Wikipedia:Projekti Fjalori/F
Gjendeni në njëren nga vitrinat paraqitëse të përmbjatjeve të faqeve Wikipedia:Projekti Fjalori. |
Wikipedia Projekti Fjalori |
Wiktionary | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ky projekt është pjesë ndihmese për redaktorët e Wikipedia, Enciklopedia e Lirë dhe shërben që të mblidhen shprehjet nga lëmi të ndryshme të folura në ditët e përditshme dhe pas pastrimit të barbarizmave barten tekë Fjalori i gjuhës shqipe. Vini Re! Ndër shprehjet dhe fjalët të shkruara më poshtë, ka dhe barbarizma dhe fjali që tregojnë për ndonjë veprim të caktuar dhe vetëm si të tilla e kanë kuptimin e plotë. Për këtë keni parasyshë që një shprehje përdoret në disa lëmi dhe shënimi i plotë i saj pas fjalës së parë - shërben për lidhje me kuptimin enciklopedik - është i mirëseardhur. P.sh. Akademia , Akademia e Shkencave, Akademia e Shkencave e Shqipërsë etj ... | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Si funksionon? Shtypeni shkronjën pranë numrave rendorë të seksioeve (titujve) dhe shkruajeni fjalën në fushën që do të hapet. Shtypeni Kryej ndryshimet me këtë edhe është bërë futja në regjistër. Paraqitja e ndryshimit bëhet vetëvetiu, në disa fleta që përdoren për sortime sipas lëndëve dhe sipas shkronjave. Nëse dëshironi të shikoni ndryshimet e bëra në regjistrin e lëndës përkatëse kthehuni prapa. Kthimi nga ku keni bërë ndryshimin është i lehtë sepse në çdo fletë, lartë në anën e majtë (përfundi titullit të fletës) gjendet lidhja Wikipedia:Projekti Fjalori| pas së ciles pason lidhja për lëndën pjesë e së cilës është "shkronja" Nëse dëshironi të shikoni ndryshimet e bëra në regjistrin e shkronjës përkatëse ju nevojitet të gjeni shkronjën përkatëse në faqen Wikipedia:Projekti Fjalori aty gjendet regjistri i plotë. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lexo : |
Gjuhë dhe letërsi
F
Folklorë
F
- faiti - fyti. [2]
- fajkonë - fajkua, sifter. [2]
- fajte! - fute! fajti! - futi!, fajtë! - futur. [2]
- farmak - farmak, helm, farmkoj - helmoj. [2]
- fet - em. (or.) pushtim, zaptim, fitore e betejes, e bâni fet Kosovën. e pushtoi. ja nâni hajr fetin. ia uroi fitoren. [2]
- fije - fle, fij! - fli! të fije - të flejë. [2]
- fqiroj fint. (or.) mendoj për; vras mendjen për ... [2]
- fish(t)´ - të flejsh. [2]
- fkoj(u) - u kthye. [2]
- flaruem ~e (i, e) mb. i florinjtë, i artë. [2]
- frajgi - frigohej, u frigua; frajgavec-frigacak. [2]
- frig ndf. (dhe: frojk) vrik, shpejt. [2]
- fshtirohem fp. frigohem. [2]
- fteket - kujtohet, mendohet. [2]
- fulan - filan. [2]
- funerli ~a (fundërlia ~ja) em. shm. ~, njeri i varfër, nga shtresa e ulët e popullit.[2]
Arkeologji
F
Arësim
F
- Fakulteti
- ...
- feedback
- ...
- çdolloj informacioni kthyes që siguron një raport për rezultatin e sjelljes, veprimit. Për shembull shenjat verbale, të fytyrës, të duarve, të trupit, të cilat dëgjuesit i demonstrojnë ndaj folësve, japin informacion se ata e kuptojnë, e miratojnë ose jo atë çka thonë folësit;[3]
- feedback në arsim), komentet ose informacioni që nxënësit marrin për suksesin e detyrave të të nxënët nëpërmjet mësuesit ose nga nxënësit e tjerë dhe e anasjellta.[3]
- Filozofia
- ...
