Wikipedia

Turqit në Maqedoninë e Veriut

Turqit në Maqedoninë e Veriut, të njohur edhe si maqedonas turq dhe turq maqedonas janë turqit etnikë që përbëjnë grupin e tretë etnik më të madh në Republikën e Maqedonisë së Veriut . [1] Sipas regjistrimit të vitit 2002, kishte 77,959 turq që jetonin në vend, duke formuar një pakicë prej rreth 3.8% të popullsisë. [2] Komuniteti përbën shumicën në Qendër Zhupë dhe Plasnicë . [1]

Komuniteti turk pretendon shifra më të larta se sa tregon regjistrimi, diku midis 170,000 dhe 200,000. [2] [3] Ka gjithashtu rreth 100,000 Torbesh dhe disa prej tyre ende mbajnë një lidhje të fortë me identitetin turk . [4]

Historia

Redakto

Epoka osmane

Redakto

Maqedonia ra nën sundimin e turqve osmanë në vitin 1392, duke mbetur pjesë e Perandorisë Osmane për më shumë se 500 vjet deri në vitin 1912 dhe luftërat ballkanike . [5] Ali Rıza Efendi - Babai i Mustafa Kemal Ataturkut vjen nga Kodžadžik, [6] në Komunën Centar Župa, ku ka një shtëpi përkujtimore. [7] Në Ohër ka një numër të konsiderueshëm shqiptarësh të turqizuar me origjinë nga Elbasani, Durrësi dhe Ulqini . [8] Një pjesë e konsiderueshme e popullsisë shqiptare myslimane të Kumanovës dhe Manastirit ishte turqizuar edhe gjatë sundimit osman. [9]

 
Manastiri në shekullin XIX

Një pjesë e konsiderueshme e komunitetit turk në Prilep ishte me origjinë shqiptare. Historiografi serb Jovan Haxhi-Vasiljeviq shkruan se: ' [10]

“Midis turqve dhe shqiptarëve myslimanë që kanë jetuar në qytet (Prilep) është shumë e vështirë të bëhet dallimi, sidomos mes familjeve të vjetra të qytetit. Familjet shqiptare muhamedane, sapo mbërritën në qytet, u bashkuan me turqit. ,..."

Studiuesi bullgar Vasil Kançov shkruante në vitin 1900 se shumë shqiptarë u deklaruan si turq. Në Shkup, Manastir, Resnjë, Ohër, Strugë, Tetovë dhe Gostivar, popullsia që u vetëdeklarua turke "ishte e gjakut shqiptar", por ajo "ishte turqizuar pas pushtimit osman, përfshirë Skënderbeun", duke iu referuar islamizimit. Jordan Ivanovi, profesor në Universitetin e Sofjes, shkruante në vitin 1915 se shqiptarët, duke qenë se nuk kishin alfabetin e tyre, për shkak të mungesës së vetëdijes së konsoliduar kombëtare dhe të ndikuar nga propaganda e huaj, deklaroheshin si turq, grekë dhe bullgarë, në varësi të se cilës fe i përkisnin. Shqiptarët po humbnin gjuhën amtare në Manastir, Ohër, Strugë dhe Shkup. Studiuesi Dimitar Gađanov shkruante në vitin 1916 se Gostivari ishte i populluar nga 4000 shqiptarë “të turqizuar”, 100 shqiptarë ortodoksë dhe 3500 bullgarë, ndërsa rrethina ishte kryesisht shqiptare. [11]

Gjuhëtari gjerman Gustav Weigand përshkruan procesin e turqizimit të popullsisë urbane shqiptare në veprën e tij të vitit 1923 Ethnographie Makedoniens (Etnografia e Maqedonisë). Ai shkruan se në qytete, veçanërisht duke vënë në dukje Shkupin dhe Manastirin, shumë prej banorëve turq janë në fakt shqiptarë, duke u dalluar për dallimin në artikulimin e disa fjalëve turke, si dhe veshjen dhe përdorimin e veglave të tyre. Ata flasin shqip në shtëpi, por përdorin turqisht kur janë në publik. Ata i referohen vetes si turq, termi në atë kohë ishte gjithashtu një sinonim për myslimanët, me turqit etnikë që u referoheshin atyre si Turkoshak, një term nënçmues për dikë që e portretizon veten si turk. [12]

