet përfitimi ekonomik i rregulluar me rregullat e ndryshme (Andersen, 1993, f. 19).

Politika e zhvillimit

Zhvillimi Regjional

Artikulli kryesor: Politika regjionale e Bashkimit Evropian

Edukimi dhe zhvillimi

Artikulli kryesor: Politikat edukative të Bashkimit Evropian

Demografia

Artikulli kryesor: Demografia e Bashkimit Evropian

Gjuhët

Artikulli kryesor: Gjuhët në Bashkimin Evropian

Religjioni

Artikulli kryesor: Religjioni në Bashkimin Evropian

Kultura

Artikuj kryesore: Kultura në Evropë

Sporti

Artikuj kryesore: Sporti në Evropë