- Fletorja
- ...
Balet
F
Fizikë
F
- f
- 1...
- F
- 1...
- Ferkimi
- 1...
- Forca e fërkimit - forca qe kundershton levizjen e nje trupi mbi tjetrin.
- - pengesat qe shkaktohen nga parrafshësia e siperfaqeve takuese gjate levizjes.
- Forca
- 1...
- - madhësia fizike që shpreh veprimin e nje trupi në një tjetër.
- Forca centripetale -
- Forca e fërkimit - forca qe kundershton levizjen e nje trupi mbi tjetrin.
- Forcat molekulare -
- Impulsi i forcës -
- Foto
- 1...
- fotodioda -
- Fuqia -
- 1...
Film
F
- Filmi
- "Familja ime" 1987
- "Fanfara e të vegjëlve" 1985
- "Faqe e lavdishme e historisë sonë" 1970
- "Fejesa e Blertës" 1984
- "Festa e madhe" 1957
- "Festa e madhe" 1973
- "Festa e shëndetit, forcës dhe bukurisë" 1959
- "Festa e ujit" 1978
- "Festa e çlirimit" 1950
- "Festivali 7-te i femijeve" 1969
- "Festivali folkloristik" 1949
- "Festë e gëzuar" 1977
- "Fidanishtja e ushtrisë" 1985
- "Fierza ushton" 1975
- "Fierzë" 1973
- "Fije që priten" 1976
- "Fillim i vështirë" 1986
- "Filloi një ditë e re" 1972
- "Fitimtarët" 1966
- "Fizika bërthamore" 1987
- "Fjalë pa fund" 1986
- "Flaka e maleve" 1982
- "Flamur në dallgë" 1977 TV
- "Fletë të bardha" 1990 TV
- "Flora shqiptare" 1975
- "Floriri i verdhë-duhani" 1957
- "Flutura në kabinen time" 1988
- "Fontana e pusit C-37" 1980
- "Fortuna" 1959 9.8/10
- "Frymëzim nga jeta" 1977
- "Fshati malor" 1976
- "Fundi i marrëzisë" 1995 TV
- "Fundi i një gjakmarrjeje" 1983
- "Funeral Business" 1999
- "Furra" 1970
- "Fusha e rilinduar" 1960
- "Fushë e blertë fushë e kuqe" 1984
- "Futboll: Shqipëri-Gjermani" 1957
- "Fëmijët dhe kukllat" 1976
- "Fëmijët e saj" 1957
- "Fëmijët tanë" 1977
- "Fëmijët tanë një këngë e bukur" 1981
Ekonomi
F
- Faktori -
- Faktorët ekonomikë -
- Faktorët psikologjikë -
- Faktorët socialë -
- Faktorët shtetërorë -
- Faktorët kulturorë -
- Faktorët dogmatikë -
- Faktorët e prodhimit - Janë elemente të cilat ndikojnë drejtpërdrejt në realizimin e proçesit të prodhimit.
- Financa
- Si disiplinë - është e pamvarur ekonomike e cila lindi në gjirin e ekonomisë politike, e cila kishte për detyrë që të studiojë ndikimin e ligjeve ekonomike në fushën e [financa]]ve dhe rolin e financave në realizimin e këtyre ligjeve.
- Të ardhurat financiare(revenue) (Totale) të ardhura të gjeneruara nga të dyja, nga portofoli bruto i kredisë dhe investimet.
- Të ardhurat financiare (revenue) nga portofoli i kredisë të ardhurat nga interesi i grumbulluar dhe komisionet (përfshirë komisionet e vonuara dhe gjobat) vetëm mbi portofolin bruto të kredisë. Kjo kategori nuk përfshin vetëm interesin e paguar në kesh, por edhe atë të përllogaritur, por ende të papaguar.