Epoka jugosllave

Redakto

Pasi ra Perandoria Osmane në fillim të shekullit të 20-të, shumë prej turqve u larguan në Turqi . Shumë u larguan nën sundimin jugosllav, dhe të tjerë u larguan pas Luftës së Dytë Botërore . Të tjerët u martuan ose thjesht e identifikuan veten si maqedonas ose shqiptarë për të shmangur stigmën dhe persekutimin . [2]

Gjatë konferencës së partisë komuniste të Shkupit të mbajtur më 12-13 gusht 1945, Kemal Sejfula, përfaqësues i pakicës turke dhe kryetar i ardhshëm i Shkupit (1951-54), edhe pse vetë me origjinë shqiptare nga Kaçaniku, deklaroi se: “Në qytetet e atjeshme. janë disa rigrupime - diferencime ndërmjet turqve dhe shqiptarëve.Siç dihet se politika e madhe serbe ndaj masave shqiptare ishte një politikë likuidimesh fizike.Ndërsa politika ndaj turqve -ishte më tolerante, për çka një pjesë shumë e madhe e shqiptarëve. u bënë turq – u asimiluan”. [13] Një politikë e turqizimit të popullsisë shqiptare u zbatua nga autoritetet jugosllave në bashkëpunim me qeverinë turke, duke shtrirë periudhën 1948-1959. U krijua një komision për të vizituar komunitetet shqiptare në Maqedoni, duke vizituar Tetovën, Gostivarin, Dibrën, Kërçovën, Strugën, Kumanovën, Gjorçe Petrov dhe Resnjën . Duke filluar nga viti 1948, gjashtë shkolla turke u hapën në zonat me shumicë të madhe shqiptare, si në Tearcë, Gorna Banjica, Dolna Banjica Vrapçishtë si dhe në periferi të Tetovës dhe Gostivarit . Në vitet 1951-52 u hapën gjithsej 40 shkolla turke në Dibër, Kërçovë, Kumanovë, Strugë, Resnjë, Manastir, Krushevë dhe Prilep . [14]

Analiza bashkëkohore përshkruan raste të rezistencës ndaj shkollave turke në zonën e Pollogut, ku nxënësit dhe mësuesit shqipfolës refuzuan të ndiqnin shkollat turke. Në Tetovë, asnjë nga mësuesit vendas nuk donte të jepte mësim në gjuhën turke, kështu që në vend të tyre u sollën zëvendësues nga Shkupi. Një rast tjetër i dukshëm ka ndodhur në Gostivar, ku një mësues nga Banjica, i cili sipas analizave të komisionit: “Edhe pse ka lindur në të njëjtin fshat dhe gjuha e tij amtare është turqishtja, kur u hap shkolla turke nuk pranoi të jepte mësim në gjuhën turke dhe kishte kërkuar të punonte në fshatrat shqiptare…”. Kështu komiteti jugosllav e karakterizoi popullsinë vendase si të përvetësuar një "botëkuptim politik të madh shqiptar". Rezistenca kundër hapjes së shkollave turke ishte më e përhapur në Tetovë dhe Gostivar. Në vitin 1952, në natën e Kurban Bajramit, lideri politik vendas i Tetovës, Mehmet Riza Gega, shpërndau fletushka duke iu lutur prindërve shqiptarë që t'i dërgonin fëmijët e tyre në shkollat turqishtfolëse. Në Gostivar aktivisti nacionalist Myrtezan Bajraktari u ndalua dhe u mor në pyetje nga policia sekrete jugosllave ( UDBA ). Gjatë marrjes në pyetje, ai deklaroi se kundërshtonte hapur shkollat turke dhe se këtë e bën "vetëm që shqiptarët të ndjehen si patriotë dhe të mos lejojnë të turqizohen". [15]

Në regjistrimin e vitit 1953, një pjesë e madhe e shqiptarëve u deklaruan si turq etnikë: [16]