- Të ardhurat financiare (revenue) të ardhurat nga interesi, divedentët apo pagesat e tjera të gjeneruara nga asetet financiare, vec portofolit bruto të kredisë, si depozitat me interes, certifikatat e depozitave, dhe obligacionete thesarit. Kjo kategori nuk përfshin vetëm interesin e paguar në kesh, por edhe atë të përllogaritur, por ende të papaguar.
- Shpenzimet financiare gjithë interesi, taksat dhe komisionet e kryera për gjithë detyrimet, përfshirë llogaritë e depozitave të klientëve të mbajtura nga IMF huazimet tregtare apo koncesionale, hipotekat, dhe detyrimet e tjera. Ajo mund të përfshijë gjithashtu komisionet lehtësuese për linja kredie. Ajo përfshin interesin e përllogaritur si dhe atë të paguar në kesh.
- Fitimi -
- Funksioni -
- Raporti midis madhësive ekonomike.
- Fuqia
Informatikë
F
- FAT
- Shqip: FAT : Shkurtesë për File Allocation Table. Është tabele që një sistem operativ e përdor në hard disk apo floppy disk, për të treguar se në cilen pjesë të diskut janë të ruajtura skedat apo direktoriumet e krijuar....[4]
- FAT16 - Shqip: FAT16 : FAT 16 bit për DOS dhe Windows. Madhësia e cluster-ëve në disk ndryshojnë prej 4 KB për disqet deri në madhësi 127 MB, 8 KB për 511 MB, 16 KB për disqe 1 GB dhe 32 KB për disqe me kapacitet 2 GB. Kapaciteti i FAT16 është i kufizuar deri në 2 GB....[4]
- FAT32 - Shqip: FAT32 : Përmirësim i FAT16. Ky FAT 32 bit-ësh lejon madhësi më të vogla se 4 KB. Kapaciteti i FAT32 është i kufizuar deri në 8 GB.[4]
- Fibonançi
- ...
- fibonacci numbers - Shqip: numrat e fibonaçit : Në matematikë numrat e fibonaçit prodhojnë varg ashtu që çdo numër është i barabartë me shumën e dy numrave paraprak. Këta numra e kanë marrë emrin në bazë të matematicientit italian Leonardo Pisano (Fibonacci) i cili i zbuloi....[4]
- File
- ...
- file-system - Shqip: sistem-skedar : Metodat dhe strukturat e shënimeve të cilat sistemi operativ i përdor për t'i përcjellur skedat në disk apo particion. SS gjithashtu nënkupton mënyrën se si skedat dhe particionet janë të organizuara në disk....[4]
- Finger
- Firefox
- Shqip: Firefox : Shfletues i faqeve të internetit nga Mozilla. FireFox është program vetekzistues që përhapet falas. Ekziston për shumë platforma.
- FPGA
- Shqip: FPGA : Shkurtesë për Field Programmable Gate Array. FPGA është pajisje(çip) që përmban komponente logjike dhe ndërlidhje që mund të programohen. Në përgjithsi mundësohet programimi për të arritur funksionalitetin e dyerve logjike (psh....[4]
- fps
- Shqip: fps (I) // Shkurtesë për Frames Per Second, zakonisht shkruhet me shkronja të vogla. Fps nënkupton sa informatë mund të vendoset në film, digjital dhe tradicional. Çdo frame është një pamje palëvizshme. Projektimi i frame-ave me shpejtësi të madhe njëra pa...[4]
- FSM
- Shqip: FSM : FSM është shkurtesë për "Finite State Machine" apo "finite automaton". FSM është model për të përshkruar apo paraqitur një proces të llogaritjes. FSM është i përbërë prej gjendjeve (Ang: states). Gjendjet janë të lidhura njëra me tjetrën me tranzicio...[4]
- FTP
- Shqip: FTP : FTP (File Transfer Protocol) - Protokol shumë i përdorshëm per transferin e skedarëve prej një makine në tjetrën dhe anasjelltas. Lidhja realizohet në mes të ftp klientit në një anë dhe ftp serverit në anën tjeter....[4]
- Full
- ...
- fullerene / Shqip: fulereni // Fulerenet janë molekula të përbëra tërësisht nga Karboni (C). Këto molekula mund të kenë formë sferike të zbrazët në brendësi, elipsoide, tubë, unazore apo të rrafshët. Fulerenet e fitojnë emrin nga arkitekti Richard Buckminster Fuller i cili ka shpi...[4]
Internet
F
- Faqe të verdha
- Forth - gjuhë programuese
- Fiber distributed data interface
- Fibrat Optike
- File sharing
- File Transfer (FTP)
- Frame relay
- FTP - sherbimi File transfer protocol shiko Protokolli i transmetimit te regjistrave FTP
Drejtësi
F
Kimi
F
Komunikacion
F
Matematikë
F
Fo
- Formula -
- Formula matematikore - Çdo lidhje e dy shprehjeve matematike të llojit të njëjtë me relacione quhet formulë matematike. [6]
- Formula gjykimesh - Kur gjykimet e përbëra shprehen nëpërmjet operacioneve logjike si p.sh.:p, pVq, p^q, pVq, p=>q, p<=q, p<=>q , etj. quhen formula gjykimesh. [6]
- Formulat e De-Morganit thirren formulat për lidhjen e bashkësive ose të gjykimeve.[7]
- Forma -
- Forma - caktimi i shkrimit të një shprehje
- Forma algjebrike e numrave kompleks
- Forma eksponenciale e numrave kompleks
- Forma trigonometrike e numrave kompleks
- Formula e Cramerit
- Fuqia
- Fuqizimi
- Fusha - Trup në të cilin shumëzimi është komutativ
Mitologji
F
- Flama
- Flama, figurë e mitologjisë shqiptare, demon keqbërës që përftyrohej si shpirti i të vdekurit që nuk gjente qetësi në varr. Flama vinte në tokë dhe u shkatonte njerzëe nevrasteninë, madje edhe epilepsinë. Si figurë mitologjike ajo ka tipare të ngjajshëme me lemurët romakë. [8]
Mjekësi
F
- |Farmacia
- |Fiziologjia patologjike është shkencë e cila studion proceset e çrregulluara në organizëm, shkaqet e tyre dhe mekanizmat e përfshirë në to si dhe ligjshmërinë e fillimit, ecurisë dhe përfundimit të sëmundjes, mënyrën e përshtatjes dhe përgjigjes së organizmit të sëmurë.[9]
- |[Ftofja]]
- |Flokët
- |Fyti
Muzikë
F
- Falsett
- - zëri mashkullorë i kokës (gjendja Sopran ose Alt-i).[10]
- Favola in musica
- - (ital.:gjëgjëzë në muzik) nga gjinia letrare favola, treguese për operen italiane (C. Moneverdi, Orfeo).[10]
- Fedhiti - instrument (shiko Fyelli )
- Festivali
- Festivali Folklorik Kombëtar - tubim
- Festivali Folklorik Kombëtar i Gjirokastrës - tubim
- Fërshëllima - term
- Fieta - instrument (shiko Gjethi)
- Fifisa - instrument (shiko Pipëza)
- Filiçi - pjesë e një instrumenti
- Filikacka - instrument (shiko Pipëza)
- Finale
- - përfundimi i një skene ose një akti ose të veprës në tërsi, në të cilat pjesë figurat (e personazheve) kryesore paraqiten si një ansambel, shpeshë së bashku me Chor.[10]
- Fishkarualli - pjesë e fyellit
- Fleta - instrument
- Folklori - term
- Folk Area - tubim (festival) ndërkombëtarë
- Folla - pjesë instrumenti
- F’oll - instrument (shiko Fyelli )
- Fytja - pjesë instrumenti
- Fuga - instrument