  • Në komunën e Likovës në vitin 1948 janë regjistruar 12.733 shqiptarë, numër i cili në vitin 1953 ka rënë në 3609. Popullsia turke shkoi nga 5 persona në vitin 1948 në 9878 në 1953.
  • Në komunën e Radostushës, në vitin 1948 ishin të regjistruar 2252 shqiptarë dhe në vitin 1953 410, ku komuniteti turk nga 7 anëtarë në vitin 1948 arriti në 2453 në vitin 1953.
  • Në komunën e Demir Hisarit janë regjistruar 964 shqiptarë në vitin 1948 dhe 50 në vitin 1953, ku komuniteti turk nga 6 anëtarë në vitin 1948 ka shkuar në 1027 në vitin 1953.
  • Në komunën e Dollnenit në vitin 1948 janë regjistruar 4786 shqiptarë dhe në vitin 1953 174, ku komuniteti turk nga 1005 anëtarë në vitin 1948 ka shkuar në 6450 në vitin 1953.
  • Në komunën e Krivogashtanit në vitin 1948 janë regjistruar 594 shqiptarë dhe në vitin 1953 12, ku komuniteti turk nga 2 anëtarë në vitin 1948 ka shkuar në 656 në vitin 1953.
  • Në komunën e Krushevës në vitin 1948 janë regjistruar 2335 shqiptarë dhe në vitin 1953 1265, ku komuniteti turk nga 3 anëtarë në vitin 1948 ka shkuar në 1269 në vitin 1953.
  • Në komunën e atëhershme të Tabanocit, në vitin 1948 ishin të regjistruar 3.372 shqiptarë dhe në vitin 1953 476, ku komuniteti turk nga 436 anëtarë në vitin 1948, në 3.434 në vitin 1953.
  • Në komunën e Kërçovës në vitin 1948 janë regjistruar 1187 shqiptarë dhe në vitin 1953 413, ku komuniteti turk nga 1748 anëtarë në vitin 1948 ka shkuar në 5192 në vitin 1953.
  • Në komunën e Butelit, në vitin 1948 janë regjistruar 4755 shqiptarë dhe në vitin 1953 2958, ku komuniteti turk nga 14 anëtarë në vitin 1948 ka shkuar në 2204 në vitin 1953.
  • Në komunën e Gjorçe Petrovit, në vitin 1948 ishin regjistruar 12.443 shqiptarë dhe në vitin 1953 8.827, ku komuniteti turk nga 48 anëtarë në vitin 1948, në 4.783 në vitin 1953.
  • Në komunën e Kumanovës, në vitin 1948 ishin të regjistruar 3.919 shqiptarë dhe në vitin 1953 1.331, ku komuniteti turk nga 1.793 në vitin 1953 shkon në 5.622.
  • Në komunën e Tetovës, në vitin 1948 ishin regjistruar 22.631 shqiptarë dhe në vitin 1953 20.873, ku komuniteti turk nga 306 anëtarë në vitin 1948, në 4.516 në vitin 1953.
  • Në komunën e atëhershme të Draçevës, në vitin 1948 ishin regjistruar 7.006 shqiptarë dhe në vitin 1953 në 5.745, ku komuniteti turk nga 178 anëtarë në vitin 1948, në 5.195 në vitin 1953.
  • Në komunën e Manastirit, në vitin 1948 ishin regjistruar 13.166 shqiptarë dhe në vitin 1953 4.014, ku komuniteti turk nga 14.050 anëtarë në vitin 1948, në 29.151 në vitin 1953.
  • Në komunën e Rakotincës, në vitin 1948 ishin regjistruar 2.494 shqiptarë dhe në vitin 1953 1.362, ku komuniteti turk nga 60 anëtarë në vitin 1948 arriti në 4.538 në vitin 1953.