- Fuge - teknik e vlersuar lart e kompozicionimt polifon, tek e cila i gjithë kompozicioni rrjedhë nga një Thema (Dux) e vetmume; nëse është shfaqur, atëher zëri i dytë e futë (në distancë prej një Quinte ose Quarte) Them-ën përsëri (pra tani thirret Comes). Kështu që Comes-i dhe nisja e temës hyrëse (Dux) e përcjellin njëra tjetrën në harmoni.; Fuge-ja me dy Thema quhet Doppelfuge.[10]
- Fustani - pjesë e lahutës
- Fuza - instrument
- Fuzga - instrument
- Fyelli
Pikturë
F
Gjeografi
F
- Fekonditeti nënkupton aftësinë fiziologjike ose pjellorinë potenciale të akterëve në procesin e përtëritjes biologjike të popullsisë (femrat, meshkujt, çiftet bashkëshortorë).[11]
- Feni është erë lokale. Fryn kryesisht nga verilindja dhe veriu në drejtim të detit Adriatik dhe sidomos gjatë periudhës së dimrit, por mund të fryjë edhe gjatë verës.[11]
- Fertiliteti paraqet numrin e të lindurve të gjallë në raport me numrin e përgjithshëm të popullsisë femërore në periudhën fertile (15-49 vjet).[11]
- Fermënjësi podhuese në bujqësi.[11]
- Abrazioni (gërryerja, bartja nëpërmjet fërkimit) është procesi dhe dukuria e veprimit të valëve të ujit të detit dhe të liqeneve në bregun e tyre.[11]
- Firni është masë me strukturë kokrrizore e borë-akullit në brendësinë e borës shumvjeçare ose të përhershme në zonat polare dhe në malete e larta mbi kufirin e borës.[11]
- Fjelldi është rrafshanltë pak e valëzuar e mbuluar me akulnajë si kësulë , nga e cila në të gjitha anët lëvizin pjesë të saj në forme gjuhe, të quajtura ajstreme. Fjeldet tipike gjenden në Skandinavi.[11]
- Fjordi është gji i ngusht detar , i zgjatur, i lakuar dhe i thellë me anë të rrëpinjta në brigjet malore në gjerësitë e mëdha gjeografike.. [11]
- Flishi është shkëmb fundërresor i krijuar në pellginat detare ( në thellësi të ndryshme) nga shtresësimi i njëpasnjëshëm i lëndës së ndryshme, të lidhur me çimento të llojeve të ndryshme. [11]
- Fushë-gropa është formë e relirvit e cila krijohet me zbritjen e masës tokësore mes dy ose më shumë çarjeve tektonike, kurse krahët mbesin në pozitën e mëparshme.[11]
- Fusha (rrafshinë) është vend i madh i rrafshët, rrafshinë mbi të cilën ngrihen vetëm bregoret dhe format e tjera pak a shumë të spikatura.[11]
- Fusha e Dukagjinit.- shtrihet midis malit Mokna në veri dhe malit Sharr në jug. Kufirin perëndimor e mbyll zona kodrinore e Alpeve Shqiptare (Bjeshkët e Nemuna), kurse në at lindor Drenica dhe Llapusha. Fusha e Dukagjinit prej Istogut në veri deri te Prizreni në jug ka një gjatësi prej 67 kilometrash dhe gjerësi 20-40 km.[11]
- Fusha e Kosovës shtrihet midis maleve të Kopaonikut dhe Rogoznës në veri dhe maleve të Sharrit e të Maleve të Karadakut në jug. Kufirin perëndimor e mbyllin Çiçavica (1091),Goleshi (1091m) dhe Malet e Cërralevës, kurse në atë lindor, Prugovci (1091 m) dhe Zhegoci (1071 m).[11]