Pas vitit 1953, ndodhi një emigrim i madh i turqve bazuar në një marrëveshje midis Republikës së Turqisë dhe Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë - rreth 80,000 sipas të dhënave jugosllave dhe mbi 150,000 sipas burimeve turke. [17] Nga 203.087 turqit në Maqedoni në vitin 1953, 15.88% ose 32.392 e kanë dhënë maqedonishten si gjuhë amtare dhe 13.28% ose 27.086 kanë dhënë gjuhën shqipe. [18]

Popullsia e turqve maqedonas sipas regjistrimeve kombëtare [17]
Regjistrimi turqit Popullsia totale e Maqedonisë së Veriut % turq
Regjistrimi i vitit 1948 95,940 1,152,986 8.3%
Regjistrimi i vitit 1953 203,938³ 1,304,514 15.6%
Regjistrimi i vitit 1961 131,484 1,406,003 9.4%
Regjistrimi i vitit 1971 108,552 1,647,308 6.6%
Regjistrimi i vitit 1981 86,591 1,909,136 4.5%
Regjistrimi i vitit 1991 77,080 2,033,964 3.8%
Regjistrimi i vitit 1994 78,019 1,945,932 4.0%
Regjistrimi i vitit 2002 77,959 2,022,547 3.9%

Kultura

Redakto
 
Xhamia e Mustafa Pashës
 
Kurshumli Hani është një nga shumë monumentet turke në Çarshinë e Vjetër, Shkup

Gjuha

Redakto

Turqit maqedonas flasin gjuhën turke dhe së dyti shqip në perëndim dhe maqedonisht në lindje. Turqishtja flitet me përzierje sllave dhe greke duke krijuar një dialekt unik turk maqedonas. [19] Megjithatë, maqedonishtja përdoret gjithashtu gjerësisht në mesin e komunitetit. [20] Sipas regjistrimit të vitit 2021, 62,623 individë deklaruan turqishten si gjuhën e tyre amtare, krahasuar me 70,961 që deklaruan etninë turke. [21]

Religjioni

Redakto

Sipas regjistrimit të vitit 2002, turqit përbëjnë 12% të popullsisë totale myslimane në Maqedoni. [22]

Demografia

Redakto

Popullsia turke në Maqedoni sipas regjistrimit të vitit 2021 (shumica turke me shkronja të zeza ):

Municipality Turks

2021 Census[1]Republic of Macedonia State Statistical Office 2005.</ref> 		% Turkish
Greater Skopje 8,595 1.7%
Gostivar 7,597 12.71%
Centar Župa 2,899 77.93%
Plasnica 4,101 97.13%
Radoviš 4,013 16.64%
Strumica 3,927 7.85%
Struga 3,472 6.81%
Studeničani 3,231 14.71%
Vrapčište 3,099 15.62%
Kičevo 2,553 6.44%
Debar 2,733 17.73%
Mavrovo and Rostuša 1,555 30.8%
Dolneni 2,434 18.54%
Ohrid 1,831 3.56%
Vasilevo 2,251 21.33%
Tetovo 1,746 2.06%
Resen 1,457 10.14%
Veles 1,037 2.14%
Bitola 1,174 1.38%
Valandovo 1,412 13.44%
Štip 1,272 2.7%
Bogovinje 1,183 4.1%
Prilep 1,060 1.54%
Karbinci 857 25.06%
Konče 606 22.24%
Tearce 382 1.66%
Bosilovo 677 5.88%
Dojran 211 6.84%
Čaška 391 5.1%
Pehčevo 357 6.5%
Demir Kapija 376 9.95%
Kočani 315 0.8%
Kruševo 283 3.38%
Kumanovo 292 0.3%
Vinica 272 1.4%
Negotino 349 1.92%
Sopište 463 6.9%
Mogila 266 5.04%
Makedonski Brod 241 4.09%
Kavadarci 134 0.38%
Lozovo 203 8.97%
Delčevo 122 0.7%
Berovo 91 0.7%
Sveti Nikole 81 0.4%
Petrovec 75 0.9%
Gradsko 71 1.9%
Bogdanci 54 0.6%
Demir Hisar 35 0.4%
Gevgelija 31 0.1%
Novaci 27 0.8%
Ilinden 17 0.1%
Kratovo 8 0.1%
Probištip 6 <0.1%
Jegunovce 4 <0.1%
Brvenica 2 <0.1%
Debarca 2 <0.1%
Kriva Palanka 2 <0.1%
Želino 2 <0.1%
Zelenikovo 1 <0.1%