- Fusha e Moravës përbëhet prej pjesës së luginës dhe skajeve malore të maleve të Karadakut në të djathtë dhe maleve të Zhegocit e Koznikut në të majtë. Anamorava përbëhet prej fushës së Vitisë, të Gjilanit dhe të Dardanës (Kamenicës)me nji sipërfaqe rreth 650km katrorë, me nji gjatësi mbi 40 km dhe gjerësi mbi 16 km, me fund të lartë 500 m dhe anët e larta deri 1000 m.[11]
- Fusha e Llapit shtrihet në dy anët e lumit Llap. Gjendet në mes të fushës malore të Kopaonikut në veriperëndim dhe asaj kodrinore të Novobërdës ( Artanës) dhe Gollakut në juglindje. Është pjesë përbërëse e Fushës së Kosovës si nga formimi, ashtu edhe nga ndërtimi gjeologjik. Fusha e Llapit është e gjatë 20km, përkatësisht përgjysmë më e vogël se ajo e Moravës së Binçës. Është e gjerë 5 km. Nëpër këtë fushë kalon rruga e rëndësishme, e cila lidh Kosovën me Toplicën dhe Nishin.[11]
- Francis Beaufort ishte një hidrograf dhe oficer në marinës mbretërore e Britanisë. Beaufort ishte krijues i shkallës Beaufort për të treguar forcën e erës.[11]
Islam
F
Islam
- Fajarah (فجرة): shumës: "Fajir" (فاجر).
- Fajr (فجر): mënjezë, falje mëngjezi. Koha në ditë kur do të jetë dritë në horizontë para agimit.
- Falah (فلاح): me qenë i/e sukseshme, lumtur, gëzuar
- Fanaa (فناء) : term nga sufizmi me d.m.th shuarje nga jeta - me qenë i vdekur në këtë jetë. Të mos ketë jetë jasht botë së Zotit. I njëhësuar me Zotin.
- Fard (فرض) : ritual fetar që obligonë për veprim: falja pesë herë brenda ditës Lënja pas dore e veprimit të till gjykohet nga Zoti.
- Fasiq (فاسق): secili ë nuk përfill rregullat e Islamit; zakonisht përdoret për personat me karakter të korruptuar/prishur (shumës "fasiqun").
- Fatwa (فتوى) :
- Fiqh (فقه) : . Në kuptimin letrar "kuptimi i thellë" i rregullave të fes islame.
- Fi sabil Allah (في سبيل الله): në rrugë të Zotit; ftes për Xhihad. Të japesh vetën në mëshirën e Allah Subhana Wa Tala.
- Fitna (فتنة) : logu apo gjykimi për gjitha periodat e jashtë zakonshme, si periodat e luftrave civile apo para agonisë së botës që vije nga mosmarveshjet e njerzimit.
- Fitrah (فطرة):
- Furqan (فرقان):
Dëftime
- ^ "Skeleti" - i kësaj pjese të projektit nuk është i potë dhe gjendet në varrës të plotë me pjesën "PF sipas lëmive"
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p PËRALLA II IAP. "RILINDJA" Prishtin 1982.
- ^ a b Shkolla dhe komuniteti - Alush Kryeziu, në projektin Wikibooks
- ^ a b c d e f g h i j k pr-tech
- ^ a b c Nga Fjalori në Buxheti i Kosovës 2003
- ^ a b Matematika I dhe II - Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore i KSA të Kosovës, Fakulteti Teknik në Prishtinë (1979)
- ^ Gabim referencash: Etiketë
<ref>
e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajturaDUDAMAT
- ^ FJALOR I MITOLOGJISË, Rilindja - Prishtinë 1988, hartuar nga Doc. Todi Dhama.
- ^ Praktikumi i Fiziologjisë Patologjike - Universiteti i Prishtinës, 2002
- ^ a b c d (HZh) Bibliothek der Meisterwerke, Oper Operette Musical Manfred Joh. Beohlen dhe Johannes Jansen, "NAUMMAN UND GEOBEL" ISBN 3-625-10456-5
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Planeti