Diaspora

Redakto
 
Flamuri i turqve maqedonas
 
Flamuri i turqve të Shkupit

Që nga vitet 1960, turqit e Maqedonisë kanë emigruar në disa vende të Evropës Perëndimore. Për shembull, në Suedi ka rreth 5000 turq maqedonas; rreth 90% (ose 4,500) jetojnë në Malmö . [23] Në vitin 1973 formuan klubin e futbollit turko-suedez FSK Prespa Birlik . [23] Ka edhe komunitete maqedonase turke në vende të tjera evropiane, duke përfshirë Austrinë, [24] Belgjikën, [25] Republikën Çeke, [24] Gjermaninë [26] [24] Italinë, [24] Holandën, [27] Sllovakinë, [24] dhe Zvicrën . [26]

Përveç kësaj, në Amerikën e Veriut janë formuar edhe bashkësi turke maqedonase. Në vitin 1960, Organizata Patriotike Maqedonase raportoi se një pjesë e vogël e maqedonasve turq në Shtetet e Bashkuara "kanë shprehur solidaritet me qëllimet e MPO-së dhe kanë dhënë kontribute për nevojat e saj financiare". [28]

Dita kombëtare

Redakto

Edhe turqit në Maqedoni kanë një ditë kombëtare, Ditën e Arsimit në gjuhën Turke . Me vendim të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë në vitin 2007, 21 dhjetori u bë ditë kombëtare dhe ditë jopune për komunitetin turk në vend. [29]

Media

Redakto

Në turqisht ka transmetime radio dhe televizive . [30] Që nga viti 1945, Radiotelevizioni i Maqedonisë transmeton një orë në ditë programe televizive turke dhe katër orë e gjysmë programe radiofonike turke. [31] Për më tepër gazeta Birlik botohet në gjuhën turke tri herë në javë. [31]

Politika

Redakto

Turqit kanë 3 parti politike në Maqedoninë e Veriut: Partia Demokratike e Turqve (Türk Demokratik Partisi - TDP), Partia e Lëvizjes Turke (Türk Hareket Partisi - THP) dhe Lëvizja e Unitetit Kombëtar Turk (Türk Millî Birlik Hareketi - TMBH). Ekziston edhe Unioni i OJQ-ve Turke në Republikën e Maqedonisë (Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatlar Birliği - MATÜSİTEB). [32]

Partia e parë politike e turqve në Maqedoni është Partia Demokratike Turke (TDP). Për shkak të ndryshimeve politike dhe ekonomike në Maqedoni, turqit, si komunitetet tjera, kanë vendosur të organizohen për të mbrojtur dhe zhvilluar të drejtat e tyre politike. Si rezultat, një shoqatë politike e quajtur Bashkimi Demokratik Turk u krijua më 1 korrik 1990. Shoqata identifikoi qëllimin e saj madhor për mbrojtjen e interesave kombëtare dhe morale të turqve në Maqedoni dhe filloi aktivitete në këtë drejtim. Zhvillime të tilla i lejuan turqit të transformonin shoqatën e tyre në një parti politike. Transformimi përfundoi më 27 qershor 1992, kur Bashkimi Demokratik Turk u riemërua Partia Demokratike Turke në kongresin e dytë të jashtëzakonshëm nën udhëheqjen Avni Engüllü në Shkup . Që nga themelimi i saj, TDP-ja mbron të drejtat dhe interesat e turqve në Maqedoni. [32]

Për më tepër, disa njerëz me origjinë turke shërbejnë në nivele të larta të politikës maqedonase. Furkan Çako nga Partia Demokratike Turke (TDP) shërben si ministër pa portofol në qeverinë maqedonase . Në parlament, turqit përfaqësohen nga Kenan Hasip, kreu i TDP-së dhe Enes Ibrahim (THP). Përveç kësaj, Salih Murat, një turk etnik, është anëtar i Gjykatës Kushtetuese të Maqedonisë së Veriut . [32]

Arsimi

Redakto

Shkolla e parë në gjuhën turke në Maqedoni u hap në vitin 1944. [33]

Shih edhe

Redakto

Referime

Redakto
  1. ^ a b c Republic of Macedonia State Statistical Office 2005, 34.
  2. ^ a b c Knowlton 2005, 66.
  3. ^ Abrahams 1996.
  4. ^ Skutsch, Carl (7 nëntor 2013). Encyclopedia of the World's Minorities. Routledge. ISBN 9781135193881. Marrë më 19 gusht 2017 – nëpërmjet Google Books. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Evans 2010.
  6. ^ "Census of population and dwellings in Macedonia 2002" (PDF). fq. 326. Marrë më 1 nëntor 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ "Memorial house of Ataturk in Kodžadžik". Arkivuar nga origjinali më 2016-03-06. Marrë më 2019-09-23. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Włodzimierz, Pianka (1970). Toponomastikata na Ohridsko-Prespanskiot bazen. Institut za makedonski jazik "Krste Misirkov". fq. 104–105. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) "Најстари староседелци во градот се неколкуте старински родови во Варош. Другите Македонци се доселени од селата покрај Охридското Езеро, од Коселска Долина, Струшко Поле, Дримкол, Дерарца, Малесија, Кичевско и други краишта од Западна Македонија. По 1949 год. се доселени и повеќе семејства од Егејска Македонија. Турците се населени овде во год. 1451-81. Има и доста турцизирани Албанци (од Елбасанско, Драч, Улцињ). Албанците инаку се дојдени во градот од околните села на југ и запад од Охридското Езеро. Има и православни Албанци дојдени од Поградец, Лин, Черава и Пискупија во II пол. на XIX век. Власите се доселувале најпрво од Москополе (од 1778 год.), Каваја (крајот на XVIII век), Мизакија, Елбасан и Ланга во Мокра (сред. на XIX век), од Г. Белица и Маловишта (Битолско) кон крајот на минатиот век. Доста голем дел од нив се иселиле во Трст, Одеса и Букурешт. Циганите се доселени од Поградечко, зборуваат албански (тоскиски).... Циганите веројатно се определиле како Шиптари или Турци."
  9. ^ Beqiri, Nazmi (2012). "QASJE E SHKURTËR MBI TË FOLMEN E KUMANOVËS". Studime Albanologjike. ITSH: 108. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ Mustafa Ibrahimi. "SHQIPTARËT ORTODOKSË NË MAQEDONINË E VERIUT DHE DISA SHKRIME TË TYRE ME ALFABET CIRILIK". Gjurmime Albanologjike - Seria e shkencave filologjike 50:139-152."
  11. ^ Salajdin SALIHI. "DISA SHËNIME PËR SHQIPTARËT ORTODOKSË TË REKËS SË EPËRME". FILOLOGJIA - International Journal of Human Sciences 19:85-90.
  12. ^ BELLO, DHIMITRI (2012). "GUSTAV VAJGAND SI BALLKANIST DHE VEPRA E TIJ "ETNOGRAFI E MAQEDONISË"". Studime Albanologjike. ITSH: 107-108. Here I want to emphasize once again the fact that in cities, many so-called Turks, especially in Bitola and Skopje, are Albanians, which is also noticed by the emphasis they give to the articulation of Turkish words, such as. kàve instead of kave, mànda instead of mandà etc. In public they speak Turkish, while in families - Albanian; they call themselves "Turks", but in fact they mean Muhammadan, while the real Turks call them "Turkish ushak" (Turkish chimney). In the villages they are easily distinguished by the clothes, by the agricultural tools they use, by the carts (to the Anatolians the wheels are made of wooden washers). In all cases, the importance of Albanians in Northern Macedonia is greatly underestimated. It is difficult to give an accurate figure for their number due to the mix of population, so rightly many well-known countries, which are interested in this, express distrust of statistics. Since I have a trustworthy statistic like Cartes ethnographiques des vilayets de Selonique, Kossovo et Monastir, litographiées par i'Institut cartographique de Sofia, 1907, with some recent elaborations by Prof. Mladenov, as well as the corrections and additions, made under the care of Mr. Mit'hat bej Frashëri, will not hesitate to publish this material. "Of course, recent changes have not been reflected. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ Lita, Qerim (2011). "HASAN BILALLI –NJË FIGURË E MADHE KOMBËTARE". Studime Albanologjike. ITSH: 179. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ Lita, Qerim (2009). "SHPËRNGULJA E SHQIPTARËVE NGA MAQEDONIA NË TURQI (1953-1959)". Studime Albanologjike. ITSH: 75-82. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ Lita, Qerim (2009). "SHPËRNGULJA E SHQIPTARËVE NGA MAQEDONIA NË TURQI (1953-1959)". Studime Albanologjike. ITSH: 82. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ Lita, Qerim (2009). "SHPËRNGULJA E SHQIPTARËVE NGA MAQEDONIA NË TURQI (1953-1959)". Studime Albanologjike. ITSH: 90. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ a b Ortakovski 2001, 26.
  18. ^ Muslim Identity and the Balkan State, Hugh Poulton,Suha Taji-Farouki, page 96-97, 1997
  19. ^ Minahan 1998, 173.
  20. ^ Abrahams 1996, 54.
  21. ^ 2021 census, municipality by mother tongue
  22. ^ Nielsen, Akgonul & Alibasic 2009, 221.
  23. ^ a b Widding, Lars. "Historik". KSF Prespa Birlik. Arkivuar nga origjinali më 20 korrik 2021. Marrë më 17 nëntor 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  24. ^ a b c d e Kuzey Makedonya'daki Nüfus Sayımına Davet: Sonuçlar, Kuzey Makedonya'nın Kurucu Unsuru Türklerin Tapusudur, Tamga Türk, 2021, arkivuar nga origjinali më 20 korrik 2021, marrë më 21 maj 2021, Furkan Çako, yurt dışında yaşayan Makedonya Türklerini, ülkedeki nüfus sayımına katılmaya ve kendilerini Türk olarak kaydettirmeye çağırdı. Diplomatımız, Twitter hesabından yaptığı çağrıda şu ifadeleri kullandı: Ülkemizde devam eden #NüfusSayımı2021 sürecine katılmak ve kaydınızı #Türk olarak gerçekleştirmek için yurtdışında yaşayan ve Türkiye, Slovakya, Çek Cumhuriyeti, Almanya, Avusturya, İsviçre, İtalya ve İsveç'te bulunan vatandaşlarımız aşağıdaki bilgilerden yararlanabilirler. {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  25. ^ Rumeli Türkleri Brüksel'de Bir Araya Geldi, CHA Haberler, 2012, marrë më 9 maj 2021 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  26. ^ a b Turan, Ömer (2002), "Makedonya'da Türk Varlığı Ve Kültürü", Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergis, vëll. 3 no. 21–33, fq. 23 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  27. ^ Sag, Armand (2016), "De destinteresse in Nederland", Platform Dergisi, nr. December 2016, fq. 59, Officieel zijn ze met bijna 500.000 mensen aanwezig in Nederland, meer omdat Turken uit Bulgarije..., Griekenland..., Cyprus..., Macedonie... en bijvoorbeeld Turken die geen Turkse ntionaliteit meer habben of Turken uit Belgie en Duitsland die zich nu gevestigd hebben in Nederland. Hiermee zouden er bijna driekwart miljon tot een miljoen Turken in Nederland wonen. {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  28. ^ Macedonians in North America: An Outline, Macedonian Patriotic Organization, 1960, fq. 9 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  29. ^ "Премиерот Никола Груевски во работна посета на Република Италија". Влада на Република Македонија. Arkivuar nga origjinali më 19 gusht 2017. Marrë më 19 gusht 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  30. ^ Knowlton 2005, 107.
  31. ^ a b Ortakovski 2001, 32.
  32. ^ a b c "Turks in Macedonia: current situation". The Politicon. 25 maj 2016. Arkivuar nga origjinali më 30 mars 2017. Marrë më 25 maj 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  33. ^ "Contact Support". www.mia.com.mk. Marrë më 19 gusht 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Turqit_në_Maqedoninë_e_Veriut&oldid=2719